Το μικροσκοπικό νησί της Καραϊβικής, Ντομίνικα, δημιουργεί την πρώτη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή στον κόσμο για ένα από τα μεγαλύτερα ζώα της Γης – την απειλούμενη με εξαφάνιση φάλαινα–φυσητήρα, αναφέρει ρεπορτάζ της Guardian.
Σχεδόν 800 τετραγωνικά χιλιόμετρα στη δυτική πλευρά του νησιωτικού έθνους –που χρησιμεύουν ως βασικοί χώροι νοσηλείας και σίτισης των κητών– θα χαρακτηριστούν ως προστατευόμενη θαλάσσια έκταση, ανακοίνωσε η κυβέρνηση την περασμένη Δευτέρα.
Οι επιστήμονες λένε ότι το θαλάσσιο πάρκοπ όχι μόνο θα προστατεύσει τα κήτη, αλλά θα βοηθήσει και στην καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Οι φυσητήρες αφοδεύουν κοντά στην επιφάνεια, επειδή διακόπτουν τις μη ζωτικές λειτουργίες τους όταν καταδύονται σε βάθη έως και 3.000 μέτρα.
Ως αποτέλεσμα, τα περιττώματά τους, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, παραμένουν κατά μήκος της επιφάνειας του ωκεανού και δημιουργούν άνθη πλαγκτού, τα οποία δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και το σέρνουν στον πυθμένα του ωκεανού όταν πεθαίνουν.
Και οι φυσητήρες στη Ντομίνικα πιστεύεται ότι αφοδεύουν περισσότερο από τις φάλαινες αλλού, αναφέρει ο Σέιν Γκέρο, βιολόγος φαλαινών και ιδρυτής του Dominica Sperm Whale Project, ενός ερευνητικού προγράμματος που επικεντρώνεται στις φάλαινες–φυσητήρες της ανατολικής Καραϊβικής.
Δεν είναι σαφές γιατί οι φάλαινες–φυσητήρες φαίνεται να αφοδεύουν περισσότερο στο συγκεκριμένο νησί της Καραϊβικής. Ο Γκέρο σκέφτεται ότι μπορεί να καταναλώνουν διπλάσια ποσότητα τροφής, ή ίσως υπάρχει κάτι συγκεκριμένο σχετικά με τον τύπο καλαμαριού που τρώνε. «Από ορισμένες απόψεις, οι φυσητήρες πολεμούν την κλιματική αλλαγή για λογαριασμό των ανθρώπων», ανέφερε ο βιολόγος σε συνέντευξή του.
Λιγότεροι από 500 φυσητήρες εκτιμάται ότι ζουν στα νερά που περιβάλλουν τη Ντομίνικα, μέρος ενός πληθυσμού που κινείται κατά μήκος της αλυσίδας των Μικρών Αντιλών, κολυμπώντας νότια έως τον Αγιο Βικέντιο και βόρεια προς τη Γουαδελούπη. Σε αντίθεση με τους φυσητήρες αλλού στον κόσμο, αυτές γύρω από την ανατολική Καραϊβική δεν ταξιδεύουν πολύ μακριά.
Ο Γκέρο ισχυρίζεται ότι οι φάλαινες–φυσητήρες είναι μια μητρογραμμική κοινωνία, με τα νεαρά αρσενικά να φεύγουν και να αλλάζουν ωκεανούς κάποια στιγμή στη ζωή τους. Ως αποτέλεσμα, η προστασία του είδους είναι το κλειδί, ειδικά αν γεννηθούν λίγα θηλυκά μωρά: «Ενα μωρό που παγιδεύεται στη θάλασσα μπορεί να σημαίνει το τέλος μιας ολόκληρης οικογένειας», λέει.
Οι φυσητήρες γεννούν ένα μόνο μωρό κάθε πέντε έως επτά χρόνια. Στα ύδατα γύρω από τη Ντομίνικα και αλλού, αυτό το είδος φάλαινας έχει πληγεί από πλοία, έχει παγιδευτεί σε αλιευτικά εργαλεία και επηρεάζεται από τις γεωργικές απορροές. Ολα αυτά περιορίζουν την επιβίωσή του.
Στις εποχές πριν από τη φαλαινοθηρία, υπολογίζεται ότι 2 εκατομμύρια φυσητήρες περιπλανιόνταν στα βαθιά νερά της Γης, προτού κυνηγηθούν για το λάδι τους, που χρησιμοποιείται για την καύση λαμπτήρων και τη λίπανση μηχανημάτων. Τώρα, έχουν απομείνει περίπου 800.000 σε όλο τον πλανήτη.
Η κυβέρνηση της Ντομίνικα ανακοίνωσε ότι το καταφύγιο θα επιτρέψει τη βιώσιμη βιοτεχνική αλιεία και θα οριοθετήσει μια διεθνή ναυτιλιακή λωρίδα για την αποφυγή περισσότερων θανάτων φυσητήρων – οι οποίοι έχουν τον μεγαλύτερο εγκέφαλο ζωικού είδους στον κόσμο και μπορούν να αναπτυχθούν φθάνοντας έως και τα 15 μέτρα.
Μόλις δημιουργηθεί η προστατευόμενη περιοχή, ο πρωθυπουργός της νησιωτικής χώρας είπε ότι η κυβέρνησή του θα διορίσει έναν αξιωματούχο και παρατηρητές για να διασφαλίσει την τήρηση του νόμου και ότι την επιβολή των κανόνων για τον φαλαινοτουρισμό. Οι επισκέπτες θα μπορούν ακόμα να κολυμπήσουν με φάλαινες–φυσητήρες και να τις δουν από μια βάρκα, αλλά σε περιορισμένο αριθμό.
Η κίνηση εγκωμιάστηκε από επιστήμονες και οικολόγους. Υπολογίζεται ότι 35 οικογένειες φυσητήρων περνούν τον περισσότερο χρόνο τους στα νερά που περιβάλλουν το μικροσκοπικό νησί της Καραϊβικής. Ο Γκέρο λέει ότι μερικοί είναι πιθανώς άνω των 60 ετών, και επικοινωνούν με ήχους κλικ – ηχητικά μηνύματα γνωστά ως codas.