Μια 16χρονη Ιρανή έπεσε θύμα σεξουαλικής επίθεσης και δολοφονήθηκε από τρεις άνδρες, μέλη των δυνάμεων ασφαλείας του Ιράν, σύμφωνα με έγγραφο που διέρρευσε σε δημοσιογράφους του BBC και το οποίο συνέταξε η υπηρεσία στην οποία ανήκουν οι δράστες.
Βάσει αυτού, το BBC χαρτογράφησε τα τελευταία βήματα της Νίκα Σακαραμί, η οποία εξαφανίστηκε στη διάρκεια αντικαθεστωτικής διαδήλωσης για τη δολοφονία της Μαχσά Αμινί από την αστυνομία ηθών το 2022.
Το πτώμα της Σακαραμί βρέθηκε εννέα μέρες αργότερα. Η ιρανική κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι αυτοκτόνησε. Το BBC ζήτησε από την ιρανική κυβέρνηση και τους Φρουρούς της Επανάστασης να σχολιάσουν την έκθεση για τη δολοφονία της Σακαραμί, αλλά δεν έλαβε απάντηση.
Με την επισήμανση «Απόλυτα εμπιστευτική», η έκθεση συνοψίζει τις ανακρίσεις για την υπόθεση της Νίκα Σακαραμί, που πραγματοποιήθηκε από τους Φρουρούς της Επανάστασης. Περιλαμβάνει τα ονόματα των δολοφόνων της και των ανώτερων διοικητών που προσπάθησαν να αποκρύψουν το περιστατικό.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι άνδρες άρπαξαν την Νίκα από τη διαδήλωση και την έβαλαν μέσα σε ένα βαν που ήταν φορτηγό-ψυγείο. Εκεί της φόρεσαν χειροπέδες και την έριξαν στο πάτωμα του οχήματος, στο πίσω μέρος.
Ενας από τους άνδρες την κακοποίησε σεξουαλικά ενώ καθόταν πάνω της. Παρά το γεγονός ότι ήταν δεμένη με χειροπέδες, προσπάθησε να αντισταθεί, κλωτσώντας και φωνάζοντας. Ενας από τους άνδρες είπε ότι τότε τη χτύπησαν με γκλομπ.
Το BBC ήλεγξε επί μήνες κάθε λεπτομέρεια της έκθεσης μέσω πολλών πηγών. Η εξαφάνιση και δολοφονία της Νίκα Σακαραμί είχε γίνει ευρέως γνωστή και η φωτογραφία της εμφανίστηκε σε πολλές διαδηλώσεις σε όλον τον κόσμο.
Η οικογένειά της βρήκε τη σορό της σε νεκροτομείο περισσότερο από μία εβδομάδα αφότου εξαφανίστηκε. Οι αρχές του Ιράν αρνήθηκαν ότι ο θάνατός της συνδεόταν με τη διαδήλωση και, αφού διεξήγαγαν τη δική τους «έρευνα», είπαν ότι αυτοκτόνησε.
Τι συνέβη το μοιραίο βράδυ
Λίγο πριν εξαφανιστεί, η Νίκα βιντεοσκοπήθηκε το βράδυ της 20ής Σεπτεμβρίου 2022 κοντά σε πάρκο στο κέντρο της Τεχεράνης, να βάζει φωτιά σε χιτζάμπ. Αλλοι γύρω της φώναζαν «θάνατος στον δικτάτορα», αναφερόμενοι στον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
Αυτό που δεν μπορούσε να γνωρίζει εκείνη τη στιγμή είναι ότι την παρακολουθούσαν, όπως ανέφερε η απόρρητη έκθεση, η οποία απευθύνεται στον γενικό διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης και βασίζεται σε ανακρίσεις των αστυνομικών και πρακτόρων που βρίσκονταν στη διαδήλωση, ένστολοι ή με πολιτικά.
Στη διαδήλωση υπήρχαν πολλές μυστικές μονάδες ασφαλείας. Μία από αυτές, η Ομάδα 12, υποπτευόταν ότι η 16χρονη υποκινούσε τις διαμαρτυρίες «λόγω της αντισυμβατικής συμπεριφοράς της και των επαναλαμβανόμενων κλήσεων με το κινητό της τηλέφωνο».
Η ομάδα έστειλε έναν από τους πράκτορές της μέσα στο πλήθος, υποδυόμενο τον διαδηλωτή, για να επιβεβαιώσει ότι η Νίκα ήταν μία από τις αρχηγούς των διαδηλωτών. Στη συνέχεια, σύμφωνα με την έκθεση, κάλεσε την ομάδα του να τη συλλάβουν. Εκείνη όμως τράπηκε σε φυγή.
Η θεία της είχε πει στο BBC Persian ότι η Νίκα τηλεφώνησε σε μια φίλη της εκείνο το βράδυ για να πει ότι την κυνηγούσαν οι δυνάμεις ασφαλείας. Σχεδόν μία ώρα πέρασε πριν την εντοπίσουν ξανά και τη συλλάβουν. Την έσυραν στο όχημα της ομάδας, ένα φορτηγό-ψυγείο χωρίς διακριτικά.
Η Νίκα ήταν στο πίσω μέρος του οχήματος με τρία μέλη της Ομάδας 12, τους Αράς Καλχόρ, Σαντέγκ Μοντζάζι και Μπερούζ Σαντέγκι. Ο αρχηγός της ομάδας, Μορτέζα Τζαλίλ, καθόταν μπροστά με τον οδηγό. Στη συνέχεια, η ομάδα προσπάθησε να βρει ένα μέρος να τη μεταφέρει, σύμφωνα πάντα με την έκθεση.
Αρχικά δοκίμασαν να την πάνε σε ένα προσωρινό αστυνομικό στρατόπεδο, αλλά τους απέτρεψαν επειδή ήταν γεμάτο. Συνέχισαν σε ένα κέντρο κράτησης, σε απόσταση 35 λεπτών με το αυτοκίνητο, ο διοικητής του οποίου συμφώνησε αρχικά να δεχτεί τη Νίκα. Αλλά μετά άλλαξε γνώμη.
«Η κατηγορούμενη έβριζε και τραγουδούσε συνεχώς συνθήματα» είπε στους ανακριτές. «Εκείνη την ώρα υπήρχαν άλλες 14 γυναίκες κρατούμενες στον σταθμό και πίστευα ότι θα τις ξεσήκωνε. Ανησυχούσα ότι θα προκαλούσε ταραχή».
Ο Τζαλίλ επικοινώνησε ξανά με το αρχηγείο των Φρουρών και του είπαν να κατευθυνθεί στη διαβόητη γυναικεία φυλακή Εβίν, σε προάστιο της Τεχεράνης. Καθ’ οδόν, ο Τζαλίλ είπε στους ανακριτές ότι άκουγε θορύβους από το πίσω τμήμα του βαν.
Ο Σαντέγκι είπε στους ανακριτές ότι μόλις την έβαλαν ξανά στο βαν μετά την απόρριψή της από το κέντρο κράτησης, η Νίκα συνέχιζε να φωνάζει. «Ο Καλχόρ τη φίμωσε με τις κάλτσες του, αλλά αυτή άρχισε να παλεύει. Στη συνέχεια, ο Σαντέγκ Μοντζάζι την έβαλε στο τμήμα της κατάψυξης και κάθισε πάνω της. Η κατάσταση ηρέμησε» πρόσθεσε.
«Δεν ξέρω τι συνέβη, αλλά μετά από λίγα λεπτά άρχισε να βρίζει. Δεν μπορούσα να δω τίποτα, άκουγα μόνο χτυπήματα», είπε.
Σύμφωνα με το BBC, ο Καλχόρ έδωσε περαιτέρω ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Είπε ότι άνοιξε για λίγο τον φακό του τηλεφώνου του και είδε τον Σαντέγκ «να έχει βάλει το χέρι του μέσα στο παντελόνι της» και μετά από αυτό έχασαν τον έλεγχο.
Δεν ξέρει ποιος [το έκανε], αλλά μπορούσε να ακούσει το γκλομπ να χτυπά την κατηγορούμενη. «Αρχισα και εγώ να κλωτσάω και να χτυπάω, αλλά πραγματικά δεν ήξερα αν χτυπούσα τους δικούς μας ή την κατηγορούμενη».
Ο Σαντέγκ αρνήθηκε ότι την κακοποίησε και είπε ότι η Νίκα τον γρατσούνισε –παρότι τα χέρια της ήταν δεμένα με χειροπέδες– και τον κλώτσησε. «Επρεπε να υπερασπιστώ τον εαυτό μου» ισχυρίστηκε.
Ο Τζαλίλ είπε τότε στον οδηγό να σταματήσει το βαν. Ανοιξε την πίσω πόρτα και είδε το άψυχο σώμα της Νίκα. Είπε ότι καθάρισε το αίμα από το πρόσωπο και το κεφάλι της – «που δεν ήταν σε καλή κατάσταση».
Η μητέρα της διαπίστωσε στο νεκροτομείο ότι η Νίκα έφερε πολλαπλά χτυπήματα στο κεφάλι. Το πιστοποιητικό θανάτου της ανέφερε ότι σκοτώθηκε από «πολλαπλούς τραυματισμούς που προκλήθηκαν από χτυπήματα με σκληρό αντικείμενο».
Ο αρχηγός της Ομάδας 12 παραδέχτηκε ότι δεν προσπάθησε να μάθει τι είχε συμβεί. «Σκεφτόμουν μόνο πώς να τη μεταφέρω και δεν έκανα ερωτήσεις σε κανέναν. Ρώτησα μόνο αν αναπνέει και νομίζω ότι ήταν ο Μπερούζ Σαντέγκι που απάντησε ότι ήταν νεκρή».
Ο Τζαλίλ κάλεσε το αρχηγείο για τρίτη φορά και μίλησε με έναν ανώτερο αξιωματικό με την κωδική ονομασία «Ναέμ 16». «Είχαμε ήδη θανάτους στα τμήματά μας και δεν ήθελα ο αριθμός τους να φτάσει τους 20» είπε ο Ναέμ 16 στους ανακριτές. Ο ίδιος είπε στον Τζαλίλ «να την πετάξει στον δρόμο». Ο Τζαλίλ είπε ότι άφησαν το πτώμα κάτω από τον αυτοκινητόδρομο Γιαντεγκάρ-ε-Εμάμ της Τεχεράνης.
Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια σεξουαλική επίθεση προκάλεσε τον καβγά στο πίσω μέρος του φορτηγού και ότι τα χτυπήματα των ανδρών με τρία γκλομπ και τρία τέιζερ είχαν προκαλέσει τον θάνατο της Νίκα. Σχεδόν έναν μήνα μετά την κηδεία της η κρατική τηλεόραση μετέδωσε τα αποτελέσματα της «επίσημης έρευνας», σύμφωνα με την οποία η Νίκα πήδηξε από ένα κτίριο και σκοτώθηκε.
Η κρατική τηλεόραση έδειξε, μάλιστα, πλάνα από κλειστό κύκλωμα που έδειχναν ένα άτομο να μπαίνει σε πολυκατοικία, αλλά η μητέρα της είπε ότι αυτή δεν ήταν η κόρη της. «Ολοι ξέρουμε πως λένε ψέματα» είπε αργότερα η Νασρίν Σακαραμί σε ντοκιμαντέρ του BBC.
Η ομάδα του BBC ανακάλυψε ότι ο Ναέμ 16 είναι ο λοχαγός Μοχάμαντ Ζαμανί, που υπηρετεί στους Φρουρούς της Επανάστασης. Οι υπεύθυνοι για τον θάνατο της Νίκα δεν τιμωρήθηκαν, σύμφωνα με το BBC, ενώ, όπως αναφέρεται στην απόρρητη έκθεση των ιρανικών αρχών, είναι όλοι μέλη της Χεζμπολάχ – όχι του Λιβάνου, αλλά μιας παραστρατιωτικής ομάδας μέσα στο Ιράν.
Συνελήφθη και η αδελφή της
Τουλάχιστον 551 διαδηλωτές σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας στις μαζικές διαδηλώσεις που ακολούθησαν τη δολοφονία της Αμινί, το φθινόπωρο του 2022, οι περισσότεροι από τους οποίους από πυροβολισμούς, σύμφωνα με διερευνητική αποστολή του ΟΗΕ. Πολλοί από τους συλληφθέντες εκτελέστηκαν αργότερα.
Οι διαδηλώσεις σταμάτησαν μετά από λίγους μήνες λόγω της αιματηρής καταστολής από τις δυνάμεις ασφαλείας. Πριν λίγες ημέρες, η αστυνομία ηθών ξεκίνησε πάλι τους αυστηρούς ελέγχους στους δρόμους για τον κώδικα ενδυμασίας των γυναικών. Μεταξύ αυτών που συνελήφθησαν, όπως γράφει το BBC, είναι και η 22χρονη αδελφή της Νίκα, Αϊντά Σακαραμί.
