Ο 65χρονος Βασίλης Πέππας, νέος πρόεδρος του Αρείου Πάγου από το μεσημέρι της Δευτέρας, με τη βούλα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, έχει στα χέρια του μια σημαίνουσα ευκαιρία για την ιστορία του θεσμού. Διάδοχος γαρ της συγκρουσιακής Βασιλικής Θάνου, είναι αυτός που πρέπει να μεταστρέψει το σκηνικό των δυο τελευταίων ετών στο ανώτατο δικαστήριο, σκηνικό έντασης, διαμάχης, καχυποψίας, ένα κατ’ ουσίαν πολιτικό σκηνικό δηλαδή, σε πεδίο αμιγώς δικαστικής, υψηλού επιπέδου, «δράσης».
Εύκολο, θα πει κανείς. Ο μέχρι χθες αρεοπαγίτης Βασίλης Πέππας θεωρείται σοβαρός δικαστής, μετριοπαθής ως προσωπικότητα· και να προσπαθούσε, δύσκολα θα έφθανε το κρεσέντο της Θάνου.
Κι όμως, μόνο εύκολο δεν είναι. Η καθυστέρηση στην ανάδειξη του προέδρου, σχεδόν τρεις μήνες αφότου χήρεψε η θέση, στις 30 Ιουνίου, είχε προσδώσει διαστάσεις ντέρμπι στη διαδικασία της διαδοχής. Ενός παιχνιδιού με πολλά πρόσωπα-υποψηφίους, πίσω από τα οποία ασκήθηκαν ισχυρές πιέσεις από υπουργούς, ακόμη και θεσμικούς φορείς, εκτός Δικαιοσύνης. Η έκβασή του βρίσκει πολλούς ματαιωμένους και το δικαστήριο σε αναβρασμό, έκδηλο εκνευρισμό. Αυτοί που παρακάμφθηκαν είναι πολλοί, κάποιοι βρίσκονταν μια ανάσα από την προεδρία, καθώς ήταν ψηλά στην επετηρίδα, σε θέση αντιπροέδρων. Το όνομα τους «έπαιξε», αλλά δεν μπήκαν στην τελική ευθεία. Κι αν μπήκαν, υπερκεράσθηκαν. Τα νεύρα είναι τεντωμένα.
Η βουτιά στην επετηρίδα είναι βεβαίως δικαίωμα της κυβέρνησης, θα ήταν όμως παράλογο να περιμένει κανείς να μην έχει και απόνερα, ειδικά όταν γίνεται σε τέτοιο βάθος, ανάλογο αυτού του 1990, όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε στον ανώτατο θώκο του Αρείου Πάγου τον, επίσης αρεοπαγίτη τότε, Βασίλειο Κόκκινο.
-O Βασίλης Πέππας έλκει την καταγωγή του από την Πάρο.
-Είναι άγαμος.
-Εισήλθε στο δικαστικό σώμα το 1979.
Οι πρώτες διαρροές του ονόματος του νέου προέδρου ήταν αρκετές, πάντως, για να «δαιμονοποιηθεί». Η Athens Review of Books (ΑRV), που διατηρεί μέτωπο με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, εξέδωσε σκωπτική ανακοίνωση υπό τον τίτλο «Θρίαμβος της ARV: εξέλεξε πρόεδρο και δύο αντιπροέδρους του Αρείου Πάγου» (σσ: εννοώντας την Πηνελόπη Ζωνιανού και τον Γεώργιο Λέκκα, δύο εκ των συνολικά πέντε αντιπροέδρων που επέλεξε το υπουργικό συμβούλιο, επίσης το μεσημέρι της Δευτέρας).
«Η Athens Review of Books εγνώριζε τις επιλογές στον Αρειο Πάγο από τις αρχές του περασμένου Μαΐου οπότε δημοσιεύθηκε η εναντίον μας κατάπτυστη απόφαση 697/2017 του Αρείου Πάγου, που επικύρωνε μια γελοία απόφαση του Εφετείου Αθηνών (4034/2015)» (σσ. αμφότερες υπέρ του υπ. Εξωτερικών) τονίζεται στη σκληρή – είναι η αλήθεια – ανακοίνωση.
«Κατά συνέπεια, στην επιλογή των Πέππα – Ζωντανού – Λέκκα δεν υπήρξε ο παραμικρός κυβερνητικός δισταγμός, καμία αμφιβολία για την καταλληλότητα των ατόμων: έδωσαν πρόσφατα δείγματα γραφής και πέρασαν με επιτυχία. Απλώς η κυβέρνηση περίμενε ο εκλεκτός της πρόεδρος να αποκτήσει το τυπικό προσόν της 4ετίας στη θέση του αρεοπαγίτη, ώστε να τον εκτοξεύσει στην προεδρία. Δεν τηρήθηκε κανένα πρόσχημα!» (σσ: γίνεται αναφορά στη συμπλήρωση τετραετίας στη θέση του αρεοπαγίτη από τον Βασίλη Πέππα, στις αρχές Αυγούστου, προϋπόθεση για να συμμετάσχει στην κούρσα της διαδοχής).
Τον νέο πρόεδρο δεν υποδέχθηκε θερμά ούτε το ΠΑΣΟΚ. «Μετά από μια σκοτεινή «κυοφορία» μηνών και την αλγεινή εικόνα ενός αδικαιολόγητα ακέφαλου Αρείου Πάγου, οι χειρότεροι φόβοι μας επιβεβαιώνονται» αναφέρει η Χαριλάου Τρικούπη. «Με μια πρωτοφανή “βουτιά” στην επετηρίδα, το Υπουργικό Συμβούλιο ανέδειξε σήμερα, με προκλητική επιλεκτικότητα τον αρεστό της Πρόεδρο».
«Επιδεικνύουν την απροκάλυπτη περιφρόνηση που τρέφουν για κάθε έννοια θεσμικής και αξιοκρατικής τάξης», εκτιμά το ΠΑΣΟΚ, προσάπτοντας στην κυβέρνηση «προσβολή της αξιοκρατίας», «εργαλειοποίηση» της Δικαιοσύνης αλλά και «παράτολμα, επικίνδυνα παιχνίδια τους με τους θεσμούς».
Η «ανατροπή» στο υπουργικό συμβούλιο
Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε και για πέντε αντιπροέδρους του ανώτατου δικαστηρίου, εκτός από τον διάδοχο της Βασιλικής Θάνου. Μια πρώτη διαρροή, και ενώ η σύνθεση ακόμη συνεδρίαζε, ήθελε τους Γεώργιο Λέκκα, Αγγελική Αλειφεροπούλου, Πηνελόπη Ζωντανού, Μαρία Χυτήρογλου και Ειρήνη Καλού να καλύπτουν τις θέσεις. Μετά το πέρας της συνεδρίασης, όμως, απεδείχθη ότι η πέμπτη αντιπρόεδρος δεν είναι άλλη από τη Μαρία Γαλάνη. Τι είχε συμβεί; Το χάσμα ανάμεσα στις δυο πληροφορίες επιτρέπει σε έγκυρες δικαστικές πηγές να κάνουν λόγο για «ανατροπή» της τελευταίας στιγμής, για πρόβλημα που λύθηκε μόνον αφότου το υπουργικό συμβούλιο διέκοψε και επανήλθε.
Η περίπτωση του Δημήτρη Κράνη
Στους ηττημένους της μάχης για τη διαδοχή συγκαταλέγεται ο Δημήτρης Κράνης, αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου και πρόεδρος της Εθνικής Σχολής Δικαστών. Μόνο που στην περίπτωση του κ. Κράνη επαληθεύεται πλήρως η ρήση «η αξία του ηττημένου δίνει δόξα στον νικητή». Και ο Βασίλης Πέππας μπορεί να απολαύσει κατά τη διετή θητεία του τη δόξα που εκπορεύεται από τον κ. Κράνη. Συνδυάζοντας επιστημονικότητα και ήθος, προσωπικότητα βεληνεκούς, ο Δημήτρης Κράνης δεν θα γίνει ποτέ πρόεδρος του ανώτατου δικαστηρίου, είναι όμως από αυτούς που το κοσμούν. Το ξέρουν οι συνάδελφοι του, το ξέρουν οι μαθητές του, το ξέρουν και οι βουλευτές – μέλη της Διάσκεψης των Προέδρων, που γνωμοδοτούν για τους υποψηφίους. Στην ακρόαση στη Βουλή, ήλθε πρώτος, με 17 ψήφους (ο κ. Πέππας ήλθε επίσης ψηλά, δεύτερος, με 16), όπως είχε γίνει ξανά στο παρελθόν, κερδίζοντας τις εντυπώσεις. Δεν εκπροσωπεί τον μέσο δικαστή ο κ. Κράνης, ούτε καν τον μέσο αρεοπαγίτη. Σίγουρα όμως εκπροσωπεί μια μειοψηφία ηττημένων που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτε από τον – εκάστοτε – νικητή.