«Μάθημα» για την πορεία της ευρωζώνης χαρακτήρισε την ελληνική κρίση ο απερχόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τα 20 χρόνια της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
Στη σύντομη ανασκόπηση της θητείας του (ανέλαβε την προεδρία το 2014) και περιγράφοντας μεταξύ άλλων τα δραματικά γεγονότα του καλοκαιριού του 2015, ο λουξεμβούργιος πολιτικός έκανε ειδική αναφορά στη απαρχή της κρίσης, πίσω στην περίοδο 2004-2009, αφήνοντας σαφείς αιχμές κατά της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή που παραποίησε -όπως είπε- τα στοιχεία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, με αποτέλεσμα να υπάρξει έλλειμμα εμπιστοσύνης.
«Ηταν», είπε, «Οκτώβριος του 2009, όταν η ελληνική κυβέρνηση παραδέχθηκε ότι τα επίσημα στοιχεία διαστρέβλωναν την εικόνα για το πραγματικό χρέος και τα ελλείμματα της χώρας για χρόνια. Η ελληνική κυβέρνηση αναθεώρησε την πρόβλεψη για το έλλειμμα του 2009 από 3,7% σε 12,% του ΑΕΠ. Το τελικό νούμερο ήταν άνω του 15%. Ομοίως ο αριθμός που έδωσε για το χρέος στα τέλη του 2009 αυξήθηκε από 272 δισ. ευρώ σε 301,1 δισ ευρώ, η υψηλότερη αναλογία χρέους προς ΑΕΠ για οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ. Αυτό πυροδότησε δυσπιστία και ανησυχία σε όλα τα επίπεδα και αποκάλυψε μια από τις μεγαλύτερες αντιφάσεις της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης της Ευρώπης».
«Η αλήθεια είναι ότι η Eurostat είχε στείλει από το 2004 μέχρι το 2010 δέκα αντιπροσωπείες στην Αθήνα με σκοπό τη βελτίωση της αξιοπιστίας των στοιχείων. Ωστόσο, κράτη μέλη αντιστέκονταν επί χρόνια σε αυστηρότερους κανόνες της ΕΕ για τα στατιστικά στοιχεία, με πρωθυπουργούς, υπουργούς Οικονομικών και κυβερνήσεις να υποστηρίζουν ότι η εθνική κυριαρχία ήταν σημαντικότερη από την αξιοπιστία και τα συγκρίσιμα στοιχεία», τόνισε ο κ. Γιούνκερ χωρίς να διστάσει να κάνει και την αυτοκριτική του:
«Ηταν και δική μου ευθύνη που τότε ήμουν μεταξύ εκείνων που ψήφισαν κατά της αύξησης της ισχύος και του ανεξάρτητου ρόλου της Eurostat. Αυτό ήταν ένα μεγάλο λάθος. Αν όλα είχαν γίνει σωστά, δεν θα είχαμε ζήσει την ελληνική κρίση με τον τρόπο που την βιώσαμε», παραδέχθηκε.
Στην αναφορά του στο καλοκαίρι του 2015, όταν η Ελλάδα κατά την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης Τσίπρα βρέθηκε ένα βήμα πριν από την έξοδο από το ενιαίο νόμισμα, ο πρόεδρος της Κομισιόν διηγήθηκε:
«Για όσους από μας βρεθήκαμε στο μάτι του κυκλώνα επί μήνες, οι διαπραγματεύσεις ήταν μακρές και έντονες. Αλλά γνωρίζαμε τη σημασία της μάχης [να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη]. Μιας μάχης για να αντιπαρέλθουμε χρόνια προκαταλήψεων, ιδεολογιών και κακοδιαχείρισης. Μιας μάχης για να βρούμε τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στην αλληλεγγύη και την υπευθυνότητα και να διασφαλίσουμε το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της. Μία μάχη, κατά την οποία οι απαιτούμενες προσπάθειες θα έπρεπε να βγάζουν νόημα για τις ζωές των Ελλήνων. Μία μάχη για να βρεθούν ευρωπαϊκές λύσεις σε ευρωπαϊκά προβλήματα».
«Το πρόβλημα δεν λύθηκε εν μια νυκτί, παρά τα όσα νομίζουν μερικοί. Οι περισσότεροι έχουν ξεχάσει το γεγονός ότι, ακόμη και μετά τη λεγόμενη συμφωνία, η Ελλάδα ήταν έτοιμη να κηρύξει στάση πληρωμών για το χρέος της έναντι της ΕΚΤ. Γι’ άλλη μια φορά κάναμε ό,τι χρειαζόταν και η Κομισιόν έβαλε μπροστά ένα βραχυπρόθεσμο γεφυρο-δάνειο 7 δισ. ευρώ υπό τον EFSF για να αποτραπεί μια κατά λάθος έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ». «Σήμερα», κατέληξε στην αναφορά του ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, «μπορώ να πω με περηφάνεια, ότι η Ελλάδα βρίσκεται εκεί όπου ανήκει, στην καρδιά της Ευρώπης και του ευρώ. Δείξαμε ότι το ευρώ είναι ανεπίστροφο. Κι όλοι γνωρίζαμε ότι έτσι έπρεπε να είναι».
«Βέβαια», σημείωσε, «η πραγματική προσπάθεια και το πραγματικό κουράγιο ήταν του ελληνικού λαού. Η δουλειά μας ήταν να τους στηρίξουμε»