Στα δέκα χρόνια που ακολούθησαν της συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννησή του, ο μαθηματικός Αλαν Τούρινγκ έλαβε βασιλική χάρη, τα επιτεύγματά του έγιναν γνωστά στο διεθνές κοινό χάρη σε μία μεγάλου μπάτζετ ταινία για τη ζωή του και η Τράπεζα της Αγγλίας έβαλε το πρόσωπό του σε χαρτονόμισμα των 50 στερλινών.
Τώρα, ο «πατέρας της πληροφορικής» ετοιμάζεται να κάνει το επόμενο βήμα, ένα άλμα σε ένα πεδίο όπου συνήθως κυριαρχούν οι θεοί των αρχαίων Ελλήνων, οι ρωμαίοι αυτοκράτορες και η γερμανική λαογραφία. Η ζωή του Τούρινγκ πρόκειται να γίνει όπερα.
Το έργο «The Life and Death(s) of Alan Turing» («Η Ζωή και ο Θάνατος(-οι) του Αλαν Τούρινγκ») του λιμπρετίστα Ντέιβιντ Σιμπάτικο και της συνθέτριας Τζάστιν Τσεν, θα κάνει πρεμιέρα στο Chicago Opera Theatre τον επόμενο χρόνο.
Η όπερα αφηγείται τη ζωή του από τα σχολικά χρόνια μέχρι το Μπλέτσλεϊ Παρκ, το αρχηγείο των υπηρεσιών αποκρυπτογράφησης της Βρετανίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και τις προσπάθειες να σπάσει τον κώδικα Enigma της Γερμανίας, μέχρι τη δίωξή του για προσβολή της δημοσίας αιδούς («gross indecency») το 1952 και τον θάνατό του δύο χρόνια αργότερα.
Η ετυμηγορία του ιατροδικαστή ήταν αυτοκτονία – πιστευόταν ότι είχε δαγκώσει ένα μήλο με κυάνιο, σκηνοθετώντας τον θάνατό του κατά τρόπο που θυμίζει το παραμύθι του δηλητηριασμένου μήλου στη Χιονάτη.
Στους θεατές της όπερας, ωστόσο, θα δοθούν διάφορες εναλλακτικές, όπως γράφουν οι Times: ότι ο θάνατός του ήταν ατύχημα, ότι δολοφονήθηκε από πράκτορες μιας κυβέρνησης που ανησυχεί για το ενδεχόμενο να πρόδιδε κρατικά μυστικά ή ότι το μυαλό και το πνεύμα του Τούρινγκ δραπέτευσαν από το εργαστήριο του σπιτιού του στον αιθέρα και σε ένα «ένα σύμπαν γεμάτο χαρά που δεν μπορούμε ακόμη να δούμε».
«Έσωσε τους Συμμάχους και έφερε τη ψηφιακή εποχή»
Αρχικά, ο Σιμπάτικο θεώρησε ότι η υπόθεση θα χώραγε σε ένα μονόπρακτο, για «έναν τύπο που κάθεται στην κουζίνα του και ετοιμάζεται να αυτοκτονήσει», σύμφωνα με τον ίδιο.
Όσο περισσότερο σκεφτόταν την ιστορία του μαθηματικού, όμως, τόσο μεγαλύτερη του φαινόταν.
Ο Αλαν Τούρινγκ «γεννήθηκε στην Εδουαρδιανή εποχή και δημιούργησε την ψηφιακή εποχή. Ζούσε ανοιχτά ως ομοφυλόφιλος άντρας τις δεκαετίες του 1930 και του 1940, όταν δεν ήμασταν out. Δεν μπορούσε να χωρίσει την ιδιοφυΐα του από τον αισθησιασμό του. Δεν μπορούσε να τα διαχωρίσει», εξηγεί ο λιμπρετίστας.
Εξάλλου, «αυτός ήταν ο υπεύθυνος για το σπάσιμο του κώδικα Enigma, που έσωσε τους Συμμάχους. Δημιούργησε την εποχή των υπολογιστών, δημιούργησε την τεχνητή νοημοσύνη».
Τελικά ο Ντέιβιντ Σιμπάτικο «διέκρινε» την πτυχή ενός ανθρώπου – μύθου στη ζωή του Τούρινγκ, παντρεμένη με μια στενά προσωπική. «Είπα: “Αυτό δεν είναι θεατρικό έργο, είναι όπερα”», πρόσθεσε.
Στην όπερα, για τη μουσική της οποίας οι συντελεστές συμβουλεύονται ειδικούς προκειμένου να αποδώσουν περίπλοκες μαθητικές ιδέες μέσω μελωδιών, ο Αλαν Τούρινγκ στέκεται ενώπιον εισαγγελέα και δικαστή, αντιμετωπίζοντας την προοπτική του χημικού ευνουχισμού ή της φυλάκισης.
Υπόψιν, ο πρωταγωνιστής δεν είναι σε θέση να μιλήσει για την υπηρεσία του εν καιρώ πολέμου, για τα όσα προσέφερε επί του πεδίου, καθώς αυτή υπαγόταν στον Νόμο περί Επίσημων Μυστικών. «Δεν μπορούσε να αναφέρει τίποτα», είπε ο Σιμπάτικο. «Όλα τα επιτεύγματά του εξαφανίστηκαν».
Ως προς τη φιλολογία γύρω από τον θάνατο του Τούρινγκ, ο θεατρικός συγγραφέας εμφανίζεται να επιλέγει την εκδοχή της δολοφονίας, μη διστάζοντας να παραπέμψει ακόμη και σε «εκκαθαρίσεις ομοφυλόφιλων» που λάμβαναν χώρα εκείνη την εποχή σε διάφορες μυστικές υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων και η CIA, όπως λέει. «Πιστεύω ότι σκοτώθηκε. Ήξερε μυστικά των Αμερικανών και των Βρετανών».