Οι κάθε άλλο παρά αβάσιμες υποψίες όσον αφορά τις προσπάθειες της Ρωσίας να δημιουργήσει ένα δίκτυο υποστήριξης των ρωσικών συμφερόντων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυκλοφορούν εδώ και αρκετό καιρό. Έως και πριν από μερικές ημέρες, ωστόσο, κανένας δεν γνώριζε ούτε σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες ενδέχεται να προβαίνουν οι Ρώσοι για να επιτύχουν τον στόχο τους, ούτε ποιοι θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμοι να συνεργαστούν μαζί τους.
Πλέον, όμως, ένα μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας που εντοπίστηκε από την ερευνητική ομάδα του Dossier Center, μιας οργάνωσης που ίδρυσε και χρηματοδοτεί ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, ένας ρώσος πρώην ολιγάρχης, ιδιοκτήτης στο παρελθόν της πετρελαϊκής εταιρείας Yukos και νυν αντιφρονών που σήμερα ζει στο Λονδίνο, αποδεικνύει την ύπαρξη ενός ρωσικού σχεδίου δράσης εντός της ΕΕ. Το Dossier Center μοιράστηκε το επίμαχο email με την Repubblica, το BBC, το γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο Zdf και το Spiegel και εργάστηκε από κοινού με τα ευρωπαϊκά αυτά Μέσα για την επαλήθευση της γνησιότητάς του.
Σύμφωνα με όλα όσα αναφέρει ο Κλάουντιο Γκάτι, δημοσιογράφος της ιταλικής εφημερίδας σε κείμενο του, το email απεστάλη την 3η Απριλίου του 2017 από τον Πιοτρ Γκριγκόριεβιτς Πρεμιάκ, πρώην πολιτικό και πρώην αξιωματούχο των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών και νυν βοηθό του Σεργκέι Σρέιντερ, βουλευτή της Ενωμένης Ρωσίας, του κόμματος του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο αποδέκτης του mail ονομάζεται «Σεργκέι Αλεξάντροβιτς» και φέρεται να είναι ο Σεργκέι Αλεξάντροβιτς Σοκόλοφ, υπεύθυνος του Τομέα Εξωτερικής Πολιτικής της ρωσικής προεδρίας, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στον ιστότοπο του Κρεμλίνου. Μιλώντας με δημοσιογράφους του Zdf, ο Πρεμιάκ επιβεβαίωσε ότι είναι ο αποστολέας του email, αρνούμενος, ωστόσο, πως είναι ο συντάκτης του συνημμένου εγγράφου (σε μορφή Word) που φέρει τον τίτλο «Δραστηριότητες της ομάδας εξωτερικής πολιτικής» και στο οποίο παρουσιάζεται ένα σχέδιο «προώθησης, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, των συμφερόντων της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Γίνεται λόγος για πέντε «δραστηριότητες»:
- Διοργάνωση συνεδρίων ή μορφών διαμαρτυρίας σε χώρες της ΕΕ με στόχο τη δυσφήμιση ενεργειών που πλήττουν την εξωτερική πολιτική της Ρωσίας και προσώπων που εναντιώνονται σε αυτήν. Οργάνωση συγκεντρώσεων υπέρ της άρσης των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, υπέρ της προσάρτησης της Κριμαίας και της εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου γενικότερα.
- Διοργάνωση επισκέψεων ευρωπαίων πολιτικών, δημόσιων προσώπων και επιχειρηματιών στη Ρωσία.
- Προώθηση στα εθνικά και τοπικά κοινοβούλια των χωρών- μελών της ΕΕ μέτρων που αντιτίθενται στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και ευνοούν την αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας.
- Δημοσίευση σε ΜΜΕ της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Τουρκίας υλικού που προωθεί τα συμφέροντα της Ρωσίας.
- Ανάπτυξη και διαχείριση μέσων κοινωνικής δικτύωσης με στόχο την προώθηση των απαραίτητων σχετικών μηνυμάτων.
Στην πέμπτη σελίδα του εγγράφου εμπεριέχεται μια λίστα ευρωπαϊκών κομμάτων με τα οποία οι Ρώσοι θα μπορούσαν να συνεργαστούν για τη δημιουργία ενός «ανεπίσημου δικτύου» στήριξης. Στη Γαλλία υπάρχει μόνον ένα κόμμα, ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν ενώ, στη Γερμανία, σε εν δυνάμει υπερασπιστές των ρωσικών συμφερόντων θα μπορούσαν να αναδειχθούν (σύμφωνα, πάντα, με τους Ρώσους) τρία κόμματα τα οποία ανήκουν όλα στον χώρο της ακροδεξιάς: η Εναλλακτική για τη Γερμανία, το Εθνικοδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας και το Pegida (Πατριώτες Ευρωπαίοι Κατά της Ισλαμοποίησης της Δύσης).
Όσον αφορά την Ιταλία, τα κόμματα με τα οποία οι Ρώσοι θεώρησαν (και πιθανώς να θεωρούν ακόμα) πως μπορούν να συνεργαστούν είναι τα δύο κόμματα που κυβερνούν σήμερα τη χώρα. «Η υποψία που είχαν πολλοί – ότι μετά την πολιτική περιθωριοποίηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι το Κρεμλίνο αποφάσισε να στραφεί προς τα δύο κόμματα που σήμερα συγκροτούν τον κυβερνητικό συνασπισμό – επιβεβαιώνεται, οπότε, για πρώτη φορά με επίσημο τρόπο», σημειώνει χαρακτηριστικά ο ιταλός δημοσιογράφος.
Στο έγγραφο δεν προσδιορίζεται εάν τα κόμματα που εμπεριέχονται στη λίστα εξέφρασαν ή όχι την πρόθεσή τους να συνεργαστούν με τους Ρώσους. Αλλά όσον αφορά συγκεκριμένα τα δύο κυβερνώντα κόμματα της Ιταλίας, αποτελεί γεγονός ότι είχαν στενές επαφές με τη Ρωσία.
Οι Ιταλοί γνωρίζουν πως εκπρόσωποι του Κινήματος 5 Αστέρων έχουν μεταβεί αρκετές φορές στη Μόσχα, έχουν ζητήσει την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας αλλά και την ομαλοποίηση των σχέσεων της Δύσης με τον σύρο δικτάτορα Μπασάρ αλ Άσαντ. Επίσης γνωστό είναι το ότι ιστότοποι και blogs που επρόσκειντο στον Μπέπε Γκρίλο αναπαρήγαγαν ψευδείς ειδήσεις που προωθήθηκαν από ρωσικά Μέσα όπως το Sputnik και το RΤ.
Ο Ματέο Σαλβίνι και οι συνεργάτες του εστίασαν με ακόμη μεγαλύτερο ζήλο στη Ρωσία. Από τον Φεβρουάριο του 2014 ο δημοσιογράφος Τζιανλούκα Σαβοΐνι, εκπρόσωπος Τύπου, εκείνη την περίοδο, του Σαλβίνι και υπεύθυνος των σχέσεων της Λέγκας με τη Ρωσία, προέβη στη σύσταση ενός επί τούτω οργανισμού με στόχο την προώθηση των γεωπολιτικών και εμπορικών συμφερόντων του Κρεμλίνου, την Ένωση Λομβαρδίας – Ρωσίας. Πρέπει επίσης να σημειωθεί πως στις 6 Μαρτίου του 2017, ένα μήνα πριν αποσταλεί το επίμαχο email από τον Πιοτρ Γκριγκόριεβιτς Πρεμιάκ, ο Σαλβίνι υπέγραψε μια συμφωνία ευρείας συνεργασίας με το κόμμα του Πρεμιάκ και του Πούτιν, την Ενωμένη Ρωσία.
Επικοινωνώντας η Repubblica με τoν Τζιανλούκα Σαβοΐνι, ο στενός συνεργάτης του Ματέο Σαλβίνι δήλωσε πως δεν γνωρίζει το παραμικρό για το εν λόγω έγγραφο. Θέλησε, ωστόσο, να υπογραμμίσει: «δεν μου φαίνεται πως υπάρχει κάτι το μεμπτό στο να προσπαθεί κάποιος να χτίζει γέφυρες αντί να τις γκρεμίζει». Εκπρόσωποι του Κινήματος 5 Αστέρων, του μείζονος κυβερνητικού εταίρου, περιορίστηκαν να αναφέρουν ότι «έτσι στα όρθια είναι δύσκολο να προβούμε σε κάποιο σχόλιο».
Πάντως μόνο σίγουρο είναι πως οι ομοιότητες με όλα όσα συνέβησαν στις ΗΠΑ είναι ξεκάθαρες. Παρότι δεν εντόπισε στοιχεία που να αποδεικνύουν συμπαιγνία του αμερικανού προέδρου με τη Ρωσία, ο ειδικός ανακριτής Ρόμπερτ Μόλερ διαπίστωσε πως οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες έκαναν συγκεκριμένες ενέργειες για να επηρεάσουν τους αμερικανούς ψηφοφόρους υπέρ της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ.
Τώρα, μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου, ένα έγγραφο αποδεικνύει πως οι Ρώσοι έχουν αναπτύξει έντονη δράση και στην ΕΕ. Και το εάν πρόκειται για απόπειρες συμπαιγνίας ή απλά πολιτικές συγκλίσεις μεταξύ των ρώσων και ευρωπαϊκών κομμάτων όσον αφορά την εθνική ασφάλεια, έχει μικρή σημασία, καταλήγει ο ιταλός δημοσιογράφος.