Το ντοκιμαντέρ «I Am a Noise», για τη ζωή της Τζοάν Μπαέζ, βγήκε στις 6 Οκτωβρίου στους αμερικανικούς κινηματογράφους. Η θρυλική τραγουδίστρια, στα 82 της χρόνια, συνεχίζει να φτιάχνει μουσική και ανατρέχει με νοσταλγία και διαύγεια στις σημαντικές στιγμές της καριέρας της.
Απαντώντας σε ερωτήσεις του κοινού, για λογαριασμό του Guardian, η Μπαέζ θυμήθηκε ότι κάποτε ρώτησε σε συναυλία της στο Λιντς «αν υπάρχει κάποιος ζωντανός στο κοινό». «Ηταν κάπως άκομψο εκ μέρους μου, αλλά το βρετανικό κοινό ήταν πάντα πολύ συγκρατημένο», εξήγησε.
Παρά τις όποιες αντιδράσεις του κοινού, πάντως, η Μπαέζ λέει ότι δεν είχε ποτέ προβλήματα αυτοπεποίθησης και ιδιαίτερα για τη φωνή της.
Τις δυνατότητες αυτής της φωνής, ανακάλυψε στην πορεία της ζωής της. Ως παιδί σχεδίαζε καρτούν και ήθελε να ακολουθήσει αυτό το επάγγελμα. Τα σκίτσα της ήταν πολύ επιτυχημένα και οι συμμαθητές της τα αγόραζαν για 5 δολάρια το ένα Τελικά, επικράτησε η αγάπη της για τη μουσική. «Αν μπορούσα να μιλήσω στο νεότερο εαυτό μου, το μόνο που θα του έλεγα είναι να χαλαρώσει λίγο», λέει για τα νεανικά της χρόνια.
Αυτά τα νεανικά χρόνια στα οποία η ίδια αποτέλεσε μέλος και έμπνευση του κινήματος των χίπις. Η ίδια ανατρέχει στην εξέλιξη του κινήματος: «Το κίνημα των χίπις δημιούργησε μια κοινότητα για πολλές χαμένες ψυχές», λέει. «Κι αυτή η αίσθηση της κοινότητας επιβιώνει σήμερα στο Φεστιβάλ Burning Man (φεστιβάλ που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην έρημο στις δυτικές ΗΠΑ και επικεντρώνεται στην «κοινότητα, την τέχνη, την αυτοέκφραση και την αυτοδυναμία»), αλλά και στο Γκλάστονμπέρι».
Η Μπαέζ λέει ότι «μάλλον» πιστεύει στο Θεό, αν και τείνει περισσότερο προς το Βουδισμό και τη θρησκεία των γηγενών της Αμερικής. «Για μένα τα πνεύματα είναι πολύ πραγματικά. Μιλάω στα δέντρα. Δεν χρειάστηκε να πάω σε ψυχολόγο τα τελευταία 20 χρόνια, διότι μιλάω στα δέντρα και όταν είσαι ανοιχτός, τα δέντρα σου απαντάνε. Οταν ρωτάς τους ανθρώπους, συνήθως σου λένε ακριβώς αυτό που θέλεις να ακούσεις. Τα δέντρα, όμως, σου λένε την αλήθεια, ακόμη κι αν σου είναι δυσάρεστη. Περνάω πολλές ώρες λίγο πέρα από το σπίτι μου, ανάμεσα στα δέντρα. Κάποιες φορές τους κάνω δύσκολες ερωτήσεις, άλλες απλώς τους ζητάω να με κάνουν να νιώσω καλύτερα».
Η Μπαέζ δεν αποφεύγει να μιλήσει για πολιτική, αλλά για να συντομεύσει την απάντησή της, λέει απλώς: «Εχουμε γαμηθεί». Το μίσος και η παρενόχληση έχουν διαδοθεί σαν δασική πυρκαγιά, λέει και αυτά, μαζί με την υπερθέρμανση του πλανήτη, δεν δημιουργούν πολλές ελπίδες για το μέλλον.
Θέλει να σώσει τον κόσμο; «Ακόμη και όταν ήμουν νέα δεν είχα τέτοιο σκοπό. Η ζωή είναι γεμάτη μικρές νίκες και μεγάλες ήττες και ιδιαίτερα τώρα μια μικρή νίκη σημαίνει πολλά. Αν ανήκεις σε μια ομάδα και αυτή η ομάδα κάνει ένα βήμα προς τα μπροστά, αυτό σημαίνει πολλά».
Οι δύο σκηνοθέτες του ντοκιμαντέρ –φίλοι της Μπαέζ– ήταν πολύ τυχεροί όταν αποφάσισαν να το κάνουν. Εκτός από τα γυρίσματα που έγιναν σε περιοδεία της, η ίδια είχε άπειρο υλικό να τους δώσει: Η μητέρα της κρατούσε όλα της τα γράμματα, ο πατέρας της κινηματογραφούσε την οικογένεια με κάμερα Super 8 και η ίδια έγραφε σε κασέτες τις συνεδρίες της με ψυχοθεραπευτές. Το υλικό ήταν πολύ, «είχαν δύσκολη δουλειά, αλλά τα κατάφεραν εξαιρετικά», λέει για το τελικό αποτέλεσμα.
Η Τζόνι Μίτσελ είχε πει σε πρόσφατη συνέντευξή της, μιλώντας για τον ανταγωνισμό ανάμεσα στους μουσικούς τη δεκαετία του 1970 ότι «αν μπορούσε, η Μπαέζ θα μου είχε σπάσει τα πόδια».
«Ανταγωνισμός;», απαντά η ίδια, «Αν έβλεπα την Τζόνι Μίτσελ ανταγωνιστικά; Είναι λίγο χειρότερο. Δεν θεωρούσα ότι έχω ανταγωνίστριες. Ηθελα να είμαι στην κορυφή και ήξερα ότι καμία άλλη δεν είχε φωνή σαν τη δική μου».
Μια θαυμάστρια της έγραψε ότι «δείχνει τέλεια στην ηλικία της, όταν άλλες γυναίκες δεν τολμούν να κοιταχτούν στον καθρέπτη».
«Είναι άδικο», απάντησε η τραγουδίστρια. «Κοιτάξου στον καθρέφτη και αντιμετώπισέ το. Δεν μπήκα στη διαδικασία των λίφτινγκ και ήταν μια δύσκολη απόφαση, διότι το κάνουν όλες και όλοι. Δεν είναι απλό να μεγαλώνεις. Δεν είναι για τους λιπόψυχους».