Μοιάζει με μια ήσυχη πόλη του Βορρά. Τίποτα το μη… φινλανδικό δεν θα βρει εδώ ο τυχαίος επισκέπτης. Χιόνι καλύπτει τους δρόμους κατά μήκος των δρόμων τα μαγαζιά λειτουργούν κανονικά, ο κόσμος μπαίνει, αγοράζει. Τα ρεστοράν έχουν κόσμο, τα σούπερ μάρκετ κάνουν προσφορές.
Ελάχιστα σημάδια υπάρχουν ότι αυτή η μικρή πόλη έδωσε το όνομά της στην εταιρεία που προκάλεσε μια μικρή επανάσταση στη βιομηχανία των κινητών τηλεφώνων στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και βοήθησε την οικονομία της χώρας να μεταβληθεί σε μια από τις πλέον εύπορες του κόσμου.
Η πόλη Νόκια πίσω από την εταιρεία Nokia – ή και το ανάποδο. Το βρετανικό δίκτυο BBC εξετάζει τα αποτελέσματα μιας κατάρρευσης. Η εταιρεία Nokia δεν υπάρχει πλέον. Η πόλη, όμως, εξακολουθεί να ζει στους δικούς της ρυθμούς. Ή, μήπως, όχι;
Στο αποκορύφωμα της δραστηριότητά της, εκεί στις αρχές του 2000, η Nokia προσέφερε το 40% των κινητών σε όλο τον κόσμο. Στην πραγματικότητα, ήταν η πρώτη εταιρεία της Φινλανδίας που έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο.
Στο εσωτερικό τα αποτελέσματα ήταν ακόμη πιο θαυμαστά. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνών της Φινλανδικής Οικονομίας, η εταιρεία ήταν η αιτία για την ανάπτυξη κατά ¼ της οικονομίας της χώρας μεταξύ των ετών 1998-2007 – μια περίοδο που ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Αλεξάντερ Στουμπ, χαρακτηρίζει ως «οικονομικό θαύμα».
Η αρχή της πτώσης
Φευ, όσο γρήγορα αναδύθηκε τόσο σφοδρή ήταν και η πτώση της Nokia. Η οικονομία της χώρας χτυπήθηκε άσχημα και η Φινλανδία έπεσε στο σπιράλ της ύφεσης δίχως ελπίδα να βγει γρήγορα από αυτό.
Ο Κάρι Κανκάαλα, διευθυντής της οικονομικής και αστικής ανάπτυξης της πόλης Τάμπερε, αναφέρει: «Η Nokia ήταν πολύ μεγάλη για τα μέτρα της χώρας, επομένως η κατάρρευσή της προκάλεσε φόβους ότι οι επιπτώσεις θα είναι πολύ μεγάλες».
Το Τάμπερε βρίσκεται μόλις 15 λεπτά από την πόλη Νόκια. Είναι μια γραφική πόλη με κτίρια που κρατούν κάτι από το βιομηχανικό παρελθόν του 19ου αιώνα. Ωστόσο, κι αυτή έζησε στον αστερισμό της Νokia. Ο Κανκάαλα συμπληρώνει: «Ηταν η ραχοκοκαλιά των πάντων στην πόλη. Τα πανεπιστήμια συνεργάζονται με τη Nokia, τα παιδιά ζούσαν με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα εργαστούν στην εταιρεία, οι υπερεργολάβοι στηρίζονταν στην εταιρεία. Τώρα, η ανεργία έχει φτάσει στο 14-15%».
Η αλήθεια είναι ότι στη συνέχεια υπήρξαν διάφορες εταιρείες που προσπάθησαν να καλύψουν το κενό, όμως, ήταν τόσο δυσαναπλήρωτη η απουσία η Nokia που καμία επιχειρηματική ενέργεια δεν θα μπορούσε να επιτύχουν.
Στο Τάμπερε, οι πρώην υπάλληλοι της Nokia προσπαθούν να καταλάβουν τι ακριβώς συνέβη και η εταιρεία μετατράπηκε από ηγετική μονάδα σε όλο τον κόσμο, σε τελευταίο τροχό της άμαξας.
Ο Μίκα Γκρούντστρομ, πρώην ανώτατος διευθυντής της Nokia Ρ&D, λέει: «Νομίζω πως τα πάντα ξεκίνησαν όταν αποφασίσαμε να κάνουμε μικρότερα κινητά σε σχέση με αυτά της Μotorola. Μιλάμε για το 1997-1998. Ήταν κάτι σαν ένα κατασκευαστικό όνειρο».
Οταν ήρθαν τα iPhone
Η δραματική αλλαγή, πάντως, ήρθε το 2007 όταν η Apple έφερε στο προσκήνιο τα γνωστά πλέον iPhone. «Τα πράγματα τότε έγιναν περίπλοκα. Δεν ξέραμε πού να επικεντρωθούμε. Στο να φτιάξουμε καλύτερη μπαταρία; Να κάνουμε το σχήμα των κινητών ακόμη μικρότερο;»
Τα πάντα πήραν το δρόμο τους και η κατάληξη ήταν η Nokia να πουληθεί το 2014 στην Microsoft και το όνομα να εξαφανιστεί από όλες τις συσκευές. Ο Κάρι Κανκάαλα θυμάται: «Η Nokia έδινε το δικαίωμα στους εργαζόμενους να νιώθουν μέρος της εταιρείας. Ο διπλανός σου θα μπορούσε να είναι εκατομμυριούχος. Προσέφερε μια σημαντική αλλαγή στην κουλτούρα της χώρας, καθώς ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να βγάλει χρήματα από αυτή τη νέα μορφή επιχειρηματικότητας».
Η ζωή μετά τη Nokia
Δύο ώρες από τα νότια του Ελσίνκι, υπάρχουν ήδη σημάδια μιας κάποιας νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας στην μετά-Nokia εποχή. Ο Τιούμας Κιτόμαα, δούλευε για χρόνια στη Nokia ως μηχανικός λογισμικού. Πλέον εργάζεται σε έναν online πάροχο, την Zalando. Κατά τον ίδιο η κληρονομιά που άφησε η Nokia είναι το ταλέντο και η προσμονή ότι κάποια στιγμή οι προσπάθειες θα ανταμειφθούν.
«Το ταλέντο δεν χάθηκε. Η μαγνητισμός της Nokia στη Φινλανδία δείχνει ότι υπάρχει μπόλικο στη χώρα που μπορεί να διοχετευτεί σε εξειδικευμένη γνώση και στη δημιουργία νεοφυών εταιρειών».
Βέβαια, οι περισσότεροι είναι σίγουροι πως δεύτερη Nokia δύσκολα θα υπάρξει ξανά εντός των συνόρων. Ο Σέππο Χαατάγια, πρώην μάνατζερ της Nokia, παραδέχεται: «Οταν η εταιρεία κυριαρχούσε, πολλά καλά πράγματα συνέβησαν στη Φινλανδία. Τώρα η κατάσταση έχει αλλάξει και οι καινοτομίες δεν έρχονται από τις μεγάλες εταιρείες, αλλά από τις μικρές, τις start ups»¨.