Στις αρχές της εισβολής στην Ουκρανία ορισμένοι ρώσοι φαντάροι που πλησίαζαν στο Κίεβο τηλεφωνούσαν με τα κινητά τους ή ανέβαζαν βίντεο στο TikTok, προδίδοντας έτσι τη θέση τους. Οι Ουκρανοί αμέσως εκτόξευαν πυραύλους και τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά για τους Ρώσους. Τα παραπάνω έγραψαν οι New York Times βασισμένοι σε όσα τους μετέφεραν οι αρμόδιοι της ουκρανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών.
Σήμερα, σχεδόν ένα χρόνο μετά, και παρά την απαγόρευση χρήσης προσωπικών κινητών τηλεφώνων, οι ρώσοι στρατιώτες της εμπόλεμης ζώνης εξακολουθούν να χρησιμοποιούν κινητά για να καλούν συζύγους, φίλες, γονείς, αλλά και για να συνομιλούν μεταξύ τους. Ετσι, εξακολουθούν να εκτίθενται σε ουκρανικές επιθέσεις. Υστερα από ένα ιδιαίτερα θανατηφόρο χτύπημα αυτή την εβδομάδα, με θύματα δεκάδες ή και εκατοντάδες ρώσους στρατιώτες, ο ίδιος ο ρωσικός στρατός αναγνώρισε το πρόβλημα.
«Είναι ήδη σαφές ότι ο κύριος λόγος αυτού που συνέβη περιελάμβανε τη μαζική χρήση, σε αντίθεση με την απαγόρευση, προσωπικών κινητών τηλεφώνων στην εμβέλεια των εχθρικών όπλων», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Αμυνας. «Τα δεδομένα κινητών τηλεφώνων επέτρεψαν στην Ουκρανία να προσδιορίσει τις συντεταγμένες της θέσης των μελών της στρατιωτικής υπηρεσίας και να προκαλέσει πυραυλικό χτύπημα».
Οι ΝΥΤ παρέθεσαν και την άποψη «τόσο ενός ουκρανού αξιωματούχου όσο και μιας ομάδας ρώσων μπλόγκερ» ότι «άλλοι παράγοντες έπαιξαν ρόλο στην επίθεση» και ότι «το ρωσικό υπουργείο προσπάθησε να απαλλάξει από κάθε ευθύνη τους στρατιωτικούς ηγέτες, ρίχνοντας το φταίξιμο στους στρατιώτες». Τι εννοούν; Οτι «οι ρώσοι διοικητές είχαν συστεγάσει πολλούς στρατιώτες, αντί να τους διασκορπίσουν» και «τους έβαλαν δίπλα σε αποθήκες πυρομαχικών, τα οποία εξερράγησαν κατά την πυραυλική επίθεση».
Οι ΝΥΤ ανέλυσαν το συγκεκριμένο πολεμικό επεισόδιο για να επικεντρώσουν στο τεχνολογικό θαύμα που συναρπάζει εν καιρώ ειρήνης, στον πόλεμο όμως «μετατρέπεται σε υπαρξιακή απειλή»: το κινητό. Εγραψαν ότι οι ουκρανοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται πως «οι φιλικές προς τη Ρωσία δυνάμεις [σ.σ.: εννοεί τους αυτονομιστές του Ντονμπάς] έχουν χρησιμοποιήσει δεδομένα κινητών τηλεφώνων για να στοχοποιήσουν ουκρανούς στρατιώτες, τουλάχιστον από το 2014».
Σχεδόν μία δεκαετία αργότερα, τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία έχουν βελτιώσει τις δεξιότητές τους στη χρήση των σημάτων του κινητού τηλεφώνου. Υπάρχουν αυστηροί κανόνες, ασχέτως αν τηρούνται ή όχι από τους φαντάρους. «Οι συνεντεύξεις ρώσων φαντάρων στους New York Times και οι τηλεφωνικές κλήσεις που υπέκλεψαν οι Ουκρανοί αποκαλύπτουν ότι οι ρώσοι διοικητές προσπάθησαν επανειλημμένως να κρατήσουν τα τηλέφωνα μακριά από το πεδίο της μάχης». Ωστόσο, οι φαντάροι βρίσκουν τρόπους να παρακάμψουν τις διαταγές.
«Εκλεψαν τηλέφωνα Ουκρανών, συμπεριλαμβανομένων όσων είχαν σκοτώσει, και καλούσαν συγγενείς τους από αυτά. Είναι καταγεγραμμένες οι συνομιλίες. Οι νεαροί Ρώσοι ακούγονται να διαμαρτύρονται για τους ηγέτες τους, να λένε ότι δεν τους εμπιστεύονται και ότι δεν ενδιαφέρονται για τους κανόνες ασφαλείας. Κάποιοι μιλούσαν προσεκτικά, μάλλον έχοντας επίγνωση ότι οι συνομιλίες καταγράφονται από τους Ουκρανούς. Δεν φαίνεται να ήξεραν όμως ότι το ίδιο το κινητό δίνει στίγμα. Σύμφωνα με αμερικανούς στρατιωτικούς, ακόμη και ρώσοι στρατηγοί έχουν μιλήσει από μη ασφαλή τηλέφωνα, αλλά αυτό έγινε στην αρχή του πολέμου. Κατόπιν άλλαξαν στάση και χρησιμοποιούν κρυπτογραφημένο δίκτυο, όμως οι Ουκρανοί πρόλαβαν και σκότωσαν τουλάχιστον έναν στρατηγό».
Οι ΝΥΤ υποστήριξαν επίσης τη θέση ότι και άμαχοι πολύ κοντά στο μέτωπο σκοτώθηκαν λόγω εντοπισμού των κινητών τους. Ηταν επαναλαμβανόμενο το μοτίβο, οπότε κάποια στιγμή απενεργοποίησαν τα τηλέφωνά τους, ιδίως κατά τη διάρκεια συναθροίσεων. Από πλευράς τους, οι Ουκρανοί της πρώτης γραμμής έχουν πρόσβαση στο δορυφορικό σύστημα Starlink. Αυτό σημαίνει ότι οι κλήσεις δεν χρησιμοποιούν κεραίες κινητής τηλεφωνίας, συνεπώς τόσο οι συνδιαλέξεις όσο και οι συνομιλούντες είναι ασφαλείς.