Υπάρχουν φαινόμενα νεποτισμού στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) που οδηγούν σε υπερεκπροσώπηση κάποιων χωρών σε βάρος άλλων στις τάξεις του προσωπικού αλλά και στις διευθυντικές θέσεις; Αυτό υποστήριξε με ένα παρεμβατικό ρεπορτάζ το Politico εστιάζοντας στην ισχυρή εκπροσώπηση της Γερμανίας και της Ιταλίας, σε αντίθεση με άλλες χώρες.
Η πηγή στην οποία βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό το ρεπορτάζ αναφέρεται με το όνομα Αλεξ και σύμφωνα με το Politico πρόκειται για έμπειρο στέλεχος της τράπεζας που επέλεξε να διατηρήσει την ανωνυμία του. Ο Αλεξ υποστήριξε ότι παραγκωνίστηκε για μια θέση εντός της ΕΚΤ από τον ιταλό προϊστάμενό του για χάρη ενός Ιταλού, και ότι η επιλογή δεν έγινε με αξιοκρατικά κριτήρια αλλά με βάση την υπηκοότητα.
Σύμφωνα με το Politico, η περίπτωση του Αλεξ ήταν ένα μόνο παράδειγμα που υπογραμμίζει την ύπαρξη ομάδων (clusters) με συγκεκριμένη υπηκοότητα εντός της ΕΚΤ, κάτι που αντιβαίνει σύμφωνα με την ιστοσελίδα στις αρχές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της αναλογικής εκπροσώπησης των χωρών η οποία εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές δομές, όπως για παράδειγμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Εσωτερική έρευνα από την επιτροπή προσωπικού της ΕΚΤ που εξασφάλισε το Politico έδειξε την ύπαρξη 24 ομάδων με υπερεκπροσώπηση στελεχών της ίδιας υπηκοότητας στα 25 τμήματα της ΕΚΤ. Ανάμεσα σε αυτά τα clusters, εντοπίστηκαν 13 ομάδες με περισσότερους αναλογικά Γερμανούς και 5 με περισσότερους Ιταλούς.
Ο χαρακτηρισμός ομάδα (cluster), σύμφωνα με την έρευνα, αφορούσε τμήματα στα οποία τρία τουλάχιστον διευθυντικά στελέχη είχαν την ίδια υπηκοότητα, είτε το ποσοστό των στελεχών από την ίδια χώρα σε ένα τμήμα ξεπερνούσε το μερίδιο συμμετοχής της χώρας αυτής στο κεφάλαιο της ΕΚΤ.
Αυτή η ομαδοποίηση δημιουργεί προβλήματα, σημείωσε το Politico, όπως ότι ένας εργαζόμενος μπορεί να παραγκωνιστεί για χάρη ενός άλλου που έχει την ίδια υπηκοότητα με τον προϊστάμενο. Ο Αλεξ, το στέλεχος της ΕΚΤ που μίλησε στο Politico, ανέφερε για παράδειγμα ότι σε κάποιες συσκέψεις οι συνάδελφοί του μιλούσαν ιταλικά: «αυτό είχε ως αποτέλεσμα να χάνω σημαντικές πληροφορίες» σημείωσε.
Το ρεπορτάζ αναφέρθηκε στην κυριαρχία των Γερμανών και των Ιταλών, με «βολές» και για τις επιλογές Μάριο Ντράγκι, ο οποίος υπέβαλε την περασμένη εβδομάδα την παραίτησή του από τη θέση του πρωθυπουργού της Ιταλίας. Η θητεία του Ντράγκι ως προέδρου της ΕΚΤ (2011–2019) έχει χαρακτηριστεί ιστορική για τον πετυχημένο χειρισμό της κρίσης του ευρώ και τη φράση «ό,τι χρειαστεί» που είπε το 2012 για τη στήριξη της ευρωζώνης έναντι των κερδοσκόπων.
Το Politico υπογράμμισε ότι η γαλλίδα επικεφαλής της Ευρωτράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, «έχει τονίσει επανειλημμένα τη σημασία της διαφορετικότητας και την ανάγκη αποφυγής της ομαδικής σκέψης – κάτι που θεωρεί μία από τις βαθύτερες αιτίες της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης».
Εντός της ΕΚΤ, η έρευνα έδειξε ότι στο κρίσιμο τμήμα της νομισματικής πολιτικής το 63% των διευθυντικών στελεχών είναι Γερμανοί, στο τμήμα των συστημικών τραπεζών το 32% είναι Ιταλοί ενώ εντός της τράπεζας υπάρχουν ομάδες (clusters) Γάλλων, Ολλανδών και Πορτογάλων καθώς και δύο clusters με κυριαρχία Ισπανών.
Το ρεπορτάζ του Politico κατηγόρησε τον Ντράγκι, με βάση τη συγκεκριμένη πηγή, τον Αλεξ, ότι ευνόησε στελέχη από την Ιταλία και ότι βασιζόταν σε μια μικρή ομάδα έμπιστων στελεχών παραγκωνίζοντας άλλους. Και παράλληλα αναφέρθηκε θετικά στον ρόλο της Λαγκάρντ σημειώνοντας ότι από τότε που ανέλαβε τα ηνία της ΕΚΤ «βελτίωσε τη διαφάνεια δημοσιεύοντας την κατανομή του προσωπικού και των στελεχών διοίκησης της ΕΚΤ ανά εθνικότητα».
«Τα στοιχεία που δόθηκαν εφέτος στη δημοσιότητα, στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης της ΕΚΤ, έδειξαν ότι οι Γερμανοί εξακολουθούν να υπερεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό, ιδίως σε διευθυντικό επίπεδο, ενώ πολύ λιγότεροι γάλλοι υπήκοοι εργάζονται για το ίδρυμα από ό,τι θα περίμενε κανείς με βάση το μέγεθος της χώρας. Το μερίδιο των εργαζόμενων και των διευθυντικών στελεχών από την Ιταλία είναι περίπου ανάλογο με το μερίδιο συμμετοχής της χώρας στην ΕΚΤ» σημείωσε η ιστοσελίδα. Χωρίς εκπροσώπηση σε διευθυντική θέση παραμένουν η Σλοβακία και η Μάλτα.
«Είναι απογοητευτικό», ανέφερε στο Politico ένας υπάλληλος που προέρχεται από μια εκ των μικρότερων κρατών-μελών. «Εχω σχεδόν εγκαταλείψει την προσπάθεια όταν ανοίγουν θέσεις, ξέρω ότι θα δοθεί σε έναν ακόμη Γερμανό» ανέφερε ο ίδιος υπάλληλος που σχολίασε ότι «οι ομάδες της ίδιας υπηκοότητας είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο».
Ο Κάρλος Μπόουλς, εκπρόσωπος του σωματείου εργαζόμενων στην ΕΚΤ με την επωνυμία IPSO καλωσόρισε τη δημοσιοποίηση των στοιχείων από την πλευρά της διοίκησης της ΕΚΤ υπό την Κριστίν Λαγκάρντ ως «σημαντικό βήμα για να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια» και ζήτησε την ανάληψη δράσης, όπως η εφαρμογή των ποσοστώσεων στις προσλήψεις.
Κληθείς να σχολιάσει όσα αναφέρει το ρεπορτάζ, εκπρόσωπος της ίδιας της ΕΚΤ σημείωσε ότι «το σύστημα είναι δίκαιο». Είπε επίσης ότι «τα στελέχη της ΕΚΤ εργάζονται ως Ευρωπαίοι», αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι οι «προσλήψεις με βάση αξιοκρατικά κριτήρια και η απουσία ποσοστώσεων βάσει υπηκοότητας μπορεί να οδηγήσει σε ελαφρώς δυσανάλογη εκπροσώπηση των εθνικοτήτων».
Η ίδια εκπρόσωπος της Ευρωτράπεζας, σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή η ΕΚΤ «παρακολουθεί τα ποσοστά ανά υπηκοότητα και τα μοιράζεται με τους επικεφαλής των τομέων σε περιπτώσεις που το προσωπικό ή τα διευθυντικά στελέχη μιας χώρας υπερεκπροσωπούνται».
Απαντώντας στο ερώτημα αν η κεντρική τράπεζα θα εξετάσει το ενδεχόμενο να θέσει συγκεκριμένους στόχους σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή ανά υπηκοότητα, η εκπρόσωπος της ΕΚΤ απάντησε στο Politico ότι δεν θα απέκλειε περαιτέρω στόχους που θα υπηρετούν τη διαφορετικότητα ως γενική αρχή.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η Λαγκάρντ έχει παρέμβει στο ζήτημα…