H εξελισσόμενη κοινωνική αναταραχή στην Κίνα εξαιτίας του μέτρου της σκληρής καραντίνας που επιβάλλει η πολιτική τού «μηδενικού κρούσματος» έδωσε την ευκαιρία στους Δυτικούς να σκεφτούν και πολιτικά και εμπορικά. Το εμπορικό σκέλος, δηλαδή η ευκαιρία πώλησης εμβολίων mRNA στους Κινέζους προτού αυτοί ετοιμάσουν τα δικά τους, γίνεται εύκολα κατανοητό: η πανδημία εκεί ανθίσταται και οι υγειονομικές υποδομές δεν επαρκούν για τη νοσηλεία εκατομμυρίων ασθενών, συνεπώς υπάρχουν περιθώρια για κάποιο επωφελές deal αγοραπωλησίας εμβολίων.
Δυσερμήνευτη, μέχρις ενός βαθμού έστω, παραμένει αυτή καθαυτή η λαϊκή έκρηξη στις κινεζικές μεγαλουπόλεις. Οι πολίτες διαμαρτύρονται μόνο για την κορονοϊκή ασφυξία που επιβάλλει το Κόμμα στις πολυπληθείς γειτονιές τους; Οι άνθρωποι είναι σκασμένοι μόνο εξαιτίας του κοινωνικού αποκλεισμού τους; Ή μήπως συντρέχουν και άλλοι λόγοι, πολιτικοί δηλαδή;
Το Axios έγραψε ότι το λευκό χαρτί Α4 που κρατούν οι διαδηλωτές και το δείχνουν σε κάμερες και φακούς μιλάει από μόνο του. Δεν είναι πρωτοφανέρωτο φαινόμενο, εξάλλου. Τέτοιες λευκές κόλλες χαρτιού, αλλά και πλακάτ και πινακίδες, είχαν σηκώσει και οι φοιτητές του Χονγκ-Κονγκ προ διετίας, αλλά και οι ρώσοι αντικαθεστωτικοί εφέτος, στις δικές τους διαδηλώσεις κατά του Πούτιν και της εισβολής στην Ουκρανία.
Το λευκό χαρτί είναι η «Λευκή Βίβλος» των κινέζων αντικαθεστωτικών. Αντιπροσωπεύει όσα θέλουν να βροντοφωνάξουν στους κυβερνώντες κομμουνιστές ή και προσωπικά στον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, όμως δεν μπορούν. Και δεν είναι τοπικό φαινόμενο η ύψωση αυτών των λευκών χαρτιών: όπως δείχνουν τα κυκλοφορούντα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βίντεο και οι φωτογραφίες των διεθνών πρακτορείων, το περασμένο Σαββατοκύριακο τα λευκά χαρτιά έδωσαν τον τόνο των διαδηλώσεων και στο Πεκίνο και στη Σαγκάη και στο Ναντζίνγκ.
Το γεγονός ότι στην Απω Ανατολή, στην Ιαπωνία, στο Βιετνάμ και εν μέρει στην Κίνα το λευκό θεωρείται πένθιμο χρώμα συσχετίζει αυτές τις λευκές χάρτινες κόλλες των διαδηλώσεων με το πένθος για τα θύματα της πυρκαγιάς που ξέσπασε στην πολυκατοικία της πόλης Ουρούμτσι της επαρχίας Σιντζιάνγκ. Ως γνωστόν, οι διαδηλωτές κατηγορούν τις κρατικές υπηρεσίες ότι άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί εκεί επειδή τα μέτρα κατά της πανδημίας εμπόδισαν τη διάσωσή τους.
Ωστόσο, δεν βαραίνει μόνο το πένθος. «Η ‘‘Λευκή Βίβλος’’ είναι μια μορφή κινεζικής διαμαρτυρίας για την έλλειψη ελευθερίας στην έκφραση» είπε στο Axios η Μάγια Ουάνγκ του Human Rights Watch. «Το οποιοδήποτε μήνυμα διαμαρτυρίας ενδέχεται να βάλει τον αγγελιοφόρο σε μπελάδες, και αποφεύγεται. Ετσι, η ‘‘Λευκή Βίβλος’’ καθίσταται η απόλυτη διαμαρτυρία, ενώ διασκεδάζει τον φόβο» σημείωσε. Το ιστορικό προηγούμενο είναι οι φοιτητικές διαδηλώσεις του Χονγκ Κονγκ το 2020, οι οποίες μετατράπηκαν σε λευκές κόλλες χωρίς κανένα σύνθημα γραμμένο επάνω τους.
Γιατί; Επειδή ο νόμος περί εθνικής ασφαλείας που επιβλήθηκε στην περιοχή με διαταγή της κομμουνιστικής ηγεσίας του Πεκίνου απαγορεύει τα συνθήματα. Θεωρεί ότι η προβολή αιτημάτων υπέρ της δημοκρατίας αποτελεί πράξη εξέγερσης ή τρομοκρατίας. Ετσι, λοιπόν, γεννήθηκαν οι λευκές κόλλες. Το Axios ανέφερε παραδείγματα χρήσης λευκών χαρτιών και εκτός Κίνας: στη Ρωσία, όπως γράψαμε, στο Καζακστάν, αλλά και στη Βρετανία, σε κινητοποιήσεις ακτιβιστών κατά του θεσμού της βασιλείας.
«Τα χαρτά μας δεν είναι λευκά»
Στο δικό της σχόλιο επάνω στο ίδιο θέμα, η Corriere della Sera έγραψε ότι οι λευκές κόλλες έχουν αγαπηθεί από τους κινέζους διαδηλωτές και για τον πρόσθετο λόγο ότι λάμπουν μέσα στη νύχτα, ειδικά όταν πέφτουν επάνω τους τα φλας των φωτορεπόρτερ. «Χιλιάδες τις κράτησαν αυτές τις ημέρες, και στα πανεπιστήμια και στους δρόμους. Η άγραφη Α4 είναι ένα λαμπερό και μινιμαλιστικό μέσο».
Στο Χονγκ Κονγκ, έγραψε η Corriere, ένας νεαρός είχε ρωτήσει με αφοπλιστική «αφέλεια» τον αστυνομικό που τον είχε συλλάβει: «Με πιάσατε για μια πινακίδα που δεν λέει τίποτα;». Οπως είπε μία γυναίκα της Σαγκάης στο BBC τις προάλλες, «τα χαρτιά μας είναι λευκά, όμως όλοι ξέρουμε πολύ καλά τι γράφουν».