Ακούγεται αναπάντεχο για μια προηγμένη κοινωνία, με γνωστές ευαισθησίες από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου έχει θέματα φυλετικών ανισοτήτων. Η Ιαπωνία υπόσχεται να αντιμετωπίσει «επιθετικά» την ανισότητα των φύλων, καθώς μια μελέτη διαπιστώνει ότι το πρόβλημα επιδεινώνεται – και ότι οι γυναίκες εκπροσωπούνται λιγότερο στην πολιτική εκεί, από ό,τι στη Σαουδική Αραβία ή στο Κουβέιτ.
Η ετήσια έκθεση για την ισότητα των φύλων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ κατατάσσει την Ιαπωνία στην 125η θέση μεταξύ 146 χωρών, με πτώση εννέα θέσεων από πέρυσι. Οσον αφορά στην πολιτική ενδυνάμωση των γυναικών, η χώρα καταλαμβάνει την 138η θέση στον κόσμο, μπροστά από μόνο οκτώ χώρες, μεταξύ των οποίων η Μιανμάρ, το Ιράν και το Αφγανιστάν – και μία θέση κάτω από τη Σαουδική Αραβία.
«Οφείλουμε να αποδεχτούμε ταπεινά την τρέχουσα κατάσταση της χώρας μας» δηλώνει στους Times του Λονδίνου ο Χιροκάζου Ματσούνο, επικεφαλής γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου. «Η κυβέρνηση στο σύνολό της θα προωθήσει επιθετικά τις προσπάθειές της».
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει εδώ και καιρό την Ιαπωνία ως τη χώρα με τη μικρότερη εκπροσώπηση γυναικών στην πολιτική και στις επιχειρήσεις, συγκριτικά με οποιαδήποτε άλλη προηγμένη δημοκρατία. Μόνο δύο μέλη του υπουργικού συμβουλίου του πρωθυπουργού Φούμιο Κισίντα –και περίπου το 10% των μελών της εκλεγμένης Κάτω Βουλής της χώρας– είναι γυναίκες.
Η Ιαπωνία σημειώνει επίσης κακή βαθμολογία στις οικονομικές ευκαιρίες και στη συμμετοχή γυναικών σε ΔΣ επιχειρήσεων, καταλαμβάνοντας την 123η θέση. Σχεδόν το 19% των κορυφαίων εταιρειών που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο του Τόκιο δεν είχαν γυναίκες μέλη στο διοικητικό συμβούλιο πέρυσι – και μόνο το 2,2% είχε γυναίκες σε ποσοστό πάνω από 30% στις θέσεις στελεχών επιχειρήσεων.
Καθώς ο πληθυσμός της συρρικνώνεται, η Ιαπωνία θα πρέπει να αξιοποιήσει στο έπακρο τη συμμετοχή του θηλυκού πληθυσμού της στο εργατικό δυναμικό, και διαδοχικές κυβερνήσεις της μιλούν για ενδυνάμωση της γυναικείας εκπροσώπησης. Αυτό τον μήνα ο Κισίντα έθεσε ως στόχο το 30% των θέσεων στελεχών σε κορυφαίες εταιρείες να αναληφθεί από γυναίκες μέχρι το τέλος της δεκαετίας, και το 30% των βουλευτών στο κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα να είναι γυναίκες.
Πολλές γυναίκες σε εθνικό και τοπικό επίπεδο αναφέρουν διακρίσεις και σεξισμό εναντίον τους από άνδρες συναδέλφους τους, και καταγγέλλουν δυσανεξία για ευέλικτες διευθετήσεις που θα διευκόλυναν τη συμμετοχή μητέρων μικρών παιδιών στην πολιτική.
«Η Ιαπωνία πληρώνει για την αποτυχία της να αυξήσει τον αριθμό των γυναικών βουλευτών» σημειώνει η Μαρί Χαμάντα, επικεφαλής της οργάνωσης Stand by Women (Στηρίξτε τις Γυναίκες), η οποία υποστηρίζει και προωθεί τη συμμετοχή γυναικών στην εγχώρια πολιτική.
«Σε ένα ομογενοποιημένο, ανδροκρατούμενο κοινοβούλιο είναι δύσκολο να τεθούν κοινωνικά ζητήματα που αφορούν τις γυναίκες, όπως η σεξουαλική βία και η επείγουσα αντισύλληψη – όπως και οι φωνές των μειονοτήτων. Τα πολιτικά κόμματα πρέπει να θέσουν έναν στόχο για τις γυναίκες υποψήφιες και να τον ακολουθήσουν» εξηγεί η Χαμάντα.
Οι σκανδιναβικές χώρες παραδοσιακά έχουν την πρωτοκαθεδρία σε θέματα ισότητας. Η χώρα με τις λιγότερες ανισότητες μεταξύ των φύλων είναι η Ισλανδία, ακολουθούμενη από τη Νορβηγία και τη Φινλανδία. Η Βρετανία βρέθηκαν στη 16η θέση της λίστας και οι Ηνωμένες Πολιτείες στην 43η.