Κάτω ακριβώς από την πολύβουη Θρέντνιντλ Στριτ, εκεί όπου χτυπά η οικονομική καρδιά του Λονδίνου, τοποθετημένες τακτικά πάνω σε ανθεκτικά μπλε ράφια αναπαύονται χιλιάδες ράβδοι χρυσού που καθεμιά τους ζυγίζει 12 κιλά και η αξία της ξεπερνά τις 350.000 στερλίνες (445.000 ευρώ).
Κάθε ράβδος είναι ελαφρώς διαφορετική από την άλλη, προδίνοντας τον τόπο όπου χυτεύτηκε: άλλες έχουν λειασμένες γωνίες και ορισμένων οι πλευρές είναι ελαφρώς τραχιές, μερικές είναι αρμονικές και κάποιες τόσο ακανόνιστες που θυμίζουν καρβέλια ψωμί.
«Ο χρυσός είναι η απόλυτη εναλλακτική απέναντι στην αβεβαιότητα» επισημαίνει στον Πάντρεγκ Μπέλτον και το BBC ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας G Cubed Metal, Τζόναθαν Σπαλ. Οπως εξηγεί ο Σπαλ, το 1/5 του χρυσού που διαθέτουν τα κράτη της υφηλίου φυλάσσεται στη βρετανική πρωτεύουσα, μια ποσότητα που ξεπερνά τους 6.250 τόνους και η σημερινή αξία της εκτιμάται στα 219,3 δισ ευρώ!
Μόνο η Τράπεζα της Αγγλίας κατέχει 5.134 τόνους, που εκτός από τα επίσημα αποθέματα του Ηνωμένου Βασιλείου συμπεριλαμβάνει και το μεγαλύτερο μέρος του χρυσού που διακινείται στην αγορά του Λονδίνου. Κάτι που αντανακλά βεβαίως τη φήμη των αγγλικών θησαυροφυλακίων διεθνώς.
Τα θηριώδη θησαυροφυλάκια της Τράπεζας κατασκευάσθηκαν στη δεκαετία του 1930. Στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου τα αποθέματα της Αγγλίας σε χρυσό μεταφέρθηκαν με άκρα μυστικότητα στον Καναδά, ώστε σε περίπτωση κατάληψης του Νησιού να μην πέσουν στα χέρια των Ναζί, και ένα από αυτά μετατράπηκε σε εντευκτήριο και καντίνα για τους εργαζομένους της Τράπεζας ενώ στη διάρκεια των αεροπορικών βομβαρδισμών και του Μπλιτς χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο.
Μετά τον πόλεμο οι ράβδοι χρυσού άρχισαν να καταφτάνουν στο Λονδίνο είτε μέσω θαλάσσης (από τα χυτήρια PAMP της Ελβετίας και Ραντ του Γιοχάνεσμπουργκ) είτε μέσω εμπορικών πτήσεων από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
Οπως όμως σημειώνει η Ρουθ Κρόουελ, διευθύνων σύμβουλος της Ενωσης Εμπορίας Χρυσού του Λονδίνου, ήταν πιο εύκολο να βρεθεί μέσο για τη μεταφορά του χρυσού παρά ένα κατάλληλο μέρος για να φυλαχτεί. Και αυτό γιατί το υπέδαφος του Λονδίνου είναι αργιλώδες, οπότε εάν οι ράβδοι ξεπεράσουν κάποιο συγκεκριμένο ύψος μπορεί λόγω του υπερβολικού βάρους το θησαυροφυλάκιο να βυθιστεί!
Γι΄ αυτό και στο άνω διάζωμα κάθε θησαυροφυλακίου οι ράβδοι χρυσού τοποθετούνται σε ύψος τεσσάρων παλετών ενώ στο κάτω διάζωμα στοιβάζονται σε έξι. Αυτό σημαίνει πως το Λονδίνο χρειάζεται περισσότερα θησαυροφυλάκια και μάλιστα διασπαρμένα σε μεγαλύτερη έκταση.
Ετσι, εκτός από τα πνιγηρά υπόγεια του Σίτυ υπάρχουν αρκετά ακόμη θησαυροφυλάκια κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου Μ 25 που περιβάλει το μείζον Λονδίνο, τα οποία ανήκουν σε τράπεζες όπως η JP Morgan και η HSBC ενώ τρία ακόμη βρίσκονται γύρω από το αεροδρόμιο Χίθροου.
Περιττό να τονίσουμε ότι οι τοποθεσίες όλων αυτών των θησαυροφυλακίων είναι απολύτως μυστικές. Οταν το 2011 κάποιοι δημοσιογράφοι του CNBC επισκέφτηκαν το θησαυροφυλάκιο της JP Morgan υποχρεώθηκαν να παραδώσουν τα κινητά τους τηλέφωνα και έφτασαν στις εγκαταστάσεις του με αυτοκίνητα που τα τζάμια τους ήταν καλυμμένα.
Ομως πιο περίπλοκο και ακόμη πιο μυστικοπαθές είναι το σύστημα καθορισμού της τιμής του χρυσού, κάτι που λαμβάνει χώρα δύο φορές την ημέρα και στη διαδικασία συμμετέχουν 12 αντιπρόσωποι από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Γαλλία και την Κίνα. Η τιμή καθορίζεται με βάση το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης.
Από πέρσι η διαδικασία αυτή γίνεται ηλεκτρονικά, με την ευθύνη της Intercontinental Exchange η οποία διαχειρίζεται και το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Οπως υπογραμμίζει ο Μάθιου Γκλένβιλ, επιχειρησιακός διευθυντής της εταιρίας Intercontinental Exchange Benchmark Administration, οι συναλλαγές χρυσού σε ημερήσια βάση ξεπερνούν συνήθως τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οταν η παγκόσμια οικονομία πηγαίνει καλά ο χρυσός δεν έχει μεγάλη ζήτηση. Οσάκις όμως το κλίμα γίνεται αβέβαιο και ολισθηρό τότε ο χρυσός είναι το ασφαλέστερο καταφύγιο τόσο για τους ιδιώτες ή τις επιχειρήσεις όσο και για τα κράτη. Και τότε η τιμή του ανεβαίνει σε δυσθεώρητα ύψη.
Σήμερα τα κράτη της υφηλίου, οι τράπεζες και τα επενδυτικά founds κατέχουν το 32% του χρυσού που είναι διαθέσιμος στον πλανήτη. Ενα 12% ακόμη χρησιμοποιείται στη βιομηχανία (π.χ. σε ηλεκτρονικά κυκλώματα) και το υπόλοιπο (55% περίπου) διοχετεύεται στην αργυροχρυσοχοΐα.
Οι πιο δυναμικές αγορές είναι η Κίνα και η Ινδία που 15 χρόνια πριν απορροφούσαν μόλις το 10% της παγκόσμιας προσφοράς. Τώρα το ποσοστό αυτό και για τις δύο μαζί έχει ξεπεράσει το 90%!