Τι θα κάνει τώρα το Ισραήλ; Αυτή είναι μια ερώτηση στην οποία κανείς δεν γνωρίζει ακόμη την απάντηση, ίσως ούτε το ίδιο το Τελ Αβίβ, που «ζυγίζει» επί του παρόντος τις επιλογές του. Σε όποια κι αν καταλήξει, όμως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα εισακούσει τις εκκλήσεις των Δυτικών συμμάχων του για αυτοσυγκράτηση, ενώ όλες οι εναλλακτικές ενέχουν κινδύνους και για το ίδιο. Οι επιλογές αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν χτυπήματα εναντίον στρατιωτικών, οικονομικών ή ακόμα και πυρηνικών στόχων, αν και ο Τζο Μπάιντεν ξεκαθάρισε για ακόμη μια φορά ότι οι ΗΠΑ δεν θα υποστήριζαν την τελευταία επιλογή.
Το Ιράν έχει σχετικά αδύναμη αεράμυνα και αναμένεται ότι θα δυσκολευτεί να αποτρέψει ισραηλινούς πυραύλους ή αεροπορικό βομβαρδισμό, όπως αποκαλύφθηκε στις 19 Απριλίου, γράφει ο στρατιωτικός αναλυτής Νταν Σαμπάχ στον Guardian. Τον Απρίλιο, το Ισραήλ, απαντώντας σε προηγούμενη επίθεση του Ιράν με μπαράζ πυραύλων, κατέστρεψε μέρος του καλύτερου συστήματος αεράμυνας του Ιράν, των ρωσικών S-300, πέριξ της πόλης Ισφαχάν. Ηταν ένα χτύπημα με σκοπό να δείξει στο Ιράν τι είναι ικανό να κάνει το Ισραήλ.
«Εάν η επίθεση σε πυρηνικές εγκαταστάσεις είναι εκτός συζήτησης, οι επόμενες λογικές επιλογές για το Ισραήλ είναι ανάμεσα σε στρατιωτικούς και οικονομικούς στόχους» εκτιμά μιλώντας στον Guardian ο Φάμπιαν Χιντζ, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
Στρατιωτικοί στόχοι
Εάν επιλέξει τους στρατιωτικούς στόχους, το Ισραήλ θα μπορούσε να χτυπήσει τις βάσεις πυραύλων και drones του Ιράν, οι οποίες είναι υπόγειες και σε ορισμένες περιπτώσεις βαθιά κάτω από βουνά. Οι βάσεις έχουν σχεδιαστεί για να αντιστέκονται σχεδόν σε κάθε συμβατικό εκρηκτικό και η προσβολή τους ίσως να μην αποτρέψει μελλοντικές επιθέσεις, εξήγησε στον Guardian ο Χιντζ.
Μια εναλλακτική θα μπορούσε να είναι η εκ νέου στόχευση ιρανικών βάσεων αεράμυνας (πιθανώς σε μεγαλύτερη κλίμακα αυτή τη φορά) που καλύπτουν την Τεχεράνη, το Ισφαχάν και τα λιμάνια στον Περσικό Κόλπο. Μια πιο περίπλοκη επίθεση θα μπορούσε να στοχεύσει τη στρατιωτική-βιομηχανική παραγωγή, στα πρότυπα της επίθεσης με drones σε εργοστάσιο όπλων στο Ισφαχάν τον Ιανουάριο του 2023. Ωστόσο όλες αυτές οι επιθέσεις ενέχουν την πιθανότητα λανθασμένου υπολογισμού και τον κίνδυνο απρόβλεπτων απωλειών.
Σταθμοί πετρελαίου, διυλιστήρια και οικονομικές υποδομές
Μια επίθεση στην πετρελαϊκή υποδομή του Ιράν έχει υπονοηθεί ήδη ως πιθανή απάντηση στην επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους της Τρίτης στο Ισραήλ. Ο Τζο Μπάιντεν δήλωσε την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου ότι το θέμα αυτό ήταν «υπό συζήτηση», χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Ο πιο πιθανός στόχος είναι ο τερματικός σταθμός πετρελαίου Χαργκ, ο οποίος διαχειρίζεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 90% των εξαγωγών αργού πετρελαίου του Ιράν, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου προορίζεται για την Κίνα. Αλλες βασικές εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν το διυλιστήριο στο Αμπαντάν, κοντά στα σύνορα με το Ιράκ, το οποίο διαχειρίζεται σημαντικό ποσοστό των εγχώριων αναγκών πετρελαίου.
«Η ιρανική βιομηχανία πετρελαίου είναι αρκετά εκτεθειμένη» εξήγησε ο Χιντζ στον Guardian, προσθέτοντας ότι η επίθεση σε οικονομικούς στόχους θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμο αντίκτυπο για το Ιράν. «Η οικονομία του Ιράν βρίσκεται σε μεγάλες δυσκολίες και το καθεστώς συνεχίζει να επιδιώκει ελάφρυνση των κυρώσεων» είπε. Οι βομβαρδισμοί του Ισραήλ εναντίον των Χούθι της Υεμένης, στα τέλη του περασμένου μήνα, επικεντρώθηκαν σε καύσιμα, ηλεκτρισμό και λιμενικές εγκαταστάσεις στο Ρας Ισά, στη Χοντέιντα.
Το ερώτημα είναι αν μια τέτοια επίθεση, ως άμεση απάντηση στην επίθεση του Ιράν, θα είναι «ανάλογη». Το Ιράν είπε ότι είχε επιλέξει στρατιωτικούς στόχους και οι πύραυλοί του στόχευσαν ισραηλινές αεροπορικές βάσεις, προκαλώντας ελαφριές ζημιές στις εγκαταστάσεις του Νεβατίμ και στα κεντρικά γραφεία της Μοσάντ. Ομως χτυπήθηκε και ένα σχολείο ανατολικά της Ασκελόν, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές σε μια τάξη.
Μια ισραηλική επιδρομή εναντίον οικονομικών εγκαταστάσεων είναι πιο πιθανότερο να οδηγήσει σε νέα ιρανικά αντίποινα από ό,τι μια επίθεση εστιασμένη σε στρατιωτικούς στόχους. Ο στρατηγός Μοχάμαντ Μπαγκερί, αρχηγός του στρατιωτικού επιτελείου του Ιράν, είπε πως αν δεχτεί επίθεση, η Τεχεράνη θα απαντήσει με άλλο ένα, μεγαλύτερο και πιο ευρείας εμβέλειας, πυραυλικό μπαράζ. Η επίθεση της Τρίτης «θα επαναληφθεί με μεγαλύτερη ένταση και όλες οι υποδομές του καθεστώτος θα στοχοποιηθούν».
Στοχευμένες δολοφονίες και άλλες μέθοδοι
Το Ισραήλ θα μπορούσε, βέβαια, να ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο, επεκτείνοντας περαιτέρω τις επιχειρήσεις στοχευμένων δολοφονιών στο Ιράν. Εχει ήδη αποδείξει ότι είναι σε θέση να διαπράξει δολοφονίες στην Τεχεράνη, καθώς εκεί σκότωσε τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στα τέλη Ιουλίου. Η δολοφονία έγινε με εκρηκτικό μηχανισμό που είχε τοποθετηθεί κρυφά, δύο μήνες νωρίτερα, στον ξενώνα όπου διέμενε ο Χανίγια.
Πολλοί κορυφαίοι ιρανοί πυρηνικοί επιστήμονες πιστεύεται ότι σκοτώθηκαν από το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου του Μοχσέν Φαχριζαντέχ, ο οποίος λέγεται ότι δολοφονήθηκε τον Νοέμβριο του 2020 από τηλεκατευθυνόμενο πολυβόλο. Το Ισραήλ, ωστόσο, δεν φαίνεται να εξετάζει το ενδεχόμενο μιας χαμηλών τόνων απάντησης σε μια απροκάλυπτη επίθεση με πυραύλους. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου επιμένει ότι το Ιράν «θα πληρώσει ακριβά».
Πυρηνικοί στόχοι
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι θα ήταν αδύνατο για το Ισραήλ να πραγματοποιήσει μια ανατρεπτική επίθεση στο δίκτυο πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν χωρίς άμεση στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ. Οι βασικές εγκαταστάσεις όπου το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο έως και 60% καθαρότητας, το Νατάνζ και το Φορντόου, είναι και οι δύο υπόγειες, κάτω από αρκετές δεκάδες μέτρα βράχου και οπλισμένου σκυροδέματος.
Το μόνο συμβατικό όπλο που θα μπορούσε να πετύχει ένα αποτελεσματικό χτύπημα σε αυτές είναι οι αμερικανικές βόμβες διείσδυσης GBU-57A/B, οι οποίες, με βάρος περίπου 15 τόνων, μπορούν να μεταφερθούν μόνο από μεγάλα αμερικανικά βομβαρδιστικά, όπως το B-2 Spirit.
Αν και πιθανόν να είναι εφικτό για το Ισραήλ να επιτεθεί σε άλλες τοποθεσίες και να καθυστερήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στοχεύοντας βοηθητικές εγκαταστάσεις, υπάρχει ο κίνδυνος μια επίθεση στο πυρηνικό της πρόγραμμα να αναγκάσει την Τεχεράνη να επιταχύνει τις προσπάθειές της για απόκτηση ατομικής βόμβας, γράφει ο Guardian.
Η Τεχεράνη μπορεί να δει την ολοκλήρωση του πυρηνικού της προγράμματος ως τη μόνη επιλογή που μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια του ιρανικού καθεστώτος. Και αυτό είναι κάτι που ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ επιθυμούν να συμβεί.