Αρχισε την Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου, και πρόκειται να διαρκέσει τουλάχιστον δέκα εβδομάδες η πρώτη μεγάλη δίκη της ψηφιακής εποχής στο πλαίσιο της οποίας η αμερικανική κυβέρνηση κατηγορεί έναν από τους κολοσσούς της Σίλικον Βάλεϊ, την κραταιή Google, για συστηματική παραβίαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.
Oπως αναφέρει ο Μάσιμο Γκάτζι της Corriere della Sera, το μοναδικό νομικό προηγούμενο ανάγεται στα τέλη της δεκαετίας του 1990, συγκεκριμένα στο 1998, στην αυγή της εποχής του Διαδικτύου (και χρονιά ίδρυσης της Google), όταν η Microsoft κατηγορήθηκε για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της στην αγορά, επειδή επέβαλε το δικό της Internet Explorer, ως προεπιλεγμένο πρόγραμμα περιήγησης στους χρήστες των Windows, των δικών της λειτουργικών προγραμμάτων.
Κάπως έτσι η Microsoft έπληξε βαριά το κύριο ανταγωνιστικό προϊόν, το πρόγραμμα περιήγησης Navigator της Netscape, το οποίο έως τότε κυριαρχούσε στην αγορά, ενώ η εταιρεία που ίδρυσαν ο Μπιλ Γκέιτς και ο Πολ Αλεν το 1975, εδραίωσε τη θέση της, συνάπτοντας αποκλειστικά συμβόλαια με την AOL και τη Yahoo!, ούτως ώστε να προεπιλέγουν επίσης τον δικό της Internet Explorer.
Οσον αφορά τη δίκη της Google, θα είναι μια «δίκη-μαμούθ», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ιταλός δημοσιογράφος, η διεξαγωγή της οποίας αρχίζει έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια ερευνών κατά τα οποία τα εμπλεκόμενα μέρη έχουν προσκομίσει πέντε εκατομμύρια σελίδες εγγράφων και επιστρατεύσει περίπου 150 μάρτυρες. Επί εβδομάδες θα μιλάει μόνον η εισαγγελία ενώ στη συνέχεια τον λόγο θα πάρει η υπεράσπιση.
Πρόκειται επίσης για μια δίκη ιστορική, καταρχάς γιατί στο εδώλιο βρίσκεται ένας τεχνολογικός κολοσσός στρατηγικής σημασίας για τις ΗΠΑ και αξίας 1,7 τρισ. δολαρίων (ποσό που προσεγγίζει το ΑΕΠ της Ιταλίας – 2 τρισ. το 2022).
Επίσης στο πλαίσιο αυτής της νομικής διαμάχης θα διαπιστωθεί, έπειτα από δεκαετίες, εάν οι κορυφαίες εταιρείες της ψηφιακής εποχής, οι οποίες έως σήμερα θεωρούσαν πως είναι απρόσβλητες από κάθε νομοθεσία, είναι εν δυνάμει κολάσιμες για παράνομη εκμετάλλευση της κυρίαρχης θέσης τους στην αγορά. Συγχρόνως θα καταδειχτεί εάν η αντιμονοπωλιακή νομοθεσία των ΗΠΑ (Sherman Antitrust Act) που εκδόθηκε το 1890 μπορεί να λειτουργεί αποτελεσματικά στην εποχή της ψηφιακής οικονομίας.
Oπως συνοψίζει η Κάρι Πολ του Guardian η Google ουσιαστικά κατηγορείται ότι μονοπωλεί τον χώρο αναζήτησης του Διαδικτύου, ενώ η μήνυση, που κατατέθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ το 2020, αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη νομική πρόκληση για την ισχύ και την επιρροή των αποκαλούμενων big tech, των κολοσσών της ψηφιακής εποχής, και η εκδίκασή της θα μπορούσε να αποτελέσει σταθμό στον αγώνα κατά των μονοπωλίων της βιομηχανίας.
«Η δίκη της Google θα έχει τεράστια σημασία για τον ψηφιακό μας κόσμο, καθώς η έκβασή της θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο και το χρησιμοποιούν», δήλωσε η Κάθριν Βαν Ντάικ, ανώτερη σύμβουλος στην American Economic Liberties Project, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που υπέβαλε πρόταση για κοινοποίηση των πρακτικών της δικής της λόγω της σημασίας της υπόθεσης.
Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης κατηγορεί την Google ότι χρησιμοποιεί την ισχύ της στην αγορά για να αποκλείσει αθέμιτα τους όποιους ανταγωνιστές της και να εδραιωθεί ως κλειδοκράτορας του Διαδικτύου. Η δημοσιογράφος του Guardian γράφει επίσης πως αυτή είναι η πρώτη φορά που η Google καλείται να λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη έπειτα από πρωτοβουλία της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Το υπουργείο Δικαιοσύνης μετέχει και σε μια άλλη, ξεχωριστή, υπόθεση κατά της Google, στο πλαίσιο της οποίας οι γενικοί εισαγγελείς 38 πολιτειών και περιοχών των ΗΠΑ κάνουν λόγο για μονοπωλιακές πρακτικές και όσον αφορά τη διαχείριση των διαφημίσεων από την εταιρεία.
Η Google αρνείται τις κατηγορίες ενώ ο δικαστής Αμιτ Μέτα που έχει αναλάβει την υπόθεση έχει ήδη απορρίψει μια σειρά από αυτές, το οποίο ισοδυναμεί ήδη με μια μικρή νίκη, καθώς ο διαδικτυακός κολοσσός δεν θα κληθεί να απαντήσει στις κατηγορίες σχετικά με το ότι ο σχεδιασμός των σελίδων με τα όποια αποτελέσματα αναζήτησης ζημίωσε ανταγωνιστές της όπως η Expedia και η Yelp.
Αλλά ο δικαστής άναψε το πράσινο φως για ορισμένες από τις πιο ουσιαστικές κατηγορίες, με την Google να κατηγορείται πως μέσω αποκλειστικών συμβολαίων που συνάπτει έναντι πολλών δισεκατομμυρίων με κορυφαίους κατασκευαστές έξυπνων τηλεφώνων (ούτως ώστε να προεπιλέγουν τη δική της μηχανή αναζήτησης) πλήττει βαριά τους ανταγωνιστές της. Μάλιστα η Google φέρεται να έχει φτάσει στο σημείο να απαγορεύει στους όποιους εταίρους της ακόμη και να διαπραγματεύονται με ανταγωνιστές της.
Τον προηγούμενο μήνα ο δικαστής Μέτα σημείωσε μεταξύ άλλων πως η «επωνυμία της Google είναι τόσο πανταχού παρούσα που τα λεξικά την αναγνωρίζουν ως ρήμα». Πρόσθεσε επίσης ότι το 2020 το μερίδιο αγοράς της Google ήταν σχεδόν 90% ενώ οι διαφημιστικές εταιρείες ξοδεύουν περισσότερα από 80 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μόνο για να προσεγγίσουν χρήστες που πραγματοποιούν γενικές αναζητήσεις.
«Μια εταιρεία με μονοπωλιακή ισχύ ενεργεί παράνομα μόνο όταν η συμπεριφορά της καταπνίγει τον ανταγωνισμό», ανέφερε ο δικαστής, εξηγώντας πως το υπουργείο Δικαιοσύνης πρέπει να αποδείξει ότι κάθε συγκεκριμένη ενέργεια – για παράδειγμα, ο τρόπος με τον οποίο η Google διαχειρίζεται τις διαφημίσεις αναζήτησης – παραβιάζει την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να επιδείξει μια σειρά από ενέργειες και να ισχυριστεί ότι αυτές παραβιάζουν σωρευτικά τον αντιμονοπωλιακό νόμο. «Ανυπομονούμε να δείξουμε στη δίκη ότι η προώθηση και η διανομή των υπηρεσιών μας είναι τόσο νόμιμη όσο και υπέρ του ανταγωνισμού», δήλωσε ο Κεντ Γουόκερ, επικεφαλής νομικός σύμβουλος της Google.