Κατά καιρούς στον κόσμο του Διαδικτύου κάνουν την εμφάνιση τους διάφορες «μανίες» ή «μόδες» με τους χρήστες να καλούνται να συμμετάσχουν σε διαφόρων ειδών χάπενινγκ που είτε έχουν την μορφή διαγωνισμών, είτε προκλήσεων (θυμόμαστε όλοι τα μπουγέλα με παγωμένο νερό) που συνοδεύονται συνήθως από τη δημοσίευση σχετικών βίντεο και φωτογραφιών. Εδώ και λίγες εβδομάδες η μανία που έχει καταλάβει τα social media είναι το αποκαλούμενο #10YearChallenge στο οποίο ένας χρήστης καλείται να δημοσιεύσει μια φωτογραφία του που τον δείχνει το 2009 και μια όπως είναι σήμερα για να δούμε τι αλλαγές έχει επιφέρει σε αυτόν ο χρόνος.
Η πρόκληση των δέκα ετών πήρε τεράστιες διαστάσεις με δεκάδες εκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο να σπεύδουν καθημερινά να αποκαλύπτουν τον προ δεκαετίας αλλά και τον σημερινό εαυτό τους.
Το ευχάριστο όμως και χιουμοριστικό περιβάλλον που δημιούργησε το συγκεκριμένο διαδικτυακό χάπενιγκ άρχισε ξαφνικά να αποκτά σκιές. Οπως έγραψε το περιοδικό Wired πριν λίγες ημέρες (εδώ) έχει αναπτυχθεί μια έντονη φημολογία ότι το #10YearChallenge δεν είναι αποτέλεσμα μιας αθώας πλάκας που ξεκίνησε από κάποιους χρήστες που άρχισαν αυθόρμητα να δημοσιεύουν στα social media παλαιότερες και σημερινές φωτογραφίες τους και απλώς γιγαντώθηκε από μόνο του, παίρνοντας viral διαστάσεις.
Κάποιοι υποστήριξαν ότι το #10YearChallenge οργανώθηκε από το ίδιο το Facebook με σκοπό οι φωτογραφίες της «πρόκλησης» να διοχετευθούν στο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης αναγνώρισης προσώπων που αναπτύσσει η εταιρεία, ώστε αυτό να… εκπαιδευθεί. Το Facebook αντέδρασε άμεσα στην φημολογία που άρχισε να παίρνει σιγά σιγά μορφή καταγγελίας. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η εταιρεία του Μαρκ Ζάκερμπεργκ τονίστηκε ότι δεν οργάνωσε το χάπενινγκ και υπογραμμίστηκε ότι το #10YearChallenge δημιουργήθηκε αυθόρμητα στον κυβερνοχώρο.
Το Facebook ανέφερε μάλιστα ότι οι περισσότερες φωτογραφίες που αναρτώνται από τους χρήστες στο #10YearChallenge είναι εικόνες που είχαν ήδη δημοσιευθεί στο κοινωνικό δίκτυο και άρα ακόμη και αν θεωρητικά η εταιρεία ήθελε να κάνει αυτό για το οποίο κατηγορείται οι τεχνικοί της θα είχαν πρόσβαση σε αυτό το υλικό.
Γιατί όμως -αν πράγματι οι καταγγελίες έχουν βάση- αυτό είναι απαραίτητα κάτι κακό; Σε τι θα μπορούσε να βλάψει τους χρήστες του Διαδικτύου ένα προηγμένο πρόγραμμα αναγνώρισης προσώπων; Τέτοια προγράμματα χρησιμοποιούνται από τις αστυνομικές υπηρεσίες για την αναγνώριση ατόμων που αναζητούνται επί χρόνια και στην διάρκεια των ετών θα έχουν επέλθει αλλαγές στην εμφάνιση τους. Αυτά τα προγράμματα είναι εξαιρετικά χρήσιμα για τον εντοπισμό χαμένων παιδιών και ειδικά εκείνων που αναζητούνται για αρκετό καιρό και οι αλλαγές που θα έχει επέλθει στο πρόσωπο τους είναι μεγάλες. Οι αστυνομικές Αρχές στο Νέο Δελχί κατάφεραν με την βοήθεια τέτοιων προγραμμάτων να εντοπίσουν πέρυσι 3.000 χαμένα παιδιά.
Οι κίνδυνοι
Εκείνοι που βλέπουν με δυσπιστία αυτά τα προγράμματα αναφέρουν ότι αυτά μπορεί να έχουν και αρνητικές πλευρές. Επιμένουν ότι τέτοια προγράμματα θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από ασφαλιστικές εταιρείες για δείχνουν πώς ήταν κάποιος υποψήφιος πελάτης πριν από δέκα έτη. Σε περίπτωση που οι υπεύθυνοι της ασφαλιστικής εταιρείας δουν μέσω του προγράμματος ότι η διαδικασία της γήρανσης χτυπά πιο γρήγορα ή πιο έντονα από το φυσιολογικό ένα υποψήφιο πελάτη θα αποφεύγουν να τον ασφαλίσουν ή θα του ζητούν να καταβάλει μεγαλύτερα ποσά από ότι θα έπρεπε βάση της ηλικίας του.
Αλλοι υποστηρίζουν ότι τέτοια προγράμματα θα χρησιμοποιούνται από τις αστυνομικές Αρχές όχι μόνο για τον εντοπισμό κακοποιών αλλά και για τον εντοπισμό και παρακολούθηση ατόμων που δεν έχουν κάνει κάτι παράνομο αλλά απλά η αστυνομία τους θεωρεί για κάποιο λόγο ύποπτους όπως για παράδειγμα, διαδηλωτές.
Η Amazon που αναπτύσσει μια προηγμένη τεχνολογία αναγνώρισης προσώπων σε πραγματικό χρόνο δέχτηκε πρόσφατα έντονη κριτική επειδή αποφάσισε να την πουλήσει στις αστυνομικές Αρχές διαφόρων πολιτειών των ΗΠΑ. Ισως το επιμύθιο αυτής της ιστορίας είναι ότι θα πρέπει σε κάθε περίπτωση οι εταιρείες αλλά και οι δημόσιες υπηρεσίες να σέβονται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών αλλά από την άλλη ότι και οι ίδιοι οι χρήστες θα πρέπει να σέβονται τα προσωπικά τους δεδομένα και να μην τα διοχετεύουν άκριτα μέσα στον αχανή και εν πολλοίς ανεξέλεγκτο κόσμο του Διαδικτύου.