Το οριστικό τέλος που έβαλαν η Ιαπωνία και η Νότιος Κορέα στην υπόθεση των Κορεατισσών, οι οποίες εξαναγκάστηκαν σε πορνεία κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου κλείνει ένα ιστορικό τραύμα επτά δεκαετιών για τις δύο χώρες. Ηταν ένα λεπτό ζήτημα για το Τόκιο, το οποίο δίστασε επί μακρόν να παραδεχτεί τις ευθύνες του χωρίς να λείπουν και οι φωνές να μην το πράξει ποτέ, και σημείο παθιασμένης διεκδίκησης και οργής για τη Σεούλ.
Οι «γυναίκες της ανακούφισης», όπως ευφημιστικά αποκαλούνταν οι γυναίκες αυτές που προέρχονταν κυρίως από την Κορέα, εξαναγκάστηκαν να κλειστούν σε πορνεία που είχε ο ιαπωνικός στρατός κατά τη διάρκεια της κατοχής της χερσονήσου και των άλλων εκστρατειών του στην Απω Ανατολή. Εκτός από τις Κορεάτισσες, υπήρχαν Κινέζες, γυναίκες από άλλες χώρες της Απω Ανατολής, μερικές Ιαπωνέζες αλλά και Ευρωπαίες. Ζούσαν και εκπορνεύονταν σε άθλιες συνθήκες, ενώ πολλά ήταν και τα περιστατικά βιασμού.
Υπολογίζεται ότι ήταν περίπου 200.000, αν και μεταπολεμικά ελάχιστες αποκάλυψαν την ταυτότητά τους. Ζώντας σε μια αιώνια ντροπή μόλις 238 τόλμησαν να μιλήσουν δημόσια για την εμπειρία τους. Από αυτές ζουν μόνο οι 46, όλες κοντά στα 90 έτη.
Τώρα το ζήτημα έκλεισε «οριστικά και αμετάκλητα», όπως τονίστηκε, με μια αποζημίωση ενός δισ. γεν (περίπου 7,5 εκατ. ευρώ) από την πλευρά της Ιαπωνίας και μια έκφραση συγγνώμης από τον πρωθυπουργό της Σίντσο Αμπε. Οι επόμενες γενιές πρέπει να κοιτάξουν πια μπροστά, είπε ακόμη.
Οι δύο χώρες θα βρουν πλέον την ευκαιρία να ενισχύσουν τις διμερείς σχέσεις τους. Την απόφαση χαιρέτησαν και οι ΗΠΑ, που βλέπουν τους δύο σημαντικότερους συμμάχους τους στην περιοχή να κλείνουν την μεταξύ τους εκκρεμότητα ώστε να επικεντρωθούν σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος όπως η Κίνα και η Βόρειος Κορέα και η ανταλλαγή πληροφοριών για αυτές.
Ηταν ένα ζήτημα που αποτελούσε σημείο έντασης για δεκαετίες, με τις δύο πλευρές και να επιμένουν στις θέσεις τους και να ζητούν η μία από την άλλη υποχωρήσεις
Ως σήμερα, η Νότιος Κορέα αντιμετώπιζε το ζήτημα των γυναικών σαν ένα μοχλό πίεσης προς το Τόκιο. Ηταν θέμα το οποίο καλυπτόταν ευρύτατα στα σχολικά βιβλία και η Σεούλ φρόντιζε να το υπενθυμίζει με κάθε τρόπο, όπως το άγαλμα προς τιμή των γυναικών, το οποίο στήθηκε ακριβώς μπροστά στην ιαπωνική πρεσβεία, προς μεγάλη ενόχληση του Τόκιο. Παρά τη συμφωνία, το άγαλμα δεν φαίνεται ότι θα απομακρυνθεί άμεσα.
Παρά ταύτα, το 2013 η νοτιοκορεάτισσα ιστορικός Παρκ Γου-Χα εξέδωσε βιβλίο στο οποίο επιχειρούσε να προκαλέσει την κοινή πεποίθηση που υπάρχει στη χώρα της για το ζήτημα των γυναικών. Οι χαμηλές πωλήσεις λόγω του αμφιλεγόμενου περιεχομένου είναι το λιγότερο ίσως. Αν και φοβόταν ότι θα υπάρχουν διαμαρτυρίες, όπως αναφέρει η ίδια στους New York Times, βρέθηκε να αντιμετωπίζει δικαστικές περιπέτειες.
Η στάση της κοινής γνώμης και των θυμάτων ήταν εχθρική. Εναντίον της Παρκ έχουν υποβληθεί μηνύσεις και αγωγές ενώ τα θύματα ζήτησαν ακόμη να αποβληθεί από πανεπιστήμιο στη Σεούλ όπου διδάσκει ιαπωνική λογοτεχνία. Εχει χαρακτηριστεί επίσης «απολογήτρια της Ιαπωνίας» και φυσικά «προδότρια». Τον περασμένο Φεβρουάριο δικαστήριο της ζήτησε να αφαιρέσει από το βιβλίο 34 ενότητες γιατί έκρινε ότι δυσφημούσε τις γυναίκες αυτές με ψευδή στοιχεία. Στην Ιαπωνία το βιβλίο της έχει βραβευτεί, αν αυτό λέει κάτι για τον τρόπο που οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν το ζήτημα.
Εξαναγκασμένες από το στρατό ή αναγκασμένες από τα πράγματα; Νοτιοκορεάτισσα ιστορικός που εκτιμά ότι συνέβαινε και το δεύτερο αντιμετώπισε κατακραυγή
Στο βιβλίο της, επικαλούμενη κορεατικά και ιαπωνικά αρχεία όπως και συνεντεύξεις από επιζήσασες, η Παρκ εκτιμά ότι η εικόνα που δίνεται συχνά δεν ανταποκρίνεται στην περισσότερο περίπλοκη πραγματικότητα. Αυτοί, για παράδειγμα, που τις έστελναν στα στρατιωτικά πορνεία ήταν κάποιες φορές Κορεάτες συνεργάτες των Ιαπώνων, αλλά και ιάπωνες ιδιώτες. Η φτώχεια ήταν παράγοντας που επίσης έσπρωχνε τις γυναίκες σε αυτά. Οπως αναφέρει στο βιβλίο δεν προκύπτει επίσημη ανάμιξη της τότε ιαπωνικής κυβέρνησης.
Χωρίς ανάμιξη δεν υπάρχει, ωστόσο, και νομική ευθύνη. Αυτό είναι ένα σημείο που αποφεύγει η ιαπωνική πλευρά. Ακόμα και στις δηλώσεις μετά τη συμφωνία, ο υπουργός Εξωτερικών Φούμιο Κισίντα δεν μίλησε καθόλου για μια παραδοχή των νομικών ευθυνών για το ζήτημα, αν και είπε ότι η κυβέρνηση της χώρας του είναι «εν γνώσει – οδυνηρά μάλιστα – των ευθυνών της».
Η Παρκ αμφισβητεί ακόμη την επίσημη εκδοχή της ζωής των γυναικών μέσα σε συνθήκες σεξουαλικής και πραγματικής σκλαβιάς. Αντίθετα, υποστηρίζει ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζονταν σαν πολίτες της Αυτοκρατορίας και είχαν συναδελφικούς δεσμούς με τους στρατιώτες. Μιλάει μάλιστα και για περιπτώσεις ερωτικών δεσμών με στρατιώτες.
Η πρόθεση της Παρκ να δει την ιστορία αυτού του γεγονότος σαν ένα πρόβλημα που προέκυψε μέσα από τις δομές της αποικιοκρατίας που εγκατέστησε η Ιαπωνική Αυτοκρατορία στην Κορέα δεν έγινε ιδιαίτερα αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα στη χώρα της. Της καταλογίζουν επιλεκτική παρουσίαση και χρήση στοιχείων, πολλοί πάντως την στηρίζουν λέγοντας ότι βάλλεται στο πρόσωπό της η ακαδημαϊκή ελευθερία. Υπέρ της έχουν εκφραστεί 54 διανοούμενοι από την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ, αλλά και 190 νοτιοκορεάτες διανοούμενοι, που μιλούν για μιαν αναχρονιστική προσπάθεια να κρατηθεί το θέμα των γυναικών αυτών υπό κρατικό έλεγχο.