Για πρώτη φορά μπορούμε να δούμε καθαρά το θρυλικό σκάφος «Endurance», που βυθίστηκε το 1915 και βρίσκεται σε βάθος 3.000 μ., στον πυθμένα της Θάλασσας Γουεντέλ, στον νότιο παγωμένο ωκεανό. Η ψηφιακή σάρωσή του, που αποτελείται από 25.000 εικόνες υψηλής ανάλυσης, ξεκίνησε το 2022, όταν και ανακαλύφθηκε το ναυάγιο.
Η εντυπωσιακή απεικόνιση κυκλοφόρησε ως τμήμα ενός νέου ντοκιμαντέρ με τίτλο «Endurance», που θα προβληθεί στις κινηματογραφικές αίθουσες, όπως αναφέρει δημοσίευμα του BBC. Η ομάδα παραγωγής έψαξε τη σάρωση για μικροσκοπικές λεπτομέρειες, καθεμία από τις οποίες αφηγείται και μια ιστορία που συνδέει το παρελθόν με το παρόν.
Ο δρ Τζον Σίαρς ηγήθηκε της αποστολής που ανακάλυψε το «Endurance», προ διετίας. Οι φωτογραφίες που προέκυψαν από τη τρισδιάστατη σάρωση είναι εντυπωσιακές. Μπορούμε να δούμε διάσπαρτα στο κατάστρωμα τα πιάτα που χρησιμοποιούσε το πλήρωμα για τα καθημερινά του γεύματα, καθώς και το πιστόλι φωτοβολίδων που αναφέρεται στα ημερολόγια του πλοίου.
Ο σερ Ερνεστ Σάκλτον ήταν ο αγγλοϊρλανδός εξερευνητής που ηγήθηκε της αποστολής της εταιρείας Imperial Trans-Antarctic, η οποία οποία επιχείρησε να πραγματοποιήσει την πρώτη χερσαία διάβαση της Ανταρκτικής. Ομως η αποστολή ήταν καταδικασμένη σχεδόν εξαρχής. Το «Endurance» κόλλησε στον πάγο λίγες εβδομάδες μετά την αναχώρησή του από το νησί Νότια Γεωργία, βρετανική κτήση στον νότιο Ατλαντικό.
Το πλοίο και το πλήρωμά του παρασύρονταν στα παγωμένα νερά για μήνες, πριν τελικά δοθεί η διαταγή εγκατάλειψής του. Ο Σάκλτον και οι άνδρες του αναγκάστηκαν να ταξιδέψουν με τα πόδια, καλύπτοντας εκατοντάδες χιλιόμετρα πάγου, γης και θάλασσας, μέχρι να φτάσουν σε ασφαλές σημείο: ως εκ θαύματος, και τα 27 μέλη του πληρώματος επέζησαν.
Η εξαιρετική ιστορία τους καταγράφηκε στα ημερολόγια τους, καθώς και στις φωτογραφίες του επίσημου φωτογράφου της αποστολής, Φρανκ Χέρλι, στις οποίες προστέθηκε χρώμα για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ. Η ανακάλυψη του πλοίου το 2022 έγινε πρωτοσέλιδο σε όλον τον κόσμο, καθώς τα υποβρύχια πλάνα αποκάλυψαν την άψογη διατήρησή του κάτω από τα παγωμένα νερά της Ανταρκτικής.
Η νέα τρισδιάστατη σάρωση έγινε με χρήση υποβρύχιων ρομπότ, τα οποία χαρτογράφησαν το ναυάγιο από κάθε γωνία, τραβώντας χιλιάδες φωτογραφίες. Στη συνέχεια αυτές «συρράφτηκαν» μεταξύ τους, για να δημιουργήσουν την ψηφιακή του εικονογράφηση.
Καθώς τα πλάνα που τραβήχτηκαν σε αυτό το βάθος μπορούν να δείξουν μόνο μέρη του «Endurance» στο σκοτάδι, η σάρωση δείχνει το πλήρες ξύλινο ναυάγιο μήκους 44 μέτρων από την πλώρη μέχρι την πρύμνη – καταγράφοντας ακόμη και τις αυλακώσεις που χαράχτηκαν στο ίζημα καθώς το πλοίο βυθιζόταν στον πυθμένα της θάλασσας.
Το μοντέλο αποκαλύπτει πώς το πλοίο συνεθλίβη κάτω από τον πάγο: τα κατάρτια του ανατράπηκαν και τμήματα του καταστρώματος διαλύθηκαν– αλλά η ίδια η δομή του παραμένει σε μεγάλο βαθμό άθικτη. Οι απόγονοι του Σάκλτον πιστεύουν ότι το πλοίο δεν θα ανασυρθεί ποτέ – και η τοποθεσία του, σε ένα από τα πιο απομακρυσμένα μέρη του πλανήτη, σημαίνει ότι μια νέα επίσκεψη εκεί θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη.
Αλλά η σάρωση του «Endurance» προσφέρει τη δυνατότητα της πλήρους ανάλυσης της περιοχής όπου βυθίστηκε. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους επιστήμονες για να μελετήσουν τη θαλάσσια ζωή που έχει αποικίσει το ναυάγιο, να αναλύσουν τη γεωλογία του βυθού και να ανακαλύψουν νέα τεχνουργήματα.
Η σάρωση είναι ιδιοκτησία του Καταπιστεύματος Θαλάσσιας Κληρονομιάς των νήσων Φόκλαντ – για την κυριότητα των οποίων η Βρετανία είχε κηρύξει πόλεμο στην Αργεντινή την άνοιξη του 1982. Η οργάνωση χρηματοδότησε και την αποστολή για την εύρεση του πλοίου. Το ντοκιμαντέρ «Endurance» κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου στις 12 Οκτωβρίου και ακολούθως θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες.