Οταν ο δρ Ρίτσαρντ Μπέιτς σάρωνε με συσκευή ραντάρ για υπόγειους χώρους την περιοχή πάνω από τον ψαμμίτη του αρχαίου κτιρίου του Θησαυροφυλακίου της Πέτρας, είχαν περάσει περισσότερες από δύο δεκαετίες από τότε που κάποιος είχε ερευνήσει τόσο βαθιά τα εδάφη της πέτρινης πόλης.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times, το 2003 αρχαιολόγοι είχαν ανακαλύψει κρυμμένους τάφους γύρω από την περίτεχνη, διάσημη δομή του Θησαυροφυλακίου της πόλης, λαξευμένους στα τείχη του φαραγγιού της Πέτρας τον 1ο αιώνα π.Χ. Αλλά λόγω γραφειοκρατίας και έλλειψης πόρων δεν είχαν καταφέρει να ερευνήσουν περισσότερο τον χώρο.
Αυτό άλλαξε νωρίτερα φέτος, όταν ο δρ Μπέιτς, γεωφυσικός και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Αντριους στη Σκωτία, και μια ομάδα ερευνητών έλαβαν άδεια να χρησιμοποιήσουν το ισχυρό, διεισδυτικό ραντάρ εδάφους τους μέσα στο ευαίσθητο μνημείο του Θησαυροφυλακίου, το οποίο οι ντόπιοι αποκαλούν Αλ Χαζνέ.
Τώρα οι αρχαιολόγοι έχουν επιτέλους απαντήσεις σε ένα μακροχρόνιο προαίσθημά τους: μια ανασκαφή τους αποκάλυψε έναν ανέγγιχτο τάφο στη διάσημη δομή του Θησαυροφυλακίου της Πέτρας, που περιέχει 12 ανθρώπινους σκελετούς και μια μεγάλη συλλογή από κτερίσματα, ακριβώς απέναντι από τα αρχικά ευρήματα του 2003.
Η ανακάλυψη ίσως είναι το κλειδί για την περαιτέρω αποκάλυψη του μυστηρίου της Πέτρας, η οποία χτίστηκε από τους αρχαίους Ναμπατεάν ως πρωτεύουσά τους γύρω στον τέταρτο αιώνα π.Χ. Παρά τα τόσο σημαντικά –και διαρκή– αποτυπώματά τους, λίγα είναι γνωστά για το νομαδικό αραβικό βασίλειο που προσαρτήθηκε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το 106 μ.Χ.
Οι ερευνητές ήλπιζαν εδώ και πολύ καιρό να εξερευνήσουν βαθύτερα την τοποθεσία του Θησαυροφυλακίου της Πέτρας – και εντόπισαν τη θέση του ομαδικού τάφου νωρίτερα φέτος με τη χρήση του ραντάρ. Κενά και σπήλαια έμοιαζαν να διακοσμούν το τοπίο απέναντι από τους τάφους που ανακαλύφθηκαν το 2003, καταδεικνύοντας ότι ίσως υπήρχαν και άλλες κατασκευές γύρω από το Θησαυροφυλάκιο.
Τα στοιχεία οδήγησαν γρήγορα στην ανασκαφή μιας ομάδας αρχαιολόγων από την Ιορδανία και τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Ιορδανικού Τμήματος Αρχαιοτήτων και του Αμερικανικού Κέντρου Ερευνας – ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έδρα την Ιορδανία, που διευθύνεται από τον δρ Κρίσμαν, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.
Μεταξύ των πιο εντυπωσιακών ανακαλύψεων στον τάφο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα ήταν 12 άθικτα σκελετικά λείψανα και ένα δίκτυο τοίχων που χωρίζουν το δωμάτιο – ένα δομικό χαρακτηριστικό που κανείς δεν είχε δει αλλού στην αρχαία πόλη. Ο Κρίσμαν πιστεύει ότι ο τάφος προηγείται της κατασκευής της δομής του Θησαυροφυλακίου και η τοποθεσία του ήταν υπόγεια, μπροστά από το περίφημο ροζ πέτρινο κτίριο.
Στην αρχαιολογική ανασκαφή συμμετείχε ένα τηλεοπτικό συνεργείο από την εκπομπή «Expedition Unknown», η οποία πρόβαλε πρόσφατα ένα επεισόδιο για την ανασκαφή στο Discovery Channel. Βέβαια, η περίτεχνη πρόσοψη του κτιρίου του Θησαυροφυλακίου της Πέτρας είναι εξοικειωμένη με τις κάμερες.
Ως ένα από τα Επτά Θαύματα του Κόσμου και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ο αρχικός σκοπός της δομής έχει συζητηθεί μεταξύ των ειδικών της αρχαιολογίας, οι οποίοι πιστεύουν ότι ίσως ήταν ένας τάφος ή ένα κρησφύγετο για τα πλούτη κάποιου Φαραώ, για τα οποία φημολογείται ότι βρίσκονται στριμωγμένα σε μια τεφροδόχο στην κορυφή της κατασκευής.
Στην πιο σύγχρονη Ιστορία, το Θησαυροφυλάκιο «πρωταγωνίστησε» στην ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ «Ο Ιντιάνα Τζόουνς και η Τελευταία Σταυροφορία» (1989), ως ο φανταστικός τόπος ανάπαυσης του Ιερού Δισκοπότηρου. Οι ερευνητές επιχειρούν να προσφέρουν μια πιο συγκεκριμένη χρονολόγηση στα σκελετικά υπολείμματα, τα οποία χρονολογούνται, σε γενικές γραμμές, μεταξύ 400 π.Χ. και 106 μ.Χ.