Το ρολόι στην πρόσοψη της βιβλιοθήκης της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών που βρίσκεται εκεί από το 1891 δεν σταμάτησε, αλλά έγινε ο πρώτος μάρτυρας της φονικής επίθεσης την Πέμπτη στην καρδιά της Βαρκελώνης. Μάρτυρας μιας εποχής τρόμου και αίματος που κανείς δεν ήθελε να ζήσει και που η Ευρώπη ελπίζει να κλείσει το συντομότερο. Αλλά ο εφιάλτης είναι ανάμεσά μας. Οπως και άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις πριν από αυτή, η Βαρκελώνη την Πέμπτη εισήλθε στην εποχή της παράνοιας. Παρίσι, Νίκαια, Λονδίνο, Μαδρίτη, Βερολίνο Βρυξέλλες. Ο κατάλογος μεγαλώνει.
Οι τρομοκράτες χτύπησαν τη Ράμπλα, το κέντρο της πόλης, έναν από τους πιο γνωστούς πεζόδρομους της Ευρώπης, μια λεωφόρο γεμάτη αναμνήσεις, συμβολισμούς και ιστορία ισπανική και άρα και ευρωπαϊκή. Στην ιστορία αυτού του τόπου αναφέρονται οι ιταλικές εφημερίδες La Repubblica και Corriere della Sera.
Η Ράμπλα είναι ο προορισμός των τουριστών, ο τόπος για αναμνηστικές φωτογραφίες. Εδώ λίγα βήματα από την Plaça de Catalunya (πλατεία Καταλωνίας) στο φωτεινό και πολύβουο κέντρο της πόλης χτύπησαν οι υπηρέτες του τρόμου. Και η Βαρκελώνη μπήκε σε έναν κατάλογο τρόμου που γίνεται όλο και πιο μακρύς στην παράλογη διάστασή του. Ολοι οι στόχοι των τρομοκρατών είχαν και συμβολικό χαρακτήρα, το ίδιο ισχύει και για την πρωτεύουσα της Καταλωνίας, μια μητρόπολη ζωντανή και θορυβώδη. Ειδικά η Ράμπλα (Las Ramblas ή La Rambla) είναι ένα από τα σημεία-σύμβολα της Ευρώπης, προορισμός κοινός εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν ή επισκέπτονται την πόλη. Η επίθεση σε αυτούς που διέσχιζαν αυτόν τον δρόμο, που κάποτε χτίστηκε σε αμμώδεις όχθες (από όπου και το όνομα) αποτελεί πρόκληση στη ζωή, σε καθημερινούς ανθρώπους που νόμιζαν ότι ήταν ασφαλείς ότι δεν θα πρέπει να ζουν μέσα στον φόβο.
Η Βαρκελώνη είναι πόλη φτωχών, μεταναστών, πλούσιων αλλά η τρομοκρατία κατά κάποιο τρόπο φέρνει ισότητα. Τα σπίτια του Γκαουντί, το πάρκο Γκουέλ σχεδιασμένο και αυτό από τον Γκαουντί, το μουσείο του Πικάσο είναι καθημερινά τόποι τουριστικής φρενίτιδας, που οι ντόπιοι συχνά αποφεύγουν για να γλυτώσουν.
Η fontana di Canaletas είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία της περιοχής. Ο θρύλος λέει πως αν πιει κανείς από το νερό της θα ξαναγυρίσει. Και ο τουρίστες σπεύδουν να το πράξουν. Είναι τόπος συνάντησης ξένων κυρίως. Αλλά και οι οπαδοί της Μπαρτσελόνα εδώ δίνουν ραντεβού για να γιορτάσουν τις νίκες της ομάδας τους, γιατί στο σημείο αυτό τη δεκαετία του ’30 υπήρχαν τα γραφεία μίας αθλητικής εφημερίδας που αναρτούσε τα αποτελέσματα των αγώνων.
Δεξιά από τη Λα Ράμπλα βρίσκεται το Liceu, το πιο παλιό κατάστημα μουσικών οργάνων της πόλης και λίγο πιο πέρα η Γοτθική Συνοικία, το «Μπάριο Γκότικο», η πιο ιστορική περιοχή της πόλης ανάμεσα στη Las Ramblas και στη Via Laietana. Πιο πέρα ο Καθεδρικός ναός και τα κυβερνητικά κτίρια. Κοντά και η Μποκερία, η ιστορική αγορά όπου ντόπιοι και τουρίστες αγοράζουν χαμόν και φωτογραφίζουν τους πάγκους με τα ψάρια.
Πολλά σημαντικά ονόματα της ισπανικής τέχνης είναι συνδεδεμένα με την πόλη αυτή. Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν είχε το γραφείο του στη Ράμπλα. Ο Πικάσο έζησε στην πόλη αυτή τα χρόνια της εφηβείας του και αργότερα έμεινε εδώ για μεγάλα διαστήματα. Ο Αντόνι Γκαουντί, ο μεγαλύτερος εκπρόσωπος του καταλανικού μοντερνισμού «ευλόγησε» την πόλη με έργα του όπως η Σαγράδα Φαμίλια και το Μέγαρο Γκουέλ.
Ο συγγραφέας Χαβιέρ Θέρκας, ο οποίος έχει ζήσει πολλά χρόνια στη Βαρκελώνη, μιλώντας στη Repubblica είπε. «Δεν είναι και τόσο περίεργο τελικά που μας χτύπησαν. Είμαστε σε πόλεμο, αλλά για να νικήσουμε δεν αρκεί ο στρατός. Εδώ έρχονται πολλοί τουρίστες και αυτό μας κάνει στόχο για τους τρομοκράτες. Αλλά παρότι το Isis και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις μας είχαν και πάλι δεν νομίζω ότι υπάρχει μία λογική εξήγηση. Διότι είμαστε σε πόλεμο, ας το πούμε καθαρά».
«Η επίθεση της Πέμπτης θα μπορούσε να έχει συμβεί οπουδήποτε: στη Γαλλία, στη Γερμανία στην Ιταλία ή αλλού στην Ευρώπη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτός είναι ένας ολοκληρωτικός πόλεμος που θα κρατήσει για καιρό. Και για να νικήσουμε δεν αρκούν οι βόμβες. Πρέπει να καταλάβουμε τους τρομοκράτες. Ξεκαθαρίζω, όχι να τους δικαιολογήσουμε. Αλλά όπως ο Μαντέλα μελέτησε το απαρτχάιντ για το συντρίψει έτσι και εμείς πρέπει να καταλάβουμε πώς η τρομακτική τζιχαντιστική ιδεολογία μπορεί να γίνει θελκτική για νέους, για περιθωριακούς ή και για εγκληματίες που ζουν ανάμεσά μας. Γιατί αυτός ο πόλεμος είναι κυρίως ιδεολογικός. Για να νικήσουμε πρέπει να πολεμήσουμε αυτή την τοξική και μηδενιστική ιδεολογία που οδηγεί τους τρομοκράτες στη σκέψη: Αγαπάμε τον θάνατο περισσότερο από τη ζωή» εξηγεί ο Θέρκας.
Τα σημάδια της αποτρόπαιας επίθεσης χαράχτηκαν στο σώμα αυτής της πόλης και θα αποτελούν για πάντα ένα μέρος της ιστορίας της. Αλλά αυτό από κάποια άποψη αποτελεί και μία πορεία προς την επίγνωση και την κατανόηση του τι έγινε και πώς έγινε, διότι έτσι μπορεί να γίνει εργαλείο για αντιμετωπίσει κανείς το «κακό» τού τρόμου και την ασθένεια της αδιαφορίας.
Μια πόλη σαν τη Βαρκελώνη δεν μπορεί παρά να θυμάται την ιστορία της. Οχι μακριά από τη Ράμπλα, στην πλατεία της εκκλησίας του Σαν Φελίπε Νέρι, στους τοίχους διακρίνονται ακόμα τα σημάδια από τις σφαίρες που κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου, τον Ιανουάριο του 1938, δολοφόνησαν μια ομάδα κατοίκων της περιοχής – στην πλειοψηφία, παιδιά. Το χτύπημα της Πέμπτης θα είναι μια ακόμα βαθιά πληγή για την πόλη, αλλά και ένας ακόμα λόγος για να μην ξεχάσει…