Δεν είναι εύκολο να μετατρέψεις μία ιδέα σε μία εφαρμογή, σε μία επιχείρηση, σε ένα «έξυπνο» φουλάρι ή σε ένα σύστημα καθαρισμού λυμάτων. Πρέπει να πείσεις πολλούς για την καινοτομία σου, να σεβαστείς (ή να προσπαθήσεις να αλλάξεις) νόμους και κανονισμούς αντιμετωπίζοντας παράλληλα οργανώσεις και διαφορετικά συμφέροντα. Κι όμως, στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας, το βράδυ της Πέμπτης, μας μίλησε η «Νεολαία που καινοτομεί» για έναν καλύτερο, πιο πράσινο, μέλλον σαν να μιλάει για κάτι αυτονόητο.
«Αρκεί να αποβάλεις τη βεβαιότητα που έχεις για το πώς λειτουργούν τα πράγματα και να δεις τον κόσμο αλλιώς», τόνισε ο γάλλος Ταρίκ Τσεκτσάκ, διεθνής εμπειρογνώμονας της βιομιμητικής και διευθυντής Επιστημών και Περιβάλλοντος της ομάδας Κουστό. Πολλοί οικονομολόγοι θα μπορούσαν να παρατηρήσουν την οργάνωση της κοινότητας των μελισσών για να πάρουν ιδέες για την οργάνωση μίας επιχείρησης, για παράδειγμα. Ενας αρχιτέκτονας, ο Ακίμ Μέντζες, μελέτησε τις δομές του ιστού μίας αράχνης που ζει μέσα στο νερό για να σχεδιάσει ένα πειραματικό περίπτερο που αλληλεπιδρά με το περιβάλλον μέσα από έναν αλγόριθμο ο οποίος μιμείται την τεχνική του εντόμου. Αν εξασκήσει κανείς τη ματιά του στη φύση, ξαφνικά η συμβατική κόλλα που απελευθερώνει τοξίνες μπορεί να αντικατασταθεί από τη φυσική κόλλα ενός μυδιού ενώ οι τεχνικές μόνωσης μπορούν να προσαρμοστούν στο υλικό της φλούδας ενός λωτού!
«Η φύση έχει εμπειρία 3,8 δισ. χρόνων, έχει ήδη κάνει λάθη, έχει βρει τις σωστές στρατηγικές τις οποίες ο άνθρωπος μπορεί να αντιγράψει», είπε στο Protagon, η ιδρύτρια της Βιομιμητικής Ελλάδος, Kλεοπάτρα Αλαμανταριώτου. Αν μιμηθεί ο άνθρωπος τα κυκλικά συστήματα της φύσης, τίποτε δεν χρειάζεται να πηγαίνει χαμένο. «Πώς το φύλλο που πέφτει γίνεται λίπασμα; Ετσι κι ένα στυλό που τελειώνει μπορεί να γίνει Τέχνη». Η ίδια έχει ένα όραμα: να εμπνευστούν επιχειρήσεις και εταιρείες στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο –το ίδρυμά της συνεργάζεται με 32 κέντρα στον κόσμο- από τα μοτίβα της φύσης, να φανταστούν διαφορετικές λειτουργίες για να επινοήσουν νέα προϊόντα που θα χρησιμοποιούνται μέχρι την τελική τους χρήση. Γνωρίσαμε και άτομα που έχουν ήδη επινοήσει καινοτομικά προϊόντα.
Το φουλάρι της Καρολίνα βαν Ρέντεργκεμ
Εχετε σκεφτεί ποτέ ότι ενώ όλα γύρω μας εξελίσσονται, η ενδυμασία μας έχει μείνει λίγο πίσω; Δεν μπορεί να γίνει κι αυτή έξυπνη όπως όλα τα γκατζετάκια που μας περιτριγυρίζουν; Φανταστείτε ένα φουλάρι ειδικά φτιαγμένο για ποδηλάτες που δεν μπορούν να αποφύγουν το καυσαέριο στους δρόμους. Το φουλάρι Wair εμπεριέχει μία μικρή «τουρμπίνα» που κρύβει ένα σύστημα φιλτραρίσματος που χρησιμοποιούν πυροσβέστες και γιατροί, φυσικά σε πολύ πιο απλοποιημένη μορφή. Υπήρχαν ήδη αντιρρυπαντικές μάσκες για ποδηλάτες, αλλά η νεαρή Γαλλίδα σκέφτηκε να συνδυάσει τη μόδα με την τεχνολογία, δημιουργώντας φουλάρια σε διαφορετικά υφάσματα και χρώματα. Το πήγε και ένα βήμα παραπέρα: το φουλάρι διαθέτει αισθητήρες, συνδέεται με ένα έξυπνο κινητό και σε πληροφορεί για την ποιότητα του αέρα που εισπνέεις. Οταν το χρώμα του κοκκινίζει, ο χρήστης καταλαβαίνει ότι πρέπει να καλύψει το πρόσωπό του με το φουλάρι.
Σχέδιο paypal για την ηλεκτρική ενέργεια
Υπάρχουν «ευαίσθητοι καταναλωτές», άνθρωποι που δεν μπορούν να πληρώσουν για το ρεύμα. Υπάρχουν και ευαισθητοποιημένοι καταναλωτές, άνθρωποι που θα ήθελαν να ενισχύσουν αυτούς που δεν μπορούν να πληρώσουν για το ρεύμα. Ο 34χρονος Γιώργος Κουτίτας ίδρυσε μία startup, τη Gridmates, για να φέρει σε επαφή τις δύο πλευρές.
Εκμεταλλευόμενος τα έξυπνα δίκτυα (smart grids) και τη χρησιμότητα φωτοβολταϊκών πάνελς και έξυπνων θερμοστατών, ο προγραμματιστής από τη Θεσσαλονίκη δημιούργησε μία πλατφόρμα στην οποία ο χρήστης κάνει μία δωρεά και άμεσα κάθε ευρώ που καταθέτει μετατρέπεται σε ενεργειακή μονάδα. Οχι μόνο αυτό, αλλά ο χρήστης μπορεί να επιλέξει την οικογένεια, την οργάνωση ή την κοινότητα που θέλει να ενισχύσει. Μπορεί να εξαπολύσει ο ίδιος μία εκστρατεία στην ιστοσελίδα της εταιρείας για την ενίσχυση μίας κοινότητας. Ηδη βρίσκονται σε εξέλιξη εκστρατείες χρηματοδότησης της δομής φιλοξενίας ασυνόδευτων παιδιών προσφύγων στη Λέσβο, Μετάδραση, καθώς και επτά κοινοτήτων στο Οστιν.
«Το πιο δύσκολο μέρος του εγχειρήματος ήταν η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση. Μας πήρε έναν χρόνο να εκπαιδεύσουμε παρόχους ενέργειας, και να τους ενημερώσουν για το πρόβλημα», είπε ο ίδιος στο Protagon. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο κ. Κουτίτας έχει μετακομίσει στο Τέξας, όπου δεν υπάρχουν μόνο τρεις ή τέσσερις πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά 3.000. Αναζητά επενδυτές για να χρηματοδοτήσει την startup του, και ήδη διαπραγματεύεται με παρόχους που θα ήθελαν να αγοράσουν το λογισμικό του.
Ο Αλέν Βιζιέρ μετατρέπει το τηγανόλαδο σε καύσιμο
Τόνοι τηγανόλαδου –χρησιμοποιημένου λαδιού μαγειρέματος- καταλήγουν στα περιβάλλον. Κάποιες ποσότητες χορηγούνται στα αυτοκίνητα diesel, μαζί με άλλα φυτικά έλαια αποτελούν το 7% του καύσιμου diesel. Αλλά ο γάλλος Αλέν Βιζιέρ, αφότου έχασε τη δουλειά του το 2010 (εργαζόταν ως κάμεραμαν), σκέφτηκε ότι το χρησιμοποιημένο λάδι μπορεί να αξιοποιηθεί αλλιώς και όχι ως καύσιμο αυτοκινήτων, το οποίο είναι προβληματικό για διάφορους λόγους και άλλωστε στη χώρα του –τυπικά- απαγορεύεται. Μέσα από ένα –το παρουσίασε ως- απλό σύστημα στατικού και δυναμικού καθαρισμού, το τηγανόλαδο μετατρέπεται σε ανανεώσιμη ενέργεια με στόχο τη θέρμανση. Το πρόγραμμα «Roule ma frite» ήδη έχει τεθεί σε εφαρμογή. Στα περίχωρα της Μασσαλίας δύο σχολεία θερμαίνονται με τηγανόλαδο, ενώ συνολικά 500 άνθρωποι ζεσταίνονται από αυτή την ανανεώσιμη ενέργεια.
Ποιο είναι το όραμά του; «Να αναπτυχθούν δεκάδες μικρές εστίες μετατροπής του τηγανόλαδου σε ανανεώσιμη ενέργεια σε όλη τη Γαλλία, σε όλη την Ευρώπη! Φυσικά δεν θα ήθελα ποτέ να τα διευθύνω, θέλω απλώς να προχωρήσει η ιδέα μου πέρα από εμένα», δήλωσε ο ίδιος.
Βιολογικός καθαρισμός λυμάτων
Ο Γιώργος Μιχαλέλης ανέβηκε στη σκηνή και άρχισε την ομιλία του με μία προειδοποίηση: μέχρι το 2050 το ένα τρίτο των πηγών νερού θα έχουν εξαφανιστεί. Σε αυτό ευθύνεται κατά ένα μεγάλο μέρος η μόλυνση από τα απόβλητα. Υπάρχουν ήδη επιχειρήσεις καθαρισμού αποβλήτων. Αλλά κι αυτές αφήνουν κάποιο αποτύπωμα στο περιβάλλον. Μαζί με τον συνάδελφό του, Δημήτρη Μαζαράκο, είχαν την ιδέα να δημιουργήσουν την δική τους επιχείρηση, τη WTI Greece, για τον βιολογικό καθαρισμό των λυμάτων. Σκέφτηκαν να αναπτύξουν ένα σύστημα χωρίς χημικά προϊόντα ώστε να καθαρίζονται τα απόβλητα χωρίς να ρυπαίνεται το περιβάλλον. Οπως κάθε startup, αρχίζουν προσεκτικά με μικρά βήματα, περιορίζοντας το «κοινό» τους. Το πρώτο βήμα είναι ο καθαρισμός του νερού της πισίνας, 50 κυβικά λίτρα την ώρα. Υστερα θα ανοιχτούν στην αγορά των 15 – 48 δισ. δολαρίων, τις ναυτιλιακές. Γιατί όχι;
Let’s do it Greece
Υπάρχουν ημέρες αφιερωμένες στη Γη, τη Φύση και το περιβάλλον. Αλλά αυτές είναι συμβολικές, ξυπνάς, διαβάζεις ότι σήμερα είναι η Ημέρα της Γης και το ξεχνάς. Υπάρχουν ημέρες όμως που είναι κυριολεκτικά αφιερωμένες στο περιβάλλον. Κάθε χρόνο, από το 2012, διοργανώνονται εθελοντικές δράσεις σε όλη την Ελλάδα μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο. Αναδάσωση, καθαρισμός παραλιών, δασών ή γηπέδων, βάψιμο στα πεζοδρόμια της επαρχίας, ό, τι έχει ανάγκη κάθε περιοχή. Οι ταυτόχρονες δράσεις γίνονται σε χώρες όλου του κόσμου, και το 2011 εθελοντές από τον Περιβαλλοντικό Σύλλογο Αττικής «Ωρα για Δράση» και την Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων αποφάσισαν να εντάξουν και την Ελλάδα στο πρόγραμμα εθελοντισμού.
«Καθένας πρέπει να κάνει αυτό που του αναλογεί», είπε ο επικεφαλής της ομάδας, Νίκος Κιούσης, ο οποίος «έφερε» τον ενιαίο περιβαλλοντολογικό εθελοντισμό στη χώρα.
ΥΓ. Επόμενη «ελληνογαλλική» συνάντηση που διοργανώνει το Γαλλικό Ινστιτούτο είναι το διήμερο συνέδριο, στις 24 και 25 Νοεμβρίου, με θέμα: Ελληνογαλλικές Ημερίδες για την Επιχειρηματικότητα και την Καινοτομία.