Ο Ντόναλντ Τραμπ εξακολουθεί να παραλογίζεται αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός πως από τα τέλη του ερχόμενου Ιανουαρίου τα ηνία των ΗΠΑ θα τα κρατάει ο Τζο Μπάιντεν. Και πολλοί αρθρογράφοι και πολιτικοί αναλυτές υποστηρίζουν πως ο γηραιότερος αλλά και αυτός που εκλέχτηκε με τις περισσότερες ψήφους πρόεδρος των ΗΠΑ έχει τη δυνατότητα, κυβερνώντας την Αμερική, να γράψει ιστορία.
Για να συμβεί, ωστόσο, αυτό θα πρέπει η διακυβέρνησή του να μην αποτελέσει απλά μια καλύτερη επανάληψη της διακυβέρνησης Ομπάμα και ο Τζο Μπάιντεν να τολμήσει να αναμετρηθεί με τις τρεις κρίσεις που μαστίζουν συγχρόνως τις ΗΠΑ: την πανδημία του κορονοïού, την χρόνια πρόκληση της οικονομικής και πολιτικής πόλωσης η οποία οδήγησε στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και την κλιματική αλλαγή.
Σε κείμενό του ο Μάρτιν Σαντμπού, επικεφαλής οικονομικός σχολιαστής των Financial Times, υποστηρίζει πως ο o 46ος Πρόεδρος των ΗΠΑ πρέπει και μπορεί να κυβερνήσει με τον πλέον τολμηρό τρόπο και να προβεί σε ριζικές αλλαγές, προσφέροντας στους Αμερικανούς ένα νέο New Deal αλά Ρούσβελτ. Και η πιθανή απώλεια της πλειοψηφίας στη Γερουσία (το τελικό αποτέλεσμα θα κριθεί από τις κρίσιμες αναμετρήσεις της 5ης Ιανουαρίου στην Τζόρτζια) δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελέσει τροχοπέδη αλλά ούτε και άλλοθι για την εφαρμογή δοκιμασμένων πολιτικών.
Πόλεμος στη φτώχεια
Το πρόγραμμα του Τζο Μπάιντεν ενδέχεται να είναι «το πιο προοδευτικό πρόγραμμα που έχει παρουσιαστεί ποτέ από υποψήφιο ενός εκ των δύο κύριων κομμάτων, παρότι δεν εκτείνεται έως εκεί που θα ήθελε η αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος», εξηγεί ο Σαντμπού. Σύμφωνα με ερευνητές του Κέντρου Μελετών για τη Φτώχεια και την Κοινωνική Πολιτική του Πανεπιστημίου Columbia, εφαρμόζοντας τρεις από τις προτάσεις τους ο Τζο Μπάιντεν και η Κάμαλα Χάρις θα μπορούσαν να γλιτώσουν από τη φτώχεια περισσότερους από 20 εκατομμύρια Αμερικανούς.
Εχοντας κοπάσει ο σαματάς της εκλογικής αναμέτρησης και αναδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας ο νικητής (παρά τους ανυπόστατους κα θλιβερούς ισχυρισμούς του Ντόναλντ Τραμπ) ολοένα περισσότεροι υποστηρίζουν πως όντως ο Μπάιντεν δεν αποκλείεται να κυβερνήσει ως όψιμος ριζοσπάστης. Γαλουχήθηκε και ανήκει στο κέντρο των Δημοκρατικών αλλά είναι προχωρημένης ηλικίας και έχει στη διάθεση του μόνον μία θητεία, οπότε απολαμβάνει την ελευθερία να τολμήσει να μεταλλάξει την Αμερική.
«Ο Μπάιντεν δεν είναι ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ; Εντάξει αλλά ούτε ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ ήταν ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ», επισήμανε ο Ντάνα Μίλμπανκ της Washington Post, μία εβδομάδα πριν τις εκλογές, αναφέροντας πως είναι ο πραγματισμός που συνδέσει τους δύο προέδρους, ένας πραγματισμός χάρη στον οποίο ο Μπάιντεν μπορεί, όπως μπόρεσε και ο Ρούσβελτ, να εφαρμόσει ριζοσπαστικές πολιτικές για την εξυγίανση των ΗΠΑ.
Το ότι ο Τζο Μπάιντεν έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει προς το ριζοσπαστικότερο το υποστηρίζει και ο Φράνκλιν Φορ, δημοσιογράφος του The Atlantic, επισημαίνοντας σε κείμενό του ότι στο υπόγειο του σπιτιού του στο Ντέλαγουερ εισήλθε ένας μετριοπαθής πολιτικός που τασσόταν υπέρ της επιστροφής στην προ – Τραμπ εποχή, ενώ λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές εξήλθε ένας Μπάιντεν πεπεισμένος ότι μπορεί να καταστεί ένας νέος Φραγκλίνος Ρούσβελτ, χαράσσοντας μια νέα πορεία ούτως ώστε να απαλλαγεί η Αμερική από τις πολλές κρίσεις που την ταλανίζουν.
Πολιτικοί και πολιτική
Υπέρ του Μπάιντεν μετράει και το γεγονός πως γνωρίζει πολύ καλά τη διαφορά μεταξύ των πολιτικών (policies) και της πολιτικής (politics), ξέρει, δηλαδή, πως για να είναι αποτελεσματικές οι όποιες πολιτικές πρέπει καταρχάς να πειστούν οι πολίτες για την αξία και την αποτελεσματικότητά τους.
Οπότε, ευλόγως, κρίνονται υπερβολικοί οι φόβοι όλων όσοι θεωρούν πως δίχως την πλειοψηφία στη Γερουσία ο Τζο Μπάιντεν δεν θα μπορέσει να αλλάξει την Αμερική. Ο Σάντμπου επικαλείται τη συνάδελφό του στους FT Ράνα Φορούχαρ η οποία εξηγεί σε κείμενό της πώς ο Μπάιντεν μπορεί να εφαρμόσει σημαντικό μέρος του προγράμματός του μέσω προεδρικών διαταγμάτων ενώ και η γερουσιαστής και αντίπαλος του Μπάιντεν στην κούρσα για το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών Ελίζαμπεθ Γουόρεν έσπευσε να επισημάνει τι μπορεί και πρέπει να κάνει ο νέος αμερικανός πρόεδρος δίχως να χρειάζεται την άδεια κανενός – να διαγράψει τα φοιτητικά χρέη, για παράδειγμα, ή να μειώσει τις τιμές των φαρμάκων.
Ενα νέο New Deal είναι όχι μόνον δυνατό αλλά και αναγκαίο, και μια τέτοια εξέλιξη στις ΗΠΑ θα ήταν ευεργετική για ολόκληρη τη Δύση. Γιατί παντού παρατηρείται μια ακραία πόλωση η οποία μπορεί να ξεπεραστεί μόνον μέσω ενός νέου οικονομικού κοινωνικού συμβολαίου.
Οσον αφορά ειδικά τις ΗΠΑ η πόλωση είναι πλέον γεωγραφική. Σύμφωνα με έρευνα του Brookings Institution ο Ντόναλντ Τραμπ επικράτησε (λαμβάνοντας συνολικά περισσότερες από 73 εκατομμύρια ψήφους) σε 2.400 μικρότερες, αγροτικές, κυρίως, και περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων κομητείες ενώ ο Μπάιντεν σε μόλις σε 500 κομητείες, κατά πολύ μεγαλύτερες, αστικές και μητροπολιτικές, στις οποίες παράγεται το 70% του ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Αυτό σημαίνει πως στην Ουάσιγκτον τα δύο κόμματα «αντιπροσωπεύουν δύο πολύ διαφορετικές οικονομίες και, κατ’ επέκταση, πολύ διαφορετικές οικονομικές και πολιτικές προτιμήσεις». Το γεγονός αυτό καθιστά ακόμη πιο δύσκολο τον όποιο συμβιβασμό και διευρύνει την πολιτική πόλωση, η οποία εντείνεται όσο δεν αντιμετωπίζεται η οικονομική πόλωση.
Για αυτόν τον λόγο ο Τζο Μπάιντεν πρέπει να κυβερνήσει τολμηρά, εφαρμόζοντας πραγματικά καινοτόμες πολιτικές για την αντιμετώπιση των πολλών κρίσεων και προβαίνοντας σε ριζικές και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις με μακροχρόνιο ορίζοντα για τη μετάλλαξη της Αμερικής.
Για να ξεπεραστεί ο πολιτικός διχασμός των πολιτών πρέπει πρώτα να γεφυρωθεί το οικονομικό χάσμα που τους χωρίζει και αυτό ισχύει όχι μόνον για τις ΗΠΑ αλλά για τις περισσότερες πλούσιες και ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης. Ενα νέο αμερικανικό New Deal θα συνδράμει στην ανάταση της Αμερικής, προσφέροντας συγχρόνως ένα πολύτιμο παράδειγμα στον υπόλοιπο κόσμο.