Εως τώρα ο Μαριάνο Ραχόι, ο 63χρονος πρωθυπουργός της Ισπανίας, είχε να το λέει ότι είχε επιβιώσει από όλες τις κρίσεις με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπος —ακόμα και εκείνες τις αλλεπάλληλες και ατελέσφορες εκλογές του 2015 και του 2016. Ομως αυτή τη φορά φαίνεται ότι θα του χρειαστεί ένα θαύμα: ο Πέδρο Σάντσεθ, ο ηγέτης των Σοσιαλιστών, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αναλάβει τα ηνία της χώρας αφού το κόμμα του έχει ήδη εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία των 176 ψήφων που χρειάζεται για να περάσει την πρόταση μομφής κατά του Ραχόι στην ψηφοφορία της Παρασκευής.
Και μπορεί η γραμματέας του Λαϊκού Κόμματος, Μαρία Ντολόρες ντε Κοσπεδάλ, να δήλωσε ότι ο Ραχόι δεν πρόκειται να παραιτηθεί μέχρι την ψηφοφορία —ότι θα πολεμήσει, δηλαδή, να κρατήσει τη θέση του ως την τελευταία στιγμή— αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα αποφύγει το πεπρωμένο του: ένα θλιβερό τέλος για την πολιτική καριέρα του στη σκιά ενός κολοσσιαίου σκανδάλου διαφθοράς.
Αναλυτές φοβούνται πως αυτή η κρίση δεν θα πλήξει μόνο το Λαϊκό Κόμμα, που βγαίνει από αυτήν τη διαδικασία κοινοβουλευτικά τραυματισμένο και ηθικά υπόλογο. Η προεξοφλημένη αποχώρηση του Ραχόι σηματοδοτεί μια δεύτερη πολιτική κρίση στη νότια Ευρώπη, μετά από αυτήν της Ιταλίας, και ενδέχεται να προκαλέσει περαιτέρω αναταράξεις στις χρηματαγορές.
Ωστόσο, καθώς τα περισσότερα ισπανικά κόμματα τάσσονται υπέρ της τήρησης των δημοσιονομικών κανόνων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι επενδυτές φάνηκαν καθησυχασμένοι. Το Χρηματιστήριο της Μαδρίτης έκλεισε την Πέμπτη με πτώση 1%, όμως η είδηση για την επαπειλούμενη πτώση του Ραχόι δεν πυροδότησε κάποια μαζική πώληση μετοχών.
Ο συντηρητικός πρωθυπουργός, ο οποίος δεν παρέστη στην απογευματινή συνεδρίαση της Πέμπτης στο κοινοβούλιο στη Μαδρίτη, απέκλεισε το ενδεχόμενο να υποβάλει την παραίτησή του πριν από την ψηφοφορία της Παρασκευής, σαν να λέει στους βουλευτές «ρίξτε με».
Από την πλευρά του, ο ηγέτης του PSOE Πέδρο Σάντσεθ, προτού καν εξασφαλίσει τη στήριξη του Βασκικού Εθνικιστικού Κόμματος (PNV), πρότεινε στον Ραχόι να αποχωρήσει. Του είπε ότι έχει ακόμη τον χρόνο να φύγει από μόνος του και να αποφύγει τον «εξευτελισμό», να γίνει δηλαδή ο πρώτος ισπανός πρωθυπουργός που θα ηττηθεί σε πρόταση μομφής. «Είστε έτοιμος να παραιτηθείτε; Παραιτηθείτε σήμερα και φύγετε με τη θέλησή σας. Είστε παρελθόν, ένα κεφάλαιο της χώρας κλείνει», είπε στην ομιλία του ο Σάντσεθ.
Το PNV στήριζε τον Ραχόι μέχρι και την προηγούμενη εβδομάδα, όταν υπερψήφισε τον προϋπολογισμό, αλλά αποφάσισε να αποσύρει αυτήν τη στήριξη αφού δεκάδες πρώην στελέχη και άλλα πρόσωπα που συνδέονται με το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα καταδικάστηκαν σε πολυετείς καθείρξεις για την ανάμιξή τους σε ένα σκάνδαλο διαφθοράς.
Ο Σάντσεθ είπε ότι, εφόσον αναλάβει την πρωθυπουργία θα εφαρμόσει τον προϋπολογισμό που πρότεινε ο Ραχόι. Θα προσπαθήσει επίσης να ξεκινήσει διάλογο με τους ηγέτες της Καταλωνίας.
Η περίπτωση Σάντσεθ
Σε κάθε περίπτωση ο 46χρονος Σάντσεθ είναι και αυτός ένα πολιτικό φαινόμενο. Μετά τις δίδυμες εκλογές του Δεκεμβρίου 2015 και Ιουνίου 2016, είχε εξαναγκαστεί σε παραίτηση από την αρχηγία του PSOE, επειδή αρνείτο πεισματικά να συναινέσει σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας του Ραχόι. Τότε μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος είχαν κατηγορήσει τον Σάντσεθ για προσωπική βεντέτα και είχε αποχωρήσει τον Οκτώβριο του 2016 και το PSOE έδωσε το πράσινο φως για ψήφο ανοχής στην κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος.
Ωστόσο τον Μάιο του 2017, είχε επιστρέψει στην ηγεσία του PSOE και ήδη από τότε πολλοί είχαν προεξοφλήσει μια νέα περίοδο έντασης στην ισπανική πολιτική. Και έτσι συνέβη, 12 μήνες αργότερα…
Υπερασπιζόμενος τα πεπραγμένα του, ο Ραχόι είπε στους βουλευτές ότι η μεγάλη πλειονότητα των μελών του Λαϊκού Κόμματος είναι «αξιοπρεπείς και έντιμοι» άνθρωποι. «Οι Σοσιαλιστές μας παρέδωσαν μια κατεστραμμένη χώρα και εμείς επαναφέραμε την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας», είπε, προειδοποιώντας ότι ο Σάντσεθ θα προσπαθήσει να συγκροτήσει μια «κυβέρνηση Φρανκεστάιν» που θα βλάψει την οικονομία.
Δύο καταλανικά κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας, το αριστερό Podemos, άλλο ένα μικρό βασκικό κόμμα και ένα κόμμα από τα Κανάρια Νησιά έχουν ανακοινώσει ότι στηρίζουν τον Σάντσεθ.
Ο Χοσέ Λουίς Αμπάλος, ο βουλευτής που είχε αναλάβει να καταθέσει την πρόταση μομφής εκ μέρους των Σοσιαλιστών, είπε στους βουλευτές ότι η απόφαση του δικαστηρίου, την περασμένη εβδομάδα, προκάλεσε κύμα αγανάκτησης στη χώρα. «Ενώ οι οικογένειες πλήττονταν από την κρίση, εσείς γινόσασταν εκατομμυριούχοι», είπε απευθυνόμενος στα μέλη του Λαϊκού Κόμματος.