Το σκιώδες, μη επανδρωμένο επαναχρησιμοποιούμενο διαστημόπλοιο της Κίνας, το οποίο εκτοξεύεται πάνω σε έναν προωθητικό πύραυλο και προσγειώνεται σε ένα μυστικό στρατιωτικό αεροδρόμιο, πιθανότατα δοκιμάζει τεχνολογία, αλλά θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον χειρισμό ή την ανάκτηση δορυφόρων, λένε οι ειδικοί.
Όπως αναφέρει το Reuters, στη μόλις τρίτη αποστολή του, το σκάφος παρατηρήθηκε τον περασμένο Ιούνιο να διανύει αρκετά χιλιόμετρα και ακολούθως να κάνει ελιγμούς σε χώρο λίγων εκατοντάδων μέτρων.
Προορίζεται, προφανώς, τόσο για στρατιωτικές εφαρμογές –όπως η διακριτική παρακολούθηση και εξουδετέρωση εχθρικών αεροσκαφών– όσο και για μη στρατιωτικές – όπως ο ανεφοδιασμός και η επισκευή δορυφόρων στο Διάστημα. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα σκάφος που μπορεί να κινηθεί τόσο εντός όσο και εκτός της ατμόσφαιρας της Γης.
Την ώρα που σε όλον τον κόσμο αναπτύσσονται πολύπλοκα δορυφορικά δίκτυα, ένα επαναχρησιμοποιήσιμο διαστημόπλοιο που μπορεί να παρεμβαίνει σε αυτά θα μπορούσε να έχει τεράστια αξία. Η Κίνα δεν αποκαλύπτει ποτέ ποιες τεχνολογίες δοκιμάζει στο διαστημόπλοιο, ούτε έχει δημοσιοποιήσει φωτογραφίες του από τότε που άρχισε να λειτουργεί.
Οι ΗΠΑ εκτόξευσαν για πρώτη φορά το χωρίς πλήρωμα Boeing τους, X-37B, το 2010, ενώ η Ρωσία εκτόξευσε πρόσφατα αρκετούς δορυφόρους που οι αμερικανοί αξιωματούχοι υποπτεύονται ότι ίσως είναι όπλα – κατηγορία την οποία αρνείται η Μόσχα. Το κινεζικό σκάφος πιθανότατα δοκιμάζει νέες τεχνολογίες. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua αναφέρει μόνο τις εκτοξεύσεις και τις προσγειώσεις του «επαναχρησιμοποιήσιμου δοκιμαστικού διαστημοπλοίου», όπως το χαρακτηρίζει.
Η τρέχουσα πτήση του μη επανδρωμένου κινεζικού διαστημικού αεροσκάφους ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2023. Η προηγούμενη αποστολή του, που περιλάμβανε και την τοποθέτηση και εν συνεχεία ανάκτηση ενός ξεχωριστού αντικειμένου στο Διάστημα, ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2022 και διήρκεσε 276 ημέρες, σύμφωνα με δεδομένα παρακολούθησης. Η πρώτη πτήση του έγινε τον Σεπτέμβριο του 2020 και διήρκεσε δύο ημέρες.
Ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για αυτό το «διαστημικό αεροπλάνο». Τα δεδομένα παρακολούθησης δείχνουν ότι εκτοξεύεται από το Τζιουκουάν, στη βόρεια κεντρική Κίνα, και προσγειώνεται σε ένα αεροδρόμιο στο Λοπ Νουρ, στην περιοχή Σινγιάνγκ. Αμερικανοί αξιωματούχοι κρίνουν ότι πρόκειται για σκάφος «διπλής χρήσης» (εντός και εκτός γήινης ατμόσφαιρας) και ότι η Κίνα επιθυμεί να καταστήσει την ύπαρξή του –αλλά όχι και την τεχνολογία του– γνωστή στις ΗΠΑ.
Το αεροδρόμιο προσγείωσής του συνδέεται με μια τοποθεσία που έχει χρησιμοποιηθεί για πυρηνικές δοκιμές και ελέγχεται αυστηρά από τον κινεζικό στρατό. Τα δεδομένα δείχνουν ότι το αεροσκάφος έχει αλλάξει υψόμετρο από τις κοινές τροχιές των περίπου 350 χλμ., στα 600 χλμ. Θεωρείται ότι έχει περίπου το ίδιο μέγεθος και σχήμα με το X-37B, το οποίο έχει μήκος 9,14 μέτρων και έχει περάσει έως και 908 ημέρες σε τροχιά, σε υψόμετρα έως και 38.000 χλμ.
Δεδομένου ότι έχει διανύσει πολλούς μήνες στο Διάστημα, το κινεζικό διαστημικό αεροπλάνο θεωρείται ότι δεν διαθέτει πλήρωμα. Τα φαινομενικά πειράματα σε τροχιά με αντικείμενα απελευθέρωσης και ανάκτησης αντικατοπτρίζουν εκείνα του X-37B των ΗΠΑ.
Οι αποστολές του X-37B είναι όλες απόρρητες, αλλά εικάζεται ότι πραγματοποιούν πειράματα προς το Διάστημα και πίσω και εξερευνούν «τεχνολογίες επαναχρησιμοποιήσιμων οχημάτων που υποστηρίζουν μακροπρόθεσμους διαστημικούς στόχους», σύμφωνα με την Boeing.
Το πόσο καλά πάνε τα κινεζικά πειράματα θα μπορούσε να επηρεάζει τη διάρκεια της αποστολής. Η δοκιμή ενός αισθητήρα αιχμής, για παράδειγμα, θα μπορούσε να αποφέρει πληροφορίες τόσο χρήσιμες, που η κινεζική κυβέρνηση ίσως αποφασίσει να κρατήσει το αεροσκάφος στο Διάστημα για περισσότερο καιρό πριν το επιστρέψει στα εργαστήριά της.
Η επιθεώρηση ή η απενεργοποίηση των δορυφόρων ενός αντιπάλου είναι πιθανώς άλλη μια πιθανή στρατιωτική δυνατότητα του σκάφους. Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ινδίας και της Ρωσίας, διαθέτουν ήδη επίγειους αντι-δορυφορικούς πυραύλους. Τα τροχιακά όπλα συνιστούν ταμπού εδώ και δεκαετίες, ενώ τα όπλα μαζικής καταστροφής στο Διάστημα απαγορεύονται από τη Συνθήκη του Εξω Διαστήματος του 1967.
Στη διάρκεια δοκιμών της το 2021 η Κίνα πέταξε ένα υπερηχητικό όχημα ολίσθησης, μέρος μιας ιδέας από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, γνωστής ως «σύστημα κλασματικού τροχιακού βομβαρδισμού» – το οποίο εκτοξεύει μια πυρηνική κεφαλή μερικώς σε τροχιά, επιτρέποντάς του να χτυπήσει με ελάχιστη προειδοποίηση, από ασυνήθιστες τροχιές βολής. Αλλά μια επίθεση μέσω διαστημικού αεροσκάφους έχει μειονεκτήματα έναντι των βαλλιστικών πυραύλων.
Πάντως, δύο ανώτεροι στρατιωτικοί αξιωματούχοι της Ινδίας, μιλώντας στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσαν πως παρότι ο ακριβής σκοπός του κινεζικού διαστημικού αεροσκάφους είναι ασαφής, η Ινδία ανησυχεί και παρακολουθεί στενά τις πτητικές πρωτοβουλίες της γειτονικής της χώρας.