Ο Ναφτάλι Μπένετ με κιπά και ο Μοχάμεντ μπιν Ζάγιεντ με αραβικό κεφαλομάντηλο – «εξάδελφοι» και «γείτονες», όπως είπε με ενθουσιασμό και ο πρώτος | Haim Zach/Government Press Office (GPO)/Handout via REUTERS
Επικαιρότητα

Ισραήλ και Εμιράτα: ιστορική προσέγγιση «εξαδέλφων»

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ πήγε στα Εμιράτα και αποκάλεσε τους Αραβες «εξαδέλφους» και «γείτονές» του. Τέθηκαν οι βάσεις για μία συμφωνία που αποσκοπεί στον περιορισμό της ιρανικής επιρροής στη Μέση Ανατολή
Protagon Team

«Το μήνυμα που θέλω να μεταφέρω στα Εμιράτα είναι ότι η αμοιβαία συνεργασία και η φιλία είναι κάτι το φυσικό. Είμαστε γείτονες και εξαδέλφια» – αυτά ακριβώς είπε ο Ναφτάλι Μπένετ, ο πρώτος ισραηλινός πρωθυπουργός που επισκέφθηκε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μόλις συνάντησε τον πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Ζάγιεντ. Λόγια θερμά, αδελφοσύνης. Και κατόπιν ακολούθησε μακράς διαρκείας συνομιλία των δυο τους, «κεκλεισμένων των θυρών».

Οι κλειστές πόρτες στο παλάτι των εμίρηδων δεν εμπόδισαν τους Νew York Times και άλλα διεθνή Μέσα, όπως η Repubblica, να γράψουν ότι το ζητούμενο στις ιστορικού χαρακτήρα διμερείς επαφές ήταν ο περιορισμός της επιρροής του Ιράν στα πράγματα της Μέσης Ανατολής. Οι δύο πολιτικοί «εδραίωσαν μία συμμαχία η οποία βασίζεται στον αμοιβαίο φόβο για το Ιράν» αποφάνθηκαν οι Αμερικανοί, ενώ οι Ιταλοί εξειδίκευσαν κιόλας το θέμα: «Συζήτησαν το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, αφού και οι δύο χώρες τη θεωρούν απειλή».

Η επίσκεψη του Μπένετ έγινε σε μία περίοδο έντονης διπλωματικής κινητικότητας στη Μέση Ανατολή, κατά την οποία οι φίλοι επισκέπτονται τους εχθρούς και οι εχθροί τους φίλους, και πάντα με τις αγνότερες προθέσεις – δεν πέρασαν και πολλές ημέρες, άλλωστε, από την επίσκεψη του σαουδάραβα πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στο πάλαι ποτέ «εχθρικό» Κατάρ, μάλιστα την ίδια ημέρα που βρισκόταν εκεί ένας άλλος «εχθρός» των Σαούντι, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Εγγύς και Μέση Ανατολή, λοιπόν, φλέγεται, από αισθήματα φιλίας και πόθους για τακτική επικοινωνία και συνεργασία.

Το ενδιαφέρον στοιχείο της όλης κινητικότητας αφορά μία σημαντική λεπτομέρεια: το ίδιο το Ιράν δεν αποκλείστηκε από το διπλωματικό γαϊτανάκι των ημερών, αφού προ ημερών οι εμίρηδες και οι μουλάδες πραγματοποίησαν στην Τεχεράνη συνάντηση δι’ αντιπροσωπειών αξιωματούχων τους, ο δε ιρανός πρόεδρος Ιμπραήμ Ραΐσι έλαβε πρόσκληση να επισκεφθεί και αυτός το Αμπου Ντάμπι ύστερα από τον ισραηλινό πρωθυπουργό.

Οι τετ α τετ επαφές του Μπένετ με τον Ζάγιεντ υπερέβησαν κατά πολύ το προβλεπόμενο χρονικό όριο (WAM/Handout via REUTERS)

Στις δηλώσεις τους ο Μπένετ και ο Ζάγιεντ δεν ασχολήθηκαν με τις περιφερειακές διενέξεις. Ανακοίνωσαν όμως την κοινή επιθυμία να αναπτύξουν διμερή συνεργασία σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης, έρευνας και τεχνολογίας. Ο Μπένετ, προτού επιστρέψει στην πατρίδα του, δήλωσε «πολύ αισιόδοξος ότι αυτές οι σχέσεις μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα κατάκτησης της ειρήνης στη Μέση Ανατολή». Περίπου τα ίδια είπε και ο Ζάγιεντ όσον αφορά το ζητούμενο της ειρήνης. Ο πρίγκιπας έλαβε και αποδέχθηκε και πρόσκληση από τον Μπένετ να επισκεφθεί με τη σειρά του το Ισραήλ.

Η προσέγγιση Ισραήλ και Εμιράτων συντελέστηκε έναν χρόνο και τέσσερις μήνες έπειτα από τις αμερικανόπνευστες «Συμφωνίες του Αβραάμ» οι οποίες αφορούν την πλήρη εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων του Ισραήλ με τις μοναρχίες του Κόλπου. Επί της ουσίας, με αυτές και με όσα προκύπτουν από αυτές, το Ισραήλ καθίσταται μέλος της ευρύτατης γεωγραφικής ενότητας από την οποία αποκλειόταν από ιδρύσεώς του. Πρόκειται για την αρχή μίας νέας κατάστασης η οποία θα αλλάξει τα δεδομένα στη Μέση Ανατολή. Αυτά τα υπό διαμόρφωση δεδομένα, σύμφωνα με τους ΝΥΤ, θα καθοριστούν από την επιθυμία του εβραϊκού κράτους «να υποστηρίξει μία περιφερειακή συμμαχία κατά του Ιράν».

Προς το παρόν, το Ισραήλ και τα Εμιράτα έχουν διαφορετικά οικονομικά συμφέροντα: ναι μεν οι εμίρηδες συμμερίζονται τον φόβο του Ισραήλ ότι το Ιράν θα αποκτήσει πυρηνική βόμβα, ενοχλούνται και από τις φιλοϊρανικές σιιτικές πολιτοφυλακές που αλωνίζουν από τον Λίβανο μέχρι το Ιράκ, ωστόσο διατηρούν σοβαρές εμπορικές σχέσεις με τους μουλάδες. Ετσι τα Εμιράτα σε καμία περίπτωση δεν ευνοούν τη συγκρουσιακή προσέγγιση του ζητήματος «απομόνωση του Ιράν». Την επιλογή του διαλόγου θα την κρατούν πάντα στο τραπέζι.

Αντιθέτως, οι Ισραηλινοί διατηρούν πάντα ζωντανή την πιθανότητα της ανάληψης στρατιωτικής δράσης εναντίον του Ιράν. Οι Αμερικανοί όμως, που οπωσδήποτε κινούν τα νήματα, θέλουν να μπλοκάρουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν με την μέθοδο της ακύρωσης των επιβληθεισών κυρώσεων, δηλαδή αναίμακτα σε αυτή τη φάση. Ο χρόνος θα δείξει τι αποτελέσματα θα υπάρξουν τελικά.