Οι κοινωνικοί ερημίτες που ζουν μόνοι τους και δεν βγαίνουν σχεδόν ποτέ από το σπίτι τους ή δεν επικοινωνούν με τον έξω κόσμο, αποτελούν μεγάλο πρόβλημα στην Ιαπωνία.
Ονομάζονται «χικικομόρι» και σύμφωνα με την πρώτη μεγάλης κλίμακας έρευνα που διεξήγαγε η ιαπωνική κυβέρνηση, περίπου ενάμισι εκατ. πολίτες της ζουν σε ένα μόνιμο lockdown, που έχουν επιβάλει στον εαυτό τους.
Η έρευνα που διεξήχθη σε 30.000 άτομα με εντολή του υπουργικού συμβουλίου της Ιαπωνίας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε ολόκληρη τη χώρα, 1,46 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή ένας στους 50 ανθρώπους ηλικίας 15-64 ετών, δεν είχαν βγει από το σπίτι τους, ή το εγκατέλειπαν σπάνια, για έξι μήνες ή περισσότερο.
Περίπου το ένα πέμπτο όσων ανήκαν σε αυτή την κατηγορία, δήλωσε ότι η αυτοαπομόνωσή τους προκλήθηκε από την πανδημία, αν και αυτός δεν ήταν ο κυριότερος λόγος: το 45% δήλωσε ότι ξεκίνησε όταν εγκατέλειψαν τη δουλειά τους.
Οι ιάπωνες ψυχολόγοι αναγνώρισαν το φαινόμενο για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Εκείνη την εποχή φαινόταν ότι επρόκειτο περισσότερο για εφήβους που είχαν υποστεί bullying στο σχολείο και δεν ήθελαν να βγουν από το σπίτι τους.
Τώρα όμως, οι περισσότεροι είναι μεσήλικες και ηλικιωμένοι. Τους μεσήλικες μάλιστα, φροντίζουν οι γονείς τους, που όμως είναι μεγάλοι σε ηλικία. Στην Ιαπωνία, το φαινόμενο ονομάζεται 80:50, δηλαδή γονείς στα 80 τους που φροντίζουν τα παιδιά τους στα 50 τους.
Χωρίς κάποιον να τους φροντίζει και χωρίς τη θέληση να φροντίσουν τον εαυτό τους, οι «χικικομόρι» αντιμετωπίζουν δύο πιθανότητες: την εξαθλίωση ή τη φροντίδα από ένα κράτος πρόνοιας που ήδη λυγίζει από τις υποχρεώσεις του απέναντι στην ολοένα και αυξανόμενη γήρανση του πληθυσμού.
Ενας ερημίτης εγκαταλείπει την εργασία ή το σχολείο, αρνείται να δει τους φίλους του και αποσύρεται στο δωμάτιό του. Πολλοί από αυτούς περνούν όλο το χρόνο τους μόνοι τους, παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια και «βολτάροντας» στο Ιντερνετ. Αυτό συμβαίνει σε εφήβους παντού στον κόσμο για ένα διάστημα, αλλά στην Ιαπωνία, μπορεί να διαρκέσει για μία ολόκληρη ζωή.
Ορισμένοι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι η απροθυμία ορισμένων συγγενών να αναγνωρίσουν τα μέλη της οικογένειάς τους ως «χικικομόρι», σημαίνει ότι το νούμερο 1,5 εκατ. μπορεί στην πραγματικότητα να είναι πολύ μεγαλύτερο.
Το πρόβλημα υπήρχε και πριν την πανδημία, αλλά επιδεινώθηκε από αυτήν.
Η ιαπωνική κυβέρνηση δεν επέβαλε ποτέ lockdown στους πολίτες της, αλλά τους συμβούλεψε να παραμείνουν στο σπίτι, κάτι που στη χώρα ισοδυναμεί με «εντολή» των αρχών. Κάποιοι, απλά δεν βγήκαν ποτέ ξανά από τα σπίτια τους.