H εγκατάσταση Kuba (2004) του Κουτλούγκ Αταμάν. Mέσα από 40 τηλεοπτικές οθόνες φέρνει στο προσκήνιο 40 αυτοβιογραφικές αφηγήσεις των κατοίκων της ομώνυμης περιοχής στην Κωνσταντινούπολη | Protagon
Επικαιρότητα

Ηταν καπνεργοστάσιο, έγινε σπίτι της Σύγχρονης Τέχνης

Portals: 59 σύγχρονοι καλλιτέχνες εκθέτουν στο Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της Λένορμαν. Tο εμβληματικό κτίριο ανοίγει πρώτη φορά για το κοινό, ως ο νέος, σύγχρονος χώρος πολιτισμού της Αθήνας -αποτέλεσμα της συνεργασίας της Βουλής των Ελλήνων και του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ
Γιάννης Δεβετζόγλου

Ποιες ιστορίες έχουν να διηγηθούν μέσα από τις οθόνες 40 τηλεοράσεων ισάριθμοι κάτοικοι της περιοχής Κούμπα στη Κωνσταντινούπολη; Της κοινότητας που πρωτοδημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αρχικά από αριστερούς αντάρτες πόλης που έψαχναν καταφύγιο, αλλά σταδιακά κατελήφθη από άτομα με διαφορετικό υπόβαθρο;

Οι απαντήσεις βρίσκονται στο πρώην Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν, όπου φιλοξενείται, στα περίπου 6.500 τ.μ. που μέχρι πρόσφατα ήταν απρόσιτα, η εικαστική έκθεση «Portals – Πύλη». Ο συνολικός χώρος του καπνεργοστασίου είναι 19.000 τ.μ. και περιλαμβάνει τη Βιβλιοθήκη και το Τυπογραφείο της Βουλής των Ελλήνων.

Το ανακαινισμένο, χρωματικά  ελκυστικό, κτίριο του πρώην καπνεργοστασίου στην οδό Λένορμαν

Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της συνεργασίας της Βουλής και του Πολιτιστικού Οργανισμού ΝΕΟΝ, ο οποίος και ανέλαβε το κόστος της αναμόρφωσης των έως πρόσφατα κλειστών χώρων, ύψους 1,2 εκατ. ευρώ.

Τα έργα έχουν δημιουργήσει 59 καλλιτέχνες από 27 χώρες. Μεταξύ τους υπάρχουν και 15 καινούργιες αναθέσεις έργων, που αναπτύσσονται σε τέσσερις θεματικές: Κίνηση, Κοινό Βίωμα, Σύνδεση και Σπίτι. Και διηγούνται πολλαπλές ιστορίες που διασυνδέονται δημιουργώντας ένα ενιαίο αφήγημα. Ανάμεσά τους, 18 έλληνες καλλιτέχνες παρουσιάζουν νέα έργα ή έργα των οποίων ανανεώθηκε η παραγωγή και το πλαίσιο παρουσίασής τους ώστε να συνδεθούν στο συγκεκριμένο περιβάλλον.

Ο νέος πολιτιστικός χώρος, επιφάνειας 6.500 τ.μ., φιλοδοξεί να γίνει ένα ανοιχτό σε όλους δυναμικό κέντρο συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών.

«Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις». Περιμένοντας τους Βαρβάρους, Ποιήματα 1897-1933, Καβάφης. Η φράση στο google translate δίνει μία τελείως διαφορετική φράση, δίχως κανένα νόημα. Κάτι που σημαίνει ότι η νέα τεχνολογία δεν είναι ακόμη έτοιμη να αντικαταστήσει την ανθρώπινη εργασία

Στη χρονική συγκυρία της εθνικής επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και της πανδημίας του κορονοϊού, η έκθεση φιλοδοξεί να αναπτύξει μηνύματα, ιδέες και προβληματισμούς της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, προσεγγίζοντας τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται μέσα από την αλλαγή και την ανατροπή.

Ελίας Σίμε. Ανακτημένο ηλεκτρικό καλώδιο και εξαρτήματα ηλεκτρονικού υπολογιστή. Ο καλλιτέχνης έχει αγοράσει τις πρώτες ύλες για το έργο του από παλαιοπωλεία υψηλής τεχνολογίας της Αντίς Αμπέμπα. Στη μεγέθυνση, στο πλαίσιο αριστερά, διακρίνονται μητρικές (motherboard) παλαιών ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Η έκθεση αναπτύσσεται σε όλους τους αναμορφωμένους χώρους, στο αίθριο, στις αίθουσες και τα πατάρια, στα λουτρά, στο παλιό τελωνείο, στον περιβάλλοντα χώρο, στη στέγη και στην πρόσοψη του κτιρίου αλλά και στον λόφο του Κολωνού.

Εμπνευση για την έκθεση αποτέλεσε άρθρο της βραβευμένης με Booker συγγραφέως Αρουντάτι Ρόι, ότι η πανδημία είναι μια πύλη, ένα σημείο μετάβασης από έναν κόσμο σε έναν άλλο. Και στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται μεταξύ άλλων το έργο PM (2021) της Τερέζα Μεργκόλες με τον κάνναβο από τα 314 εξώφυλλα  του περιοδικού PM του 2020, τα οποία δημιουργούν ένα χρονικό των δολοφονιών της πόλης Χουάρεζ και αποτελούν μία από τις 15 αναθέσεις που έκανε ο ΝΕΟΝ για τη συγκεκριμένη έκθεση.

Στιβ ΜακΚουίν, Portrait οf an Escapology, 2006. 220 ασπρόμαυρες εκτυπώσεις off set με τη μορφή του ίδιου του καλλιτέχνη, ο οποίος εμφανίζεται με δεσμά στα χέρια. Μία αναφορά του καλλιτέχνη στα καράβια που μετέφεραν σκλάβους από την ήπειρο της Αφρικής στον Νέο Κόσμο

Οι γλυπτικοί όγκοι και οι κυματισμοί από ανακυκλωμένα υλικά στο Rising Sea (2019) του Ελ Ανατσούι. Η εγκατάσταση των 40 τηλεοράσεων με τις αντιφατικές εξομολογήσεις των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης υπό τον τίτλο «Kuba» (2004) του Κουτλούγκ Αταμάν. Το «Elliniko» (2021) του Πάνου Κοκκινιά (επίσης ανάθεση για την έκθεση) στο οποίο πρωταγωνιστεί μια ανθρώπινη πομπή που μεταφέρει ένα κιβώτιο προς τον κύριο τερματικό σταθμό του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό, αλλά και  το επιτοίχιο έργο «The Eclipse» (2007) του Κώστα Μπασάνου (2007) που αποτελείται από κελύφη σαλιγκαριών επικαλυμμένα με μελάνι.

Κελύφη σαλιγκαριών επικαλυμμένα με μελάνι, που είναι και η πρώτη ύλη για το επιτοίχιο έργο «The Eclipse» (2007), του Κώστα Μπασάνου, που εμπνέεται, όπως υποδεικνύει ο τίτλος του, από το φαινόμενο της έκλειψης. Το μελάνι ενοποιεί το ανάγλυφο της επιφάνειας, προσδίδοντας στην έκλειψη μια αίσθηση βάθους. Mέσα από τη σχέση ενός πρωτόγονου γήινου οργανισμού, όπως το σαλιγκάρι, και ενός αστρικού σώματος, αναδεικνύεται μία μικροσκοπική και μακροσκοπική εικόνα του κόσμου. Αριστερά, στο πλαίσιο, μεγέθυνση του έργου

Η «Πύλη» προβλέπεται να ανοίγει διάπλατα και για όσους δεν καταφέρουν να φτάσουν στο πρώην Καπνεργοστάσιο, καθώς μια ειδική εφαρμογή για έξυπνα κινητά και τάμπλετ, τους επιτρέπει να περιηγηθούν στην έκθεση και να αντλήσουν πληροφορίες για τα εκθέματα και τους δημιουργούς τους, ενώ θα διατίθενται και πληροφορίες για όλες τις παράλληλες δράσεις που πλαισιώνουν την έκθεση.

Tο έργο «PM» (2021) της Τερέζα Μεργκόλες, με τον κάναβο από τα 314 εξώφυλλα του περιοδικού PM του 2020, τα οποία εξιστορούν το χρονικό των δολοφονιών της πόλης Χουάρεζ στο Μεξικό

Info

H έκθεση «Portals – Πύλη» στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο – Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο της Βουλής (Λένορμαν 218) θα παραμείνει ανοικτή έως τις 31 Δεκεμβρίου.

Είσοδος ελεύθερη.