Είναι μια ιδιαίτερη συνεδρίαση των ευρωπαϊκών θεσμών και όχι μόνο επειδή οι συμμετέχοντες θα βλέπουν μόνο μια οθόνη, λόγω κορονοϊού. Οπως έχει προεξοφληθεί η –με τηλεδιάσκεψη– συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης που έχει οριστεί για την Τρίτη θα ανοίξει ένα παράθυρο προς τα Τίρανα και τα Σκόπια.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών-μελών αναμένεται να δώσουν την έγκρισή τους, χωρίς ωστόσο να οριστικοποιούν την ημερομηνία της πρώτης Διακυβερνητικής Διάσκεψης για την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας, ένα θέμα που είχε παγώσει την περασμένη χρονιά εξαιτίας των ισχυρών ενστάσεων της Γαλλίας και της Ολλανδίας.
Οπως επεσήμανε ο Guardian, αυτή η εξέλιξη αναμένεται να σημάνει ένα νέο momentum για την ευρωπαϊκή προοπτική όλων των κρατικών οντοτήτων στα Δυτικά Βαλκάνια (Σερβία, Βοσνία, Μαυροβούνιο, Κοσσυφοπέδιο, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία), αλλά σίγουρα αφορά σε πρώτη φάση τα Τίρανα και τα Σκόπια.
Μολονότι όλα παραπέμπονται για μεταγενέστερη της κρίσης του κορονοϊού φάση, είναι σαφές ότι πρόκειται για ένα άνοιγμα της Ευρώπης προς τις δύο χώρες, έστω και διστακτικό.
Μετά το αναπάντεχο «βέτο» του Εμανουέλ Μακρόν πέρυσι, η ελληνική διπλωματία δια του ΥΠΕΞ Νίκου Δένδια αλλά και και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για να πειστεί πρωτίστως η Γαλλία και δευτερευόντως η επίσης σκεπτική Ολλανδία, να συναινέσουν στην πρόσκληση της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας. Η ελληνική διπλωματία έπεισε τους ευρωπαίους εταίρους ότι η έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας των δύο χωρών καθώς και η διατήρηση της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων, είναι ζωτικής σημασίας για την ΕΕ αλλά και την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, υπό την προϋπόθεση πάντα των κριτηρίων που έχουν τεθεί.
Σε αυτό το σημείο υπάρχουν διαφορές. Από την Αθήνα υπογραμμίζουν την ανάγκη ώθησης στη διαδικασία και για λόγους ενθάρρυνσης, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Βόρειας Μακεδονίας, που θεωρείται και στις Βρυξέλλες ότι υπήρξε συνεπής στις υποχρεώσεις της.
Στον αντίποδα εύλογος είναι ο προβληματισμός των κρατών-μελών της ΕΕ –βεβαίως και της Ελλάδας– για την Αλβανία καθώς υπάρχουν σειρά ζητημάτων που παραμένουν ανοιχτά. Σύμφωνα με τον Guardian, την περασμένη εβδομάδα η Αθήνα μπλόκαρε μια απόφαση απαιτώντας σκληρότερη γλώσσα προς τα Τίρανα όσον αφορά στην προστασία των δικαιωμάτων της ελληνικής ομογένειας και άλλων μειονοτήτων στην Αλβανία. Τελικά το νέο κείμενο ικανοποίησε την ελληνική πλευρά.
Η όποια απόφαση λάβουν οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών-μελών της ΕΕ σχετικά με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα πρέπει να επικυρωθεί από την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής, που –εν μέσω κρίσης του κορονοϊού– θα διεξαχθεί επίσης με τηλεδιάσκεψη.