«Ευελπιστώ, για τις ΗΠΑ και για την αμερικανική δημοκρατία, ότι η εκλογική αναμέτρηση θα είναι δίκαιη και θα καταμετρηθεί η κάθε ψήφος». Λιγότερο από δύο 24ωρα πριν από την πιο κρίσιμη Election Day των τελευταίων δεκαετιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Ιαν Μπουρούμα, καταξιωμένος ολλανδικής καταγωγής συγγραφέας και ακαδημαϊκός στις ΗΠΑ και πρώην διευθυντής του New York Review of Books, μίλησε στον Αλμπέρτο Φλόρες ντ’ Αρκάις της La Repubblica για τις προσδοκίες και τους φόβους του ενόψει των επικείμενων εκλογών της 3ης Νοεμβρίου.
Οπως οι περισσότεροι αμερικανοί και διεθνείς αναλυτές, ο Μπουρούμα επισήμανε κατ’ αρχάς ότι οι φετινές εκλογές θα είναι διαφορετικές σε σχέση με όλες τις προηγούμενες. Οσον αφορά όχι τόσο τη διαδικασία της ψηφοφορίας, όσο τη διαδικασία της καταμέτρησης των ψήφων.
«Δεν γνωρίζουμε εάν πράγματι θα καταμετρηθούν όλες οι ψήφοι, συμπεριλαμβανομένων και των επιστολικών, τουλάχιστον εγκαίρως. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι ο Τραμπ θα δημιουργήσει εμπόδια: στην περίπτωση που η διαφορά είναι μικρή, ο Τραμπ είναι ήδη έτοιμος να ανακηρυχθεί νικητής. Θα αποδεχτεί την ήττα του μόνον στην περίπτωση που σημειωθεί μια μπλε (το χρώμα του Δημοκρατικού Κόμματος) χιονοστιβάδα, εάν ο Μπάιντεν επικρατήσει με διαφορά σε πολιτείες όπως η Πενσιλβάνια ή η Φλόριντα ή ακόμα και το Τέξας. Σε αυτήν την περίπτωση, δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα», εξήγησε ο Μπουρούμα, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, αμέσως μετά πως ο ανεκδιήγητος νυν πρόεδρος των ΗΠΑ «θα κάνει τα πάντα για να παραμείνει στην εξουσία», οπότε ο κίνδυνος διασάλευσης της δημόσιας τάξης είναι σίγουρα υπαρκτός, ειδικά στην περίπτωση που αμφισβητηθεί το εκλογικό αποτέλεσμα.
Αρνητική για τον Ντόναλντ Τραμπ και ιδιαίτερα θετική για τον Τζο Μπάιντεν είναι σύμφωνα με τον Μπουρούμα «η υψηλή και αναπάντεχη συμμετοχή των νέων» στην εκλογική διαδικασία, αλλά και η κινητοποίηση των γυναικών, των αποκαλούμενων «latinos» και μερίδας των Αφροαμερικανών.
Σημαντικό ρόλο όσον αφορά την υψηλή συμμετοχή (έχουν ήδη ψηφίσει τα 2/3 όλων όσοι ψήφισαν πριν από μία τετραετία) διαδραμάτισαν σίγουρα οι κινητοποιήσεις του κινήματος Black Lives Matter αλλά και ο φόβος μιας δεύτερης τετραετίας με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. «Κατά τη γνώμη μου η πλειοψηφία είναι αηδιασμένη από τον τρόπο με τον οποίο κυβέρνησε ο Τραμπ αυτά τα τέσσερα χρόνια και από τη διχαστική του στάση», σημείωσε ο Μπουρούμα.
Ερωτηθείς εάν θα αποπειραθεί να μεταλλαχθεί το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα στην περίπτωση επικράτησης του Τζο Μπάιντεν, ανέφερε ότι «δεν πιστεύω πως “Μεγάλο Παλαιό Κόμμα” μπορεί εύκολα να καταστεί εκ νέου το κόμμα των “μπίζνες”, δεδομένου ότι η πλειοψηφία της λευκής εργατικής τάξης το ψηφίζει ακόμα. Μου φαίνεται ελάχιστα πιθανό οι μετριοπαθείς να ανακτήσουν τον έλεγχο του κόμματος».
Συμπλήρωσε, όμως, πως πρόκειται για ένα ζήτημα το οποίο δεν αφορά μόνον την Αμερική αλλά και την Ευρώπη «όπου τα κόμματα που κάποτε εκπροσωπούσαν την εργατική τάξη, σήμερα είναι τα κόμματα της ελίτ, των πτυχιούχων, μιας εύπορης μεσαίας τάξης. Και άφησαν στα λαϊκιστικά κινήματα και στη δεξιά τους ψηφοφόρους των λαϊκών και λιγότερο πλούσιων στρωμάτων».
Οσον αφορά το ενδεχόμενο επικράτησης του υποψηφίου των Δημοκρατικών, ο Μπουρούμα θέλησε να επισημάνει ότι δεν αρκεί μόνον να ηττηθεί ο Τραμπ, πως πρέπει στη συνέχεια να μπορέσει να κυβερνήσει και ο Τζο Μπάιντεν. Αλλά λαμβάνοντας υπόψη πως σήμερα τον στηρίζουν από ριζοσπάστες αριστεροί έως μετριοπαθείς Ρεπουμπλικανοί, συμπεραίνεται πως αυτό θα είναι κάθε άλλο παρά εύκολο.
Οι ψηφοφόροι του Μπάιντεν εμφανίζονται ενωμένοι «κυρίως από τον φόβο μιας δεύτερης θητείας Τραμπ. Εάν κερδίσει ο υποψήφιος των Δημοκρατικών, αυτή η ενωτική επίδραση θα εκλείψει γρήγορα. Ο Τζο Μπάιντεν είναι ένας καλός ηγέτης, γνωρίζει πώς να μιλάει στην παλιά λευκή εργατική τάξη, επειδή από εκεί προέρχεται και είναι πολύ σημαντικό ένα μέρος αυτής της τάξης να επιστρέψει στο Δημοκρατικό εκλογικό σώμα. Στην περίπτωση που το Δημοκρατικό Κόμμα καταστεί μόνον το κόμμα της ριζοσπαστικής νεολαίας η οποία ενδιαφέρεται κυρίως για ζητήματα φυλετικά, ταυτοτικά και φύλου, εάν δεν καταφέρει να μιλήσει στους λιγότερο μορφωμένους και όσους “έμειναν” πίσω εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, θα μετατραπεί σε κόμμα μειοψηφικό, διακινδυνεύοντας να χάσει τη στήριξη μεγάλων ομάδων που το ψηφίζουν σήμερα. Υπό μία έννοια, ο Μπάιντεν ήταν ο καλύτερος υποψήφιος για αυτόν ακριβώς τον λόγο και είναι αυτός που μπορεί να ηγηθεί καλύτερα από όλους τους άλλους μιας ετερογενούς πλειοψηφίας, χάρη και στην υποψηφιότητα της Κάμαλα Χάρις», η οποία κατά τον Μπουρούμα στο μέλλον θα μπορούσε να είναι μια ιδανική υποψήφια για την προεδρία των ΗΠΑ.
Οι διαιρέσεις, ωστόσο, εντός του κόμματος δεν πρόκειται να πάψουν να υπάρχουν. «Πρόκειται για κάτι που αποτελεί μέρος ενός δικομματικού συστήματος. Και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα διαιρεμένο κόμμα. Κανένας στη Δεξιά, όπως και στην Αριστερά, δεν μπορεί να εξαφανίσει τις όποιες διαφορές ως διά μαγείας».