Αλλο Τραμπ και άλλο Χάρις και στον χειρισμό των σινοαμερικανικών σχέσεων | REUTERS/ CreativeProtagon
Επικαιρότητα

ΗΠΑ: Και μετά τις εκλογές, επιστροφή στο πρόβλημα Κίνα

Πώς θα χειριστεί το πλέγμα των σινοαμερικανικών σχέσεων ο νέος Λευκός Οίκος; Πιθανολογούνται όχι απλώς αποκλίσεις, αλλά μεγάλες διαφορές μεταξύ των πολιτικών των δύο υποψηφίων προέδρων
Protagon Team

Με το ζήτημα του χειρισμού των σινοαμερικανικών σχέσεων από τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, δηλαδή είτε από την Κάμαλα Χάρις είτε από τον Ντόναλντ Τραμπ, ασχολήθηκε δημοσίευμα της Washington Post. Και αυτό επειδή πιθανολογούνται όχι απλώς αποκλίσεις, αλλά μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο προσεγγίσεων. Στην εισαγωγή του άρθρου, προτού αναλυθούν οι εκτιμήσεις, η Post θύμισε ότι ο Τραμπ έχει ήδη χλευάσει την αντίπαλό του όσον αφορά τη συγκεκριμένη γεωπολιτική σκακιέρα, παρουσιάζοντας τη Χάρις ως αρχάρια και τον Σι Τζινπίνγκ ως μετρ. Και αμέσως πέρασε στο ψητό.

Η ατζέντα του Τραμπ «Πρώτα η Αμερική» προκάλεσε ανησυχία στους ασιάτες συμμάχους των ΗΠΑ. Ο Τραμπ άνοιξε εμπορικό πόλεμο με την Κίνα, επιβάλλοντας δασμούς πολλών δισ. δολαρίων σε κινεζικά προϊόντα. Οι οικονομολόγοι θεωρούν αυτές τις προσπάθειες πίεσης στο Πεκίνο, της εμπορικής συμφωνίας Τραμπ-Σι μη εξαιρουμένης, αποτυχημένες. Λένε ότι υπονόμευσαν την παραγωγικότητα στις ΗΠΑ, κόστισαν στη χώρα χιλιάδες θέσεις εργασίας και ανέβασαν τις τιμές. Απτόητος, ο Τραμπ υποσχέθηκε να διπλασιάσει την προσέγγισή του σε περίπτωση που επιστρέψει στην εξουσία, στοχεύοντας σε γενικό δασμό 60% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα. Οι οικονομολόγοι λένε ότι αυτό θα αποβεί καταστροφικό και για τις ΗΠΑ και την παγκόσμια οικονομία.

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν διατήρησε πολλά από αυτά τα προστατευτικά μέτρα και επιτάχυνε τη στροφή προς μια βιομηχανική πολιτική πολύ πιο φιλόδοξη σε εύρος από οποιαδήποτε άλλη του Τραμπ στο διάστημα της προεδρίας του. Οι Ρεπουμπλικανοί και οι Δημοκρατικοί συναινούν σε γενικές γραμμές στο Κινεζικό, έτσι οι κινέζοι αναλυτές δεν θα είναι ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι με κανένα από τα δύο πιθανά εκλογικά αποτελέσματα. Θεωρούν ότι οι κινεζικές πολιτικές της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, όποιος και αν είναι πρόεδρος, θα είναι στρατηγικά συνεπείς, δηλαδή εχθρικές.

Και οι αμερικανοί αναλυτές φρονούν ότι ο στρατηγικός ανταγωνισμός μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θα ενταθεί οπωσδήποτε, ανεξαρτήτως προέδρου. Είναι μεγάλες για τον Λευκό Οίκο οι προκλήσεις που η ίδια η ποικιλόμορφη ανάπτυξη της Κίνας θέτει, όπως και η επιρροή που το Πεκίνο ασκεί σε όλον  τον αναπτυσσόμενο κόσμο σε σχέση με την ανατροπή της σημερινής διεθνούς τάξης πραγμάτων.

Η εποχή κυοφορεί ιστορικές αλλαγές, πιστεύουν οι Κινέζοι, τις οποίες συνοψίζουν στην εύγλωττη φράση «άνοδος της Ανατολής, παρακμή της Δύσης». Και οι Κινέζοι δεν αιθεροβατούν, ούτε μόνο προπαγανδίζουν. Αναλύουν τα πραγματικά δεδομένα για τη δύναμη τόσο των ΗΠΑ όσο και τη δική τους. Μιλούν για «τις δυνάμεις της Ιστορίας» που κινούνται αποφασιστικά υπέρ της Κίνας.

Από την άλλη πλευρά, ο Τραμπ διαρκώς διατείνεται ότι αν δεν κυβερνήσει αυτός, η παρακμή των ΗΠΑ είναι εγγυημένη. Η Χάρις, όπως έκανε και ο Μπάιντεν, παρουσιάζει ένα πιο αισιόδοξο όραμα. Αναμένεται να συνεχίσει τη στρατηγική του Μπάιντεν, λοιπόν, η Χάρις, δηλαδή να εργάζεται για την ενίσχυση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας των ΗΠΑ, βασικά στους τομείς της υψηλής και πράσινης τεχνολογίας. Θα ενισχύσει και τις σχέσεις με τις χώρες στη γειτονιά της Κίνας, οι οποίες ενοχλούνται από τον επεκτατισμό της. Φυσικά, η αμυντική στήριξη στην Ταϊβάν θα συνεχιστεί, κάτι που καθόλου δεν αρέσει, εννοείται, στο πολιτικό και στρατιωτικό προσωπικό του Πεκίνου.

Τα διάφορα think tanks των ΗΠΑ, συνέχισε η Post, φοβούνται ότι οι ΗΠΑ δεν θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν επί μακρόν την κρατική παραγωγή της Κίνας στα τσιπ, τα οποία είναι κρίσιμα για την παραγωγή προηγμένων προϊόντων, ούτε τον στρατιωτικό εξοπλισμό της. Κάποιοι αναλυτές προτείνουν άντληση συμπερασμάτων από τον Ψυχρό Πόλεμο και αναβίωση επιτυχημένων στρατηγικών, επισημαίνοντας ότι σήμερα η Κίνα είναι ασυγκρίτως ισχυρότερη από τη Σοβιετική Ενωση από βιομηχανικής και τεχνολογικής απόψεως και ότι, επιπροσθέτως, έχει εισχωρήσει βαθιά στην παγκόσμια οικονομία (με ευθύνη των ΗΠΑ βεβαίως, που την ενέταξαν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου).

Ετσι, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι τυχόν διακυβέρνηση Τραμπ θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε σημαντικές παραχωρήσεις προς την Κίνα. Στην άλλη πλευρά, οι κινέζοι αναλυτές φρονούν ότι ο Τραμπ, ως ανίκανος να κινητοποιήσει τους συμμάχους των ΗΠΑ εναντίον της Κίνας, μπορεί να αναζητήσει κάποια συμφωνία με τη Ρωσία, η οποία είναι στρατηγικός εταίρος της Κίνας. Το ζήτημα της στάσης των συμμάχων των ΗΠΑ κατά τη νέα προεδρία είναι κομβικής σημασίας. Υπό την κυβέρνηση της Χάρις, ένα συμμαχικό δίκτυο στην Ασία θα εξισορροπήσει τη γενική άνοδο της Κίνας. Υπό κυβέρνηση Τραμπ, όμως, ενδέχεται να υπάρξει πρόβλημα μακροπρόθεσμης εμπιστοσύνης απέναντι στις ΗΠΑ.