Η βάση του κυβερνώντος κόμματος του Καναδά εξέλεξε την Κυριακή τον Μαρκ Κάρνι νέο αρχηγό της παράταξης και μελλοντικό πρωθυπουργό της χώρας.
Ο Κάρνι θα διαδεχθεί τον Τζάστιν Τριντό, σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς ο Καναδάς έχει βρεθεί αντιμέτωπος με άνευ προηγουμένου εντάσεις και εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο 59χρονος πρώην κεντρικός τραπεζίτης και νέος στην πολιτική, έλαβε 85,9% των ψήφων των περίπου 150.000 μελών του κόμματος των Φιλελευθέρων που συμμετείχαν στη διαδικασία, όπως ανακοίνωσε ο Σάτσιτ Μέχρα, πρόεδρος της παράταξης.
Βασική του αντίπαλος ήταν η Κρίστια Φρίλαντ, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών.
«Η Αμερική δεν είναι Καναδάς. Και ο Καναδάς δεν θα γίνει ποτέ, ποτέ, τμήμα της Αμερικής σε καμία μορφή, με κανέναν τρόπο», τόνισε ο Κάρνι μιλώντας στους υποστηρικτές του.
«Ο Καναδάς δεν ζήτησε αυτή τη μάχη. Αλλά θα νικήσουμε», είπε, ξεσηκώνοντας το πλήθος.
Λίγο νωρίτερα, ο Τριντό ανέβηκε στο βήμα και αποχαιρέτησε τα μέλη του κόμματός του, λέγοντας ότι είναι πολύ υπερήφανος για το έργο της κυβέρνησής του και για τη χώρα του.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός προειδοποίησε τους υποστηρικτές του: «Αυτή είναι μια στιγμή καθοριστική για το έθνος μας. Η δημοκρατία δεν είναι δεδομένη. Η ελευθερία δεν είναι δεδομένη. Ακόμα και ο Καναδάς ο ίδιος δεν είναι δεδομένος», είπε χαρακτηριστικά.
Τις επόμενες ημέρες, ο Τριντό και ο Κάρνι θα έχουν συνομιλίες για τη διαδικασία διαδοχής και την ημερομηνία αλλαγής της ηγεσίας της χώρας.
Ο «βαρετός τύπος» που μπορεί να αντιμετωπίσει τον Τραμπ
Ο Μαρκ Κάρνι, που σύντομα θα γίνει ο νέος πρωθυπουργός του Καναδά, έχει υπάρξει κεντρικός τραπεζίτης εν μέσω της οικονομικής κρίσης, αλλά τώρα θα αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής του: θα βρεθεί στο τιμόνι μιας χώρας που πλήττεται από τους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο 59χρονος Κάρνι είναι ο πρώτος που θα γίνει πρωθυπουργός του Καναδά χωρίς να είναι βουλευτής και χωρίς προηγούμενη πείρα στο υπουργικό συμβούλιο.
Το γεγονός ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο χωρίς πολιτική εμπειρία, σε άλλες εποχές θα είχε διαλύσει τις πιθανότητές του να εκλεγεί, επισημαίνει ο Guardian, όμως στην παρούσα φάση, η τραπεζική καριέρα υψηλού προφίλ του Κάρνι λειτουργεί προς όφελός του. Ο ίδιος, εξάλλου, υποστηρίζει ότι είναι το μόνο άτομο που μπορεί να χειριστεί τον Τραμπ.
«Ξέρω πώς να διαχειρίζομαι κρίσεις. Σε μια κατάσταση όπως αυτή, χρειάζεται εμπειρία όσον αφορά τη διαχείριση κρίσεων και χρειάζονται διαπραγματευτικές δεξιότητες», είπε ο Κάρνι κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης για την ηγεσία στα τέλη του περασμένου μήνα.
Υποστηρίζει ότι ο Καναδάς πρέπει να καταπολεμήσει τους δασμούς του Τραμπ με αντίποινα «δολάριο προς δολάριο» και να διαφοροποιήσει τις εμπορικές σχέσεις του μεσοπρόθεσμα.
Τον περασμένο μήνα είπε: «Ο πρόεδρος Τραμπ πιθανότατα πιστεύει ότι ο Καναδάς θα υποχωρήσει. Αλλά θα αντισταθούμε σε έναν νταή, δεν θα κάνουμε πίσω. Είμαστε ενωμένοι και θα ανταποδώσουμε».
Ο Κάρνι χαρακτήρισε τις προκλήσεις του Τραμπ «την πιο σοβαρή κρίση της ιστορίας μας» και είπε την Κυριακή 9 Μαρτίου ότι οι ΗΠΑ θέλουν «τους πόρους μας, το νερό μας, τη γη μας, τη χώρα μας».
Οι αναλυτές περιγράφουν τον Κάρνι ως «τεχνοκράτη». Ο Ντάνιελ Μπέλαρντ, διευθυντής του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Καναδά στο Πανεπιστήμιο McGill, είπε στον Guardian: «Είναι ένας βαρετός τύπος που γενικά δεν έχει κάποιο χάρισμα», όμως σημείωσε ότι το αυστηρό προφίλ του μπορεί να είναι προσόν, δεδομένου ότι ο Καναδάς συγκλονίζεται από το εμπορικό χάος του Τραμπ και τις επιθέσεις του αμερικανού προέδρου στην κυριαρχία του.
Ο Κάρνι έχει «την εικόνα ενός καθησυχαστικού άντρα που ξέρει τι λέει», πρόσθεσε.
Ο Κάρνι γεννήθηκε στο Φορτ Σμιθ, μια μικρή πόλη στα απομακρυσμένα Βορειοδυτικά Εδάφη. Οι γονείς του ήταν δάσκαλοι εκεί και αργότερα η οικογένεια μετακόμισε στο Εντμοντον, την πρωτεύουσα της Αλμπέρτα. Φοίτησε στο Χάρβαρντ όπου έπαιξε χόκεϊ επί πάγου ως τερματοφύλακας και συνέχισε τις σπουδές του στην Οξφόρδη.
Εχτισε την μεγάλη περιουσία του όταν εργαζόταν ως επενδυτικός τραπεζίτης, επί 13 χρόνια, στην Goldman Sachs. Εζησε στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, το Τόκιο και το Τορόντο πριν διοριστεί αναπληρωτής διοικητής της Τράπεζας του Καναδά, το 2003. Εφυγε από τη θέση τον Νοέμβριο του 2004, για να αναλάβει μια κορυφαία θέση στο υπουργείο Οικονομικών της χώρας και επέστρεψε για να γίνει διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, το 2008, σε ηλικία μόλις 42 ετών.
Ο Κάρνι επαινέθηκε για τους χειρισμούς του στην οικονομική κρίση εκείνη τη χρονιά, καθώς διευκόλυνε τα δάνεια έκτακτης ανάγκης και έδωσε εξαιρετικά σαφείς οδηγίες για τη διατήρηση των επιτοκίων σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Από τότε άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες ότι θα επιδίωκε να μπει στην πολιτική με τους Φιλελεύθερους.
Ωστόσο, η Τράπεζα της Αγγλίας εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τις επιδόσεις του, που το 2013 «τού έκανε μια προσφορά την οποία δεν θα μπορούσε να αρνηθεί», γράφει ο Guardian. Ετσι, έγινε ο πρώτος μη βρετανός διοικητής στην τριών αιώνων ιστορία της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας και ο πρώτος άνθρωπος που ηγήθηκε δύο κεντρικών τραπεζών της G7. Ο τότε υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, Τζορτζ Οσμπορν, αποκάλεσε τον Κάρνι τον «καλύτερο διοικητή Κεντρικής Τράπεζας της γενιάς του».
Ο Κάρνι, κατά τη διάρκεια της θητείας του στη Βρετανία, αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τον μηδενικό πληθωρισμό και το πολιτικό χάος του Brexit.
Αγωνίστηκε πολύ για να εφαρμόσει την πολιτική του για τα επιτόκια, κάτι που προκάλεσε ανάμεικτες αντιδράσεις. Εξόργισε τους υποστηρικτές του Brexit μιλώντας για την οικονομική ζημιά που εκτιμούσε ότι ήταν πιθανό να προκαλέσει. Ο συντηρητικός πολιτικός Τζέικομπ Ρις-Μογκ τον αποκάλεσε «αρχιερέα του φόβου», αλλά ο Κάρνι απάντησε ότι ήταν καθήκον του να μιλήσει για τέτοιους κινδύνους.
Οταν η στερλίνα κατρακύλησε, τις ώρες μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το Brexit το 2016, ο Κάρνι μίλησε στην τηλεόραση για να καθησυχάσει τις αγορές, λέγοντας ότι η τράπεζα θα άνοιγε τις ροές ρευστότητας εάν χρειαζόταν.
«Ο Μαρκ έχει μια σπάνια ικανότητα να συνδυάζει το σταθερό χέρι ενός κεντρικού τραπεζίτη, με το όραμα ενός πολιτικού μεταρρυθμιστή», είπε η Ανα Μπότιν, εκτελεστική πρόεδρος του ομίλου Santander, στο Reuters. Πρόσθεσε ότι ο Κάρνι «κράτησε το πλοίο στην επιφάνεια» στο Ηνωμένο Βασίλειο, μετά το Brexit.
Εφυγε από την Τράπεζα της Αγγλίας το 2020 και στη συνέχεια υπηρέτησε ως απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών για τα οικονομικά και την κλιματική αλλαγή, συνεχίζοντας να εργάζεται σε έναν τομέα που είχε επισημάνει και ως τραπεζίτης: την ανάγκη οι χρηματοπιστωτικές αγορές να καλύψουν τους κινδύνους της κλιματικής κρίσης.
Δεν είναι βέβαιο πότε ακριβώς αποφάσισε να ασχοληθεί, τελικά, με την πολιτική, αλλά ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για την ηγεσία των Φιλελευθέρων στις 16 Ιανουαρίου. Αν και η πορεία του προς το αξίωμα φαινόταν αβέβαιη και ασυνήθιστη, ο Κάρνι είπε, τον Ιανουάριο, στους υποστηρικτές του στο Εντμοντον: «Οι καιροί μας κάθε άλλο παρά συνηθισμένοι είναι».
Ωστόσο, ο Κάρνι μπορεί να μην είναι πρωθυπουργός για πολύ, καθώς οι γενικές εκλογές πρόκειται να διεξαχθούν έως τις 20 Οκτωβρίου και οι αντιπολιτευόμενοι Συντηρητικοί έχουν ένα ελαφρύ προβάδισμα, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Ηγέτης των Συντηρητικών είναι ο Πιέρ Πουαλιέβρ, ένας πολιτικός καριέρας με μικρή διεθνή προβολή.
Ο Κάρνι, επισημαίνουν οι αναλυτές, μπορεί να δυσκολευτεί να συνδεθεί με το κοινό, λόγω του ελλείμματος που έχει στο επικοινωνιακό κομμάτι. Μπορεί να κάνεις πολλά καλά, αλλά το κοινό πρέπει να μπορεί να τα αναγνωρίσει άμεσα, επισημαίνει ο Guardian.
Οι Συντηρητικοί, από την πλευρά τους, προσπαθούν να τον χαρακτηρίσουν ως μέλος μιας ελίτ που δεν αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κανονικοί άνθρωποι. Και αν δεν τα καταφέρει στο επικοινωνιακό κομμάτι, κινδυνεύει, πράγματι, να αποτυπωθεί στη συλλογική συνείδηση των Καναδών με αυτόν τον τρόπο.