Το κουβάρι του αποτελέσματος των ανατρεπτικών εκλογών της 4ης Μαρτίου καλείται να ξεμπλέξει ο ιταλός πρόεδρος, Σέρτζιο Ματαρέλα, ο οποίος αρχίζει αυτήν την εβδομάδα διαβουλεύσεις με τους αρχηγούς των κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Ενώ η Ιταλία διανύει περίοδο κοινοβουλευτικής αστάθειας, με την Κεντροαριστερά να έχει καταποντιστεί και τις αντισυστημικές δυνάμεις να αναδεικνύονται βασικοί παίκτες της πολιτικής σκακιέρας, γεγονός που προκαλεί ζαλάδα στις Βρυξέλλες, σκοπός είναι να βρεθεί μια λύση ώστε να προκύψει κυβέρνηση συνεργασίας. Κανένα κόμμα δεν συγκεντρώνει το ποσοστό εκείνο που του επιτρέπει την αυτοδυναμία.
Οι συνομιλίες ανάμεσα στον Ματαρέλα και τους επικεφαλής των κομμάτων αρχίζουν τη Μεγάλη Πέμπτη. Την ημέρα εκείνη οι μεγαλύτερες κοινοβουλευτικές ομάδες θα γίνουν δεκτές στο Κιρινάλιο, την έδρα της Ιταλικής Προεδρίας. Η Κεντροαριστερά αρνείται, προς το παρόν, κάθε συζήτηση, ακόμη και αν υψώνονται φωνές που ζητούν τη συμμετοχή της στον πολιτικό διάλογο ως στάση υπευθυνότητας απέναντι στο πολιτικό αδιέξοδο.
Σε ισχυρά πρόσωπα της ιταλικής πολιτικής σκηνής έχουν αναδειχθεί ο Λουίτζι ντι Μάιο, αρχηγός του Κινήματος των Πέντε Αστέρων (M5S) -που κατέλαβε την πρώτη θέση, συγκεντρώνοντας το 32% των ψήφων- και ο Ματέο Σαλβίνι (ο ακροδεξιός) ο οποίος ηγείται της Λέγκας του Βορρά και μαζί με τη Φόρτσα Ιτάλια του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι εξασφάλισαν το 37% των ψήφων.
Τα πιθανά σενάρια
Κόκκινο χτύπησε η ανησυχία για το μέλλον της Ιταλίας μετά το αποτέλεσμα των εκλογών. Η πολιτική της λιτότητας επικρίθηκε έντονα από την πλειονότητα την Ιταλών που θέλησε να αναθέσει το «παιχνίδι» σε δυνάμεις που έχουν επικρίνει την πολιτική της ΕΕ. Τα πρόσωπα που κέρδισαν τις περισσότερες ψήφους πόνταραν στο αντιευρωπαϊκό τους προφίλ.
Η περίπτωση του ηγέτη των M5S δεν σπανίζει, εάν σκεφτεί κάποιος ότι έχει γίνει πλέον μόδα πολιτικοί να κερδίζουν την κούρσα προβάλλοντας εικόνα απειρίας όσον αφορά την ενασχόληση με την πολιτική.
Ο 31χρονος Λουίτζι ντι Μάιο, οποίος φλερτάρει με την πρωθυπουργία της Ιταλίας, δεν διαθέτει πολιτικές περγαμηνές, ούτε πτυχίο. Κερδίζει πόντους, όμως, από το γεγονός ότι κινείται με τον αέρα του νεαρού της διπλανής πόρτας που παράτησε το πανεπιστήμιο για να αναζητήσει εργασία. Το προφίλ αυτό συνοδεύεται και από την αμφισβήτηση οποιασδήποτε συστημικής φωνής, την επίθεση στις Βρυξέλλες, την Ευρωζώνη και τους μετανάστες, που συρρέουν κατά δεκάδες χιλιάδες στη χώρα σε ετήσια βάση.
Σε ανάλογο μήκος κύματος, ο 45χρονος Σαλβίνι στρέφεται συχνά κατά της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι θα εγγυηθεί τα συμφέροντα των Ιταλών. Ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος τον Δεκέμβριο του 2013, αφού μετατοπίστηκε από το πολιτικό κέντρο.
Μετά τις μαραθώνιες διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό γερμανικής κυβέρνησης και την αγωνία για την παρουσία της Ακροδεξιάς στην Αυστρία, τα βλέμματα είναι πλέον στραμμένα στην Ιταλία.
Μέχρι πρότινος, τα μέσα ενημέρωσης εμφάνιζαν ως πιθανότερα τα σενάρια εκείνα που έκαναν λόγο για συνεργασία του Κινήματος των Πέντε Αστέρων με τη Λέγκα του Βορρά και της Κεντροδεξιάς με την Κεντροαριστερά. Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά, εάν σκεφτεί κάποιος τον ρόλο του Μπερλουσκόνι στην επόμενη ημέρα και τη συντριπτική ήττα της Κεντροαριστεράς.
Ο Μπερλουσκόνι δεν φαίνεται πρόθυμος να συνεργαστεί με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, αλλά φλερτάρει περισσότερο με το Δημοκρατικό Κόμμα του Ετορε Ροζάτο. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Corriere della Sera δήλωσε ότι ο Σαλβίνι γνωρίζει καλά πως η Λέγκα δεν μπορεί να υπάρξει στην εξουσία χωρίς τη Φόρτσα Ιτάλια.
Ο Σαλβίνι, από την πλευρά του, θα συγκυβερνήσει με το Μ5S, όπως έχει αφήσει να εννοηθεί, μόνο εάν συμφωνήσει ο Μπερλουσκόνι…
Το τοπίο όμως είναι θολό, οπότε και το σενάριο του αδιεξόδου μετά τις συνομιλίες με τον Ματαρέλα δεν μοιάζει ανεδαφικό.