Το ισπανικό Κοινοβούλιο υπερψήφισε δύο κυβερνητικά νομοσχέδια τα οποία ενθουσίασαν τους υπέρμαχούς τους και εξόργισαν τους επικριτές τους.
Πρόκειται για νόμους που προβλέπουν «άδεια εμμήνου ρύσεως» στις γυναίκες –είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που το κάνει– ενώ παράλληλα επιτρέπουν σε όσους είναι άνω των 16 ετών να αλλάξουν το φύλο τους χωρίς ιατρική σύσταση και χαλαρώνουν τους περιορισμούς για τις αμβλώσεις για έφηβες ηλικίας 16 και 17 ετών.
Ο νόμος για τους τρανσέξουαλ προκάλεσε ένταση ανάμεσα στα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, του οποίου ηγούνται οι Σοσιαλιστές, και σφοδρές επικρίσεις από την αντιπολίτευση. Την αντίθεσή τους εξέφρασαν επίσης φεμινιστικές ομάδες, όπως σημειώνει ο Guardian.
Σύμφωνα με τον νόμο, οποιοσδήποτε ηλικίας άνω των 16 ετών θα μπορεί να αλλάξει το φύλο του στα επίσημα έγγραφα χωρίς ιατρική σύσταση.
Ενας δικαστής θα πρέπει να εγκρίνει την αλλαγή για τους ανηλίκους ηλικίας μεταξύ 12 και 14 ετών, ενώ όσοι είναι μεταξύ 14 και 16 ετών θα χρειάζονται τη συγκατάθεση των γονέων ή των κηδεμόνων τους. Οσοι είναι κάτω των 12 ετών, δεν θα έχουν αυτό το δικαίωμα.
Ο νόμος απαγορεύει επίσης τη λεγόμενη «θεραπεία μεταστροφής» που εφαρμόζεται σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα και τιμωρείται με βαριά πρόστιμα, ενώ προβλέπει τη διακοπή των δημόσιων επιδοτήσεων για ομάδες που «υποκινούν ή προωθούν τη ΛΟΑΤΚΙφοβία».
Η νέα νομοθεσία για τις αμβλώσεις καταργεί ένα μέτρο του 2015, που εισήγαγε το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) και το οποίο απαιτεί από τις έφηβες ηλικίας 16 και 17 ετών να λαμβάνουν τη συγκατάθεση των γονέων τους για τις αμβλώσεις.
Καταργεί επίσης την ισχύουσα «τριήμερη περίοδο σκέψης» για όσες επιθυμούν να προβούν σε διακοπή της κύησης και στοχεύει να καταστήσει πολύ πιο εύκολη την πρόσβαση των γυναικών στην άμβλωση σε δημόσια νοσοκομεία και κλινικές.
Οι ισπανοί βουλευτές ψήφισαν επίσης υπέρ της «άδειας περιόδου» που μπορεί να πάρει μια γυναίκα από τη δουλειά της, όταν υποφέρει από βαριά συμπτώματα της εμμήνου ρύσεως.
Σύμφωνα με την Ισπανική Γυναικολογική και Μαιευτική Εταιρεία, το ένα τρίτο των γυναικών βιώνει δυσμηνόρροια ή επώδυνη έμμηνο ρύση. Τα συνοδευτικά μέτρα περιλαμβάνουν την παροχή δωρεάν προϊόντων υγιεινής σε σχολεία, φυλακές και κέντρα γυναικών.
Ο νόμος προβλέπει άδεια τριών με πέντε ημερών τον μήνα, μετ’ αποδοχών, εφόσον υπάρχει ιατρική βεβαίωση, και πέρασε με 185 ψήφους υπέρ, 154 κατά και τρεις αποχές.
Η υπουργός ισότητας της Ισπανίας, Ιρένε Μοντέρο, ξεκίνησε την ομιλία της στο Κογκρέσο την Πέμπτη ευχαριστώντας την ισπανική ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και τις τρανς συλλογικότητες της Ισπανίας που βοήθησαν στην ψήφιση του νόμου –και που «έσωσαν πολλές ζωές» ελλείψει κυβερνητικής παρέμβασης.
Η Μοντέρο, που ανήκει στους αριστερούς Podemos και είναι από τα νεότερα μέλη της κυβέρνησης, δήλωσε ότι ο νέος νόμος αφορά την εγγύηση βασικών δικαιωμάτων από το κράτος.
«Πρόκειται για έναν νόμο που αναγνωρίζει το δικαίωμα των τρανς ατόμων να αποφασίζουν ελεύθερα για την ταυτότητα φύλου τους. Δίνει τέλος στην αντιμετώπισή τους ως “ανώμαλα άτομα”. Τα τρανς άτομα δεν είναι άρρωστα άτομα, είναι άνθρωποι. Οι τρανς γυναίκες είναι γυναίκες – τελεία και παύλα. Από σήμερα, το κράτος το αναγνωρίζει αυτό».
Το Λαϊκό Κόμμα κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι κάνει πάλι «το ίδιο λάθος» που είχε διαπράξει με την «κακογραμμένη» νομοθεσία για τη σεξουαλική συναίνεση, η οποία επέτρεψε σε ορισμένους φυλακισμένους για σεξουαλικά αδικήματα να μειώσουν αναδρομικά τις ποινές τους.
Οι Σοσιαλιστές υποσχέθηκαν να διορθώσουν τις «ανεπιθύμητες συνέπειες» αυτού του νόμου, εξοργίζοντας τους εταίρους τους στο Podemos, το οποίο προώθησε τη νομοθεσία για τη συναίνεση και εξακολουθεί να την υπερασπίζεται.
Πριν ο νόμος για τις τρανς περάσει με 191 ψήφους υπέρ, 60 κατά και με 91 αποχές, το PP προειδοποίησε την κυβέρνηση ότι «πήγε πολύ μακριά, πολύ γρήγορα».
«Ολοι γνωρίζουμε άλλες χώρες που έκαναν πίσω στους “τρανς νόμους” τους, επειδή τώρα ξέρουν ότι προκάλεσε πολλά δεινά. Ας μην κάνουμε το ίδιο λάθος», δήλωσε η εκπρόσωπος του PP.
Εκπρόσωποι της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας πανηγύρισαν μαζί με τη Μοντέρο έξω από το Κοινοβούλιο στο άκουσμα του αποτελέσματος της ψηφοφορίας.
Τι ισχύει σε άλλες χώρες
Οπως σημειώνει ο Guardian, τα τελευταία χρόνια, πολλές ευρωπαϊκές χώρες που πρωτοστάτησαν στη νομοθεσία για τους τρανσέξουαλ έχουν αλλάξει γνώμη.
Μεταξύ αυτών που έχουν επιβάλει ξανά περιορισμούς στην αλλαγή φύλου είναι η Σουηδία και η Φινλανδία, ενώ το βρετανικό κοινοβούλιο μπλόκαρε τον περασμένο μήνα νόμο της Σκωτίας για τα δικαιώματα των τρανς, παρόμοιο με αυτόν της Ισπανίας. Τον τελικό λόγο θα έχει το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας.
Εξάλλου, πριν από έναν χρόνο, η Σουηδία αποφάσισε να σταματήσει την ορμονοθεραπεία για τις ανήλικες, εκτός από πολύ σπάνιες περιπτώσεις, ενώ τον Δεκέμβριο, περιόρισε τις μαστεκτομές για άτομα που θέλουν να κάνουν φυλομετάβαση.
Το 2020, η Φινλανδία είχε αποφασίσει να περιορίσει την ορμονοθεραπεία αλλαγής φύλου για παρόμοιους λόγους.