Ο Ιουάο Χακαμάντα, ένας 88χρονος Ιάπωνας που πέρασε 46 χρόνια στην πτέρυγα των μελλοθανάτων, αθωώθηκε την Πέμπτη από το δικαστήριο της Σιζουόκα έπειτα από αναθεώρηση της δίκης του.
Ο Χακαμάντα, ο κρατούμενος που έχει περάσει τα περισσότερα χρόνια σε κελιά θανατοποινιτών στον κόσμο, κατηγορούνταν πως το 1966 είχε δολοφονήσει το αφεντικό του, τη σύζυγό του και τα δύο παιδιά τους. Δύο χρόνια αργότερα είχε καταδικασθεί σε θάνατο.
Από την αρχή της ακροαματικής συνεδρίασης, ο δικαστής δήλωσε πως το δικαστήριο θεωρεί ότι ο κατηγορούμενος «είναι αθώος».
Η υπόθεση αυτή, η οποία άρχισε το 1966, είναι εμβληματική για τους υποστηρικτές της κατάργησης της θανατικής ποινής στην Ιαπωνία, οι οποίοι είναι λιγότεροι, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, απ’ αυτούς που την υποστηρίζουν στη χώρα.
Πολύ νωρίς σήμερα το πρωί, εκατοντάδες άνθρωποι έκαναν ουρά μπροστά από το δικαστήριο της Σιζουόκα (δυτικά του Τόκιο) για να προσπαθήσουν να πιάσουν μια θέση για την πολυαναμενόμενη ετυμηγορία.
Μεταξύ αυτών, ο Ατσούσι Ζουκεράν, ο οποίος φορούσε μια μπλούζα στην οποία ήταν γραμμένο, «απελευθερώστε τον Χακαμάντα τώρα».
«Είμαι απολύτως βέβαιος ότι θα αθωωθεί. Ομως, ένα μέρος μου δεν θα είναι σε θέση να γιορτάσει πλήρως την αθώωση», έλεγε μερικές ώρες πριν από την ανακοίνωση της ετυμηγορίας.
«Η περίπτωσή του είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι το ιαπωνικό σύστημα ποινικής δικαιοσύνης πρέπει να αλλάξει», πρόσθεσε.
Πρώην πυγμάχος που έγινε υπάλληλος σε μια επιχείρηση παρασκευής μίσο (σόγια που έχει υποστεί ζύμωση), ο Ιουάο Χακαμάντα καταδικάστηκε σε θάνατο από το δικαστήριο της Σιζουόκα, το 1968.
Την εποχή εκείνη είχε αρχικά ομολογήσει πως είχε διαπράξει αυτούς τους φόνους, πριν υπαναχωρήσει, επικαλούμενος τις βίαιες μεθόδους των ανακριτών του. Η καταδίκη του σε θάνατο είχε εντούτοις επικυρωθεί το 1980 από το ιαπωνικό Ανώτατο Δικαστήριο.
Οι δικηγόροι του υποστήριζαν ότι τα στοιχεία για την ενοχή του πιθανόν κατασκευάστηκαν από την αστυνομία ή τα πρόσωπα που είχαν τότε ερευνήσει την υπόθεση, ώστε να μπορέσουν να δικαιολογήσουν τη σύλληψή του και την καταδίκη του.
Το 2014, ένα δικαστήριο είχε αποδεχθεί την ύπαρξη αμφιβολιών για την ενοχή του αφού γενετικά τεστ είχαν διαψεύσει στοιχεία στα οποία βασιζόταν το κατηγορητήριο: το DNA που είχε βρεθεί σε ματωμένα ρούχα, δεν αντιστοιχούσε στο δικό του. Είχε τότε αποφυλακισθεί και από τότε ζει με την κατά τρία χρόνια μεγαλύτερη αδελφή του, Χιντέκο.
Ομως, ο δρόμος για μια αναθεώρηση της δίκης του ανθρώπου που έχει περάσει το περισσότερο διάστημα στα χρονικά ως θανατοποινίτης, όχι μόνο στην Ιαπωνία αλλά σε όλο τον κόσμο, υπήρξε ιδιαίτερα μακρύς και βασανιστικός.
Επειτα από προσφυγή της εισαγγελίας, δικαστήριο του Τόκιο είχε αμφισβητήσει το 2018 την αξιοπιστία των τεστ DNA και είχε ακυρώσει την απόφαση του 2014, χωρίς ωστόσο να ξαναστείλει τον Χακάντα στη φυλακή.
Το 2020, νέα ανατροπή: το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε την απόφαση που εμπόδιζε να δικαστεί και πάλι ο Χακαμάντα.
Το Μάιο, στη νέα δίκη του, οι εισαγγελείς ζήτησαν και πάλι τη θανατική ποινή, υποστηρίζοντας πως είναι ένοχος «πέραν πάσης εύλογης αμφιβολίας».
Οι δικηγόροι του και οι πολυάριθμοι υποστηρικτές του, ανάμεσά τους και η 91χρονη αδελφή του, ζητούσαν την αθώωσή του.
Σύμφωνα με την ιαπωνική εφημερίδα Μανιίτσι, ήταν η πέμπτη φορά που εισαγγελείς στην Ιαπωνία ζητούσαν και πάλι την επιβολή της θανατικής ποινής σε νέες δίκες πρώην καταδικασμένων σε θάνατο. Στις τέσσερις πρώτες υποθέσεις, οι κατηγορούμενοι είχαν τελικά αθωωθεί.
Σύμφωνα με τους οικείους του, ο Χακαμάντα παρουσιάζει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα αφού πέρασε σχεδόν πέντε δεκαετίες στα κελιά των μελλοθανάτων, συχνά σε απομόνωση, και κάθε ημέρα μπορούσε να είναι η τελευταία του, όπως προβλέπεται από την ιαπωνική νομοθεσία.
«Δώσαμε μια μάχη που φαινόταν για καιρό χωρίς τέλος. Ομως, αυτή τη φορά πιστεύω πως η μάχη θα τελειώσει», είχε δηλώσει η αδελφή του.
Οι καταδικασμένοι σε θάνατο στην Ιαπωνία συχνά ειδοποιούνται την τελευταία στιγμή ότι πρόκειται να απαγχονισθούν μερικές ώρες αργότερα. Ο απαγχονισμός είναι η μόνη μέθοδος εκτέλεσης της θανατικής ποινής στο αρχιπέλαγος.
Οι πολιτικοί αξιωματούχοι δεν έχουν πρόθεση να την καταργήσουν. Τον Δεκέμβριο η Ιαπωνία αριθμούσε στις φυλακές της λίγο περισσότερους από 100 θανατοποινίτες.