«Ανέλαβε» την ευθύνη για τα πάντα, ωστόσο αρνήθηκε να πληρώσει για μια απάτη που κανείς δεν είχε προβλέψει. Στο τέλος τής δίκης της στη Γαλλία, η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου υπεραμύνθηκε των χειρισμών της καθώς επέτρεψε, «από αμέλεια», την κατάχρηση κρατικών κεφαλαίων όταν ήταν υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Γαλλίας.
Αυτή είναι η εξέλιξη μιας υπόθεσης η οποία κράτησε πέντε ολόκληρα χρόνια. Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι εάν θεωρείται λήξασα και, βέβαια, ποιες θα είναι οι όποιες συνέπειες προκύψουν από εδώ και στο εξής. Οχι μόνο για την ίδια, αλλά και για τη χώρα μας. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ εξέφρασε την πλήρη εμπιστοσύνη του στην Κριστίν Λαγκάρντ, εκτιμώντας ότι μπορεί να συνεχίσει αποτελεσματικά τα καθήκοντά της.
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ οδηγήθηκε σε δίκη η οποία αφορούσε μη ορθή χρήση δημοσίων πόρων την εποχή που ήταν υπουργός Οικονομικών τής κεντροδεξιάς κυβέρνησης του Φρανσουά Φιγιόν -από το 2007 έως το 2011- με πρόεδρο της Γαλλίας τον Νικολά Σαρκοζί.
Πρόκειται για μια υπόθεση που, έτσι κι αλλιώς, είχε όλες τις προοπτικές να οδηγήσει σε μια πολύκροτη δίκη, αφού αφορούσε στην έγκριση αποζημίωσης 400 εκατ. ευρώ του γαλλικού Δημοσίου προς τον επιχειρηματία Μπερνάρ Ταπί, το 2008. Το ζήτημα προέκυψε μετά την πώληση, το 1993, της εταιρείας Adidas του Ταπί σε μια ομάδα επενδυτών. Ο Ταπί, ο οποίος αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες εκείνη την εποχή, κατηγόρησε την κρατική τράπεζα Κρεντί Λιονέ (Crédit Lyonnais), η οποία κανόνισε την πώληση, ότι τον εξαπάτησε. Επειτα από πολλές δικαστικές υποθέσεις η κυβέρνηση και ο Ταπί συμφώνησαν το 2007 στη ρύθμιση του ζητήματος μέσω διαιτησίας. Ο Ταπί, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός υπό την κυβέρνηση του εκλιπόντος σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, αλλά άλλαξε στρατόπεδο για να υποστηρίξει τον Σαρκοζί το 2007, επιχειρηματολόγησε ότι έλαβε «μόνον ένα μέρος» από αυτό που δικαιούτο. Ωστόσο, ειδικοί πίστεψαν ότι θα είχε λάβει πολύ λιγότερα αν η υπόθεση αυτή είχε καταλήξει στα δικαστήρια, δημιουργώντας την υποψία ότι η υπόθεση δρομολογήθηκε έτσι για να εξυπηρετήσει το συμφέρον του Ταπί.
Σήμερα, εν έτει 2016, το δικαστήριο έκρινε ότι η τότε υπουργός Οικονομικών έπρεπε να ασκήσει έφεση, ζητώντας μικρότερη αποζημίωση για τον επιχειρηματία, ώστε να εξασφαλίσει τα συμφέροντα του γαλλικού Δημοσίου. Η απόφαση του γαλλικού δικαστηρίου επήλθε παρά την αντίθετη εισήγηση του Εισαγγελέα, ο οποίος είχε προτείνει την απαλλαγή της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
«Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το πλαίσιο της παγκόσμιας κρίσης στο οποίο βρέθηκε η κυρία Λαγκάρντ», ανέφερε η Μαρτίν Ρακτ Μαντού, μία εκ των βασικών δικαστών, εξηγώντας γιατί δεν επιβλήθηκε ποινή.
Επίσης, επικαλέστηκε την καλή φήμη της Λαγκάρντ όπως και το διεθνές κύρος της, ως λόγους για τους οποίους το δικαστήριο δεν επέβαλε ποινή σε μία υπόθεση η οποία θα μπορούσε να επιφέρει ποινή έως και ενός χρόνου φυλάκισης, όπως σημείωσε το Reuters.
Ακόμη, στην απόφασή τους, οι δικαστές δεν είδαν αμέλεια στην απόφαση της Λαγκάρντ να επιδιώξει εξωδικαστικό συμβιβασμό με τον Ταπί, αλλά είπαν ότι το γεγονός πως απέτυχε να «παλέψει» την αποζημίωση των 400 εκατ. ευρώ αποτέλεσε αμέλεια, που οδήγησε σε κακή χρήση δημοσίων πόρων.
Νωρίτερα, την ίδια ημέρα, η ίδια είχε αναχωρήσει από τη Γαλλία για την Ουάσιγκτον, γι’ αυτό και δεν ήταν παρούσα κατά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας του δικαστηρίου. Είχε δηλώσει ότι έδρασε με καλή πίστη, διακηρύσσοντας εκ νέου την αθωότητά της. Αν και η Λαγκάρντ θα μπορούσε να ασκήσει έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο, ο δικηγόρος της άφησε να εννοηθεί ότι ίσως να μη γίνει η προσφυγή, καθώς στην επικεφαλής του ΔΝΤ δεν επιβλήθηκε καμία ποινή.
Ο γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, αμέσως μετά την απόφαση: «Η Κριστίν Λαγκάρντ ασκεί τα καθήκοντά της στο ΔΝΤ με επιτυχία και η κυβέρνηση εξακολουθεί να περιβάλλει με πλήρη εμπιστοσύνη την ικανότητά της να ασκεί τα καθήκοντά της», είπε ο κ. Σαπέν.
Να σημειωθεί ότι, την προηγούμενη Πέμπτη, ο εισαγγελέας είχε δηλώσει ότι το δικαστήριο δεν άκουσε πειστικά επιχειρήματα που να στηρίζουν τις «πολύ αδύναμες» κατηγορίες κατά της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Όλα αυτά στο Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας, το οποίο είναι αποκλειστικά αρμόδιο για τις δίκες κατά νυν ή πρώην κυβερνητικών στελεχών, για ζητήματα τα οποία άπτονται της άσκησης των καθηκόντων τους.
Οταν έκλαψε η Κριστίν
Φορώντας σκούρο ταγιέρ και πολύχρωμο μαντήλι, η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου υπέμεινε τα φλας των φωτογράφων μόλις ξεκίνησε η ακροαματική διαδικασία στην επιβλητική αίθουσα του Δικαστικού Μεγάρου του Παρισιού. Η πρόεδρος υπενθύμισε στην Κριστίν Λαγκάρντ ότι κατηγορείται πως ακολούθησε μια «μονομερή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία επέμεινε, μέχρι τέλους», όσον αφορά στη διαιτησία. Η πρόεδρος του δικαστηρίου, ρώτησε τη Λαγκάρντ γιατί δεν υπέβαλε περισσότερες ερωτήσεις για τα 450 εκατομμύρια ευρώ που επιδικάστηκαν ως αποζημίωση στον διακανονισμό, ενώ η αρχική συμφωνία για την επιδίωξη διαιτησίας δεν περιλάμβανε την καταβολή αποζημιώσεων.
«Είναι γροθιά στο στομάχι, δεν σας κάνει να αντιδράτε;», αναρωτήθηκε η Μαντού κατά τη δεύτερη ημέρα της δίκης, συγκρίνοντας την εντολή να καταβληθούν στον Ταπί αποζημιώσεις με τα 30.000-50.000 ευρώ που επιδικάζονται συνήθως στους γονείς ως αποζημίωση για τον θάνατο ενός παιδιού.
Η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου υπεραμύνθηκε των χειρισμών της, στο τέλος της δίκης της στη Γαλλία, καθώς, όπως είπε, επέτρεψε «από αμέλεια» την κατάχρηση κρατικών κεφαλαίων όταν ήταν υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Γαλλίας.
«Αποφάσισα και αναλαμβάνω (την ευθύνη) των αποφάσεών μου» όμως «ενήργησα (…) με μοναδικό στόχο την προάσπιση του γενικού συμφέροντος», επέμεινε η Κριστίν Λαγκάρντ, που πήρε για τελευταία φορά τον λόγο κατά τη διάρκεια της δίκης ενώπιον του Δικαστηρίου της Δημοκρατίας.
Η 60χρονη πρώην υπουργός απορρίπτει ότι διέπραξε ο,τιδήποτε παράνομο όταν ενέκρινε το 2008 την καταβολή αποζημίωσης στον επιχειρηματία Μπερνάρντ Ταπί, ύψους 403 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της διαιτησίας για τη διευθέτηση της διένεξής του με την τότε κρατική τράπεζα Κρεντί Λιονέ. Απαντώντας στις ερωτήσεις της προέδρου, η επικεφαλής του ΔΝΤ περιέγραψε ότι ως υπουργός ασχολείτο «με τα μεγάλα μακροοικονομικά και διεθνή ζητήματα», έπρεπε να αντιμετωπίσει «την χρηματοπιστωτική κρίση που μόλις είχε ξεκινήσει, στην ηγεσία ενός υπουργείου με γιγαντιαία καθήκοντα. Αυτή η ιστορία της διαιτησίας δεν αποτελούσε προτεραιότητα», υπογράμμισε η ίδια. «Ο κίνδυνος της απάτης μου διέφυγε εντελώς», πρόσθεσε.
Η φωνή της έσπασε για λίγα λεπτά όταν δήλωσε, συγκρατώντας έναν λυγμό: «Αυτές οι πέντε ημέρες της δίκης βάζουν τέλος σε μια δοκιμασία πέντε ετών την οποία βιώνουν ο σύντροφός μου, οι γιοι μου, τα αδέλφια μου που βρίσκονται στην αίθουσα».
Η επόμενη ημέρα
Τη σύγκληση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ για να εξετάσει τις νέες εξελίξεις στην υπόθεση Λαγκάρντ, σε σύντομο χρόνο, ανακοίνωσε το βράδυ της Δευτέρας ο διευθυντής Επικοινωνίας του Ταμείου, Τζέρι Ράις, αμέσως μετά το τέλος της δίκης. «Το Εκτελεστικό Συμβούλιο έχει συναντηθεί και σε προηγούμενες φάσεις για να εξετάσει την πορεία των νομικών εξελίξεων στη Γαλλία. Η σύγκλησή του αναμένεται σε σύντομο χρόνο, για να εξετάσει τις τελευταίες εξελίξεις», είπε.
Το Συμβούλιο, λίγες ώρες αργότερα, εξέφρασε την πλήρη εμπιστοσύνη του στη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ. «Η Εκτελεστική Επιτροπή προσβλέπει στη συνέχιση της συνεργασίας με τη γενική διευθύντρια για την αντιμετώπιση των δύσκολων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία», ανέφερε μεταξύ άλλων η ανακοίνωσή του.
Κατά την άποψη των New York Times, η απόφαση ενδέχεται να προκαλέσει νέα κρίση ηγεσίας στο Ταμείο, μετά από εκείνη που είχε προκληθεί όταν ο προκάτοχός της, Ντομινίκ Στρος Καν είχε παραιτηθεί το 2011, μετά από τις κατηγορίες για σεξουαλική επίθεση. Η εφημερίδα εκτιμά ότι είναι πιθανό η απόφαση να αποσταθεροποιήσει το ΔΝΤ, την περίοδο που αντιμετωπίζει «ακανθώδη» ζητήματα. Ανάμεσα σε αυτά είναι και το ερώτημα για το αν θα μετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά και η αβεβαιότητα για τον ρόλο των ΗΠΑ στον οργανισμό, από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ θα αναλάβει καθήκοντα προέδρου τον Ιανουάριο του 2017.
Ακόμη, το ίδιο δημοσίευμα χαρακτηρίζει ως έκπληξη την ετυμηγορία, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα ο εισαγγελέας είχε πει πως η υπόθεση ενάντια στην Λαγκάρντ ήταν «αδύναμη» και δεν φαινόταν να υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να καταδικαστεί.
Σε ό,τι μας αφορά, λοιπόν, η ολοκλήρωση της δικαστικής περιπέτειας της Κριστίν Λαγκάρντ μπορεί να φέρει εξελίξεις και στο ελληνικό μέτωπο. Πηγή από την ΕΕ δήλωσε στο MNI ότι οι Θεσμοί -Κομισιόν, ΕΚΤ και ESM- περίμεναν την επιστροφή της διευθύντριας του ΔΝΤ από τη δίκη, ελπίζοντας ότι αυτή μπορεί να φέρει μία εξέλιξη στις διαπραγματεύσεις, έπειτα από τις διαφωνίες των τελευταίων ημερών.