Η διεθνούς φήμης πρωτευοντολόγος και Πρέσβειρα Ειρήνης των Ηνωμένων Εθνών δρ. Τζέιν Γκούντολ βρίσκεται στην χώρα μας για μια σειρά ομιλιών στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Ηράκλειο Κρήτης.
Το βράδυ της Δευτέρας μίλησε στο κατάμεστο Παλλάς, στην Αθήνα, ενώ την Κυριακή το βράδυ, η 84χρονη Γκούντολ συστήθηκε στο κοινό της Θεσσαλονίκης μιμούμενη ένα από τα πολλά καλέσματα των χιμπατζήδων στη δική τους γλώσσα.
Παρά τα 84 της χρόνια, η ερευνήτρια χιμπατζήδων, συνεχίζει ακάθεκτη να γυρνά σε όλο τον κόσμο, με την ελπίδα ότι μέσα από τις διαλέξεις της θα αφυπνίσει τον κάθε έναν ξεχωριστά, κυρίως τη νεολαία, για τη μεγάλη σημασία του «προστατεύουμε το περιβάλλον». Όπως είπε στην ομιλία της, σκοπός της είναι να περάσει το μήνυμα ότι «ο καθένας από μας είναι εδώ για κάποιο λόγο, και κάθε ημέρα επηρεάζει τον πλανήτη».
Όπως επισήμανε, το είδος της επιρροής του καθενός από εμάς, διαφοροποιείται μεν από τις συνθήκες, όμως όπως τόνισε «όλοι μπορούμε να πάρουμε και να κάνουμε μικρές ηθικές αποφάσεις και επιλογές, για το πώς να κατευθύνουμε τη ζωή μας. Συλλογικά, όταν εκατομμύρια άνθρωποι αρχίσουν να σκέφτονται τις συνέπειες των αποφάσεών τους για τις επόμενες γενιές και ξεκινήσουν να παίρνουν αποφάσεις με γνώμονα την ηθική, τότε θα μπορούμε να κινήσουμε τον κόσμο και τον πλανήτη μας προς τη σωστή κατεύθυνση».
Λέγοντας πως όταν ξεκίνησε τα ταξίδια της στον κόσμο ο αρχηγός μιας ινδιάνικης φυλής της είπε ότι «τον πλανήτη Γη δεν τον κληρονομήσαμε, τον δανειστήκαμε από τα παιδιά μας και με τη συμπεριφορά μας τους κλέβουμε το μέλλον», η ίδια διερωτήθηκε «δεν είναι παράξενο πως το πιο νοήμον ον στον πλανήτη καταστρέφει την πατρίδα του και την σκοτώνει;».
Υπογραμμίζοντας ότι το ανθρώπινο είδος και οι χιμπατζήδες έχουν πολλές ομοιότητες, μοιραζόμαστε το 96,5% του DNA, επισήμαινε τις ξεκάθαρες διαφορές και τόνισε ότι η κλιματική αλλαγή, όσο και να θέλουν κάποιοι πεισματικά να υποστηρίζουν ότι δεν υφίσταται, υπάρχει. Σημείωσε ότι η αποσύνδεση του μυαλού από την καρδιά οδηγεί στην καταστροφή. «Μόνο εάν μυαλό και καρδιά ζουν και λειτουργούν μαζί και αρμονικά θα συμβούν τα θαύματα», είπε.
Λέγοντας ότι ακόμη υπάρχει λίγος χρόνος για τη σωτηρία του πλανήτη, προέτρεψε για αλλαγές τώρα και δίνοντας την ψήφο εμπιστοσύνης της στους νέους ανθρώπους, υπογράμμισε τις σπουδαίες ιδέες που έχουν ακόμη και παιδιά του νηπιαγωγείου για τη διάσωσή του.
«Οι νέοι όχι μόνο μπορούν να σώσουν τον πλανήτη έστω και στο παρά πέντε και παρά το γεγονός ότι εμείς τα κάναμε χάλια, αλλά μπορούν να συνεχίσουν την εξέλιξη χωρίς να βλάπτεται το περιβάλλον», είπε.
Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε την ανάγκη και υποχρέωση όλων να βοηθήσουμε τους νέους να τα καταφέρουν. Άλλωστε, όπως επανέλαβε για πολλοστή φορά, χωρίς χέρια να μας βοηθούν κανείς δεν μπορεί να καταφέρει και πολλά πράγματα στη ζωή του.
Το ανθρώπινο πνεύμα είναι αδάμαστο και δεν νικιέται, είπε η κ. Γκούντολ και αναφέρθηκε στον φίλο της Γκάρι Χορν, ο οποίος έγινε ταχυδακτυλουργός όταν τυφλώθηκε ξαφνικά και για άγνωστο λόγο, ενώ τόνισε ότι ο ίδιος ζωγραφίζει με απόλυτη ακρίβεια κάθε τι που έχει εξερευνήσει με τα χέρια του και ας μην το έχει δει ποτέ. «Ποτέ δεν ξέρει κάποιος τι θα του συμβεί και τι ή εάν κάτι πάει στραβά στη ζωή του», είπε η ίδια και πρόσθεσε «ότι και να συμβεί πάντα υπάρχει η λύση. Κάθε ένας από εμάς έχει καθημερινά την επιλογή να κάνει τη διαφορά».
Μεταξύ άλλων η κ. Γκούντολ αναφέρθηκε στη διάσωση της Γούντα, μιας μικρής χιμπατζή που γύρισε από τους νεκρούς και που σήμερα, όπως διευκρίνισε, απέκτησε ένα μωρό που το ονόμασε ελπίδα. Υπάρχει ακόμη η ελπίδα, δεν πρέπει να την αφήσουμε να χαθεί, επισήμανε.
Φυσικά η κ. Γκούντολ αναφέρθηκε στον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η μητέρα της για τον άνθρωπο που η ίδια εξελίχθηκε. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε σε ένα συμβάν όταν η ίδια ήταν μόλις ενάμιση χρόνου. Όπως είπε, την είχε βρει η μητέρα της στο κρεβάτι, το οποίο είχε γεμίσει με χώμα και γεωσκώληκες, τους οποίους η Τζέιν Γκούντολ παρατηρούσε και το μόνο που της είπε ήταν: «δεν νομίζεις ότι πρέπει να τους βάλουμε πάλι πίσω στο έδαφος για να ζήσουν;».
Στο πλαίσιο αυτό, και αφού αφηγήθηκε μερικές ακόμη προσωπικές της ιστορίες σε συνάρτηση με την μητέρα της, η κυρία Γκούντολ επισήμανε ότι «χωρίς την κατανόηση, αλλά και παρότρυνση της μητέρας της δεν θα είχε γίνει ο επιστήμονας που είναι σήμερα. Χρειάζεται σκληρή δουλειά, επιμονή, υπομονή και πείσμα, αλλά κυρίως χέρια να σε βοηθούν».
Υπενθυμίζεται ότι η Τζέιν Γκούντολ ξεκίνησε τη μελέτη της πάνω στους χιμπαντζήδες το 1960 στην Αφρική, σε ηλικία 26 ετών, ανατρέποντας τα όσα πίστευε ο κόσμος ως τότε και αποδεικνύοντας πως τα ζώα έχουν συναισθήματα και «προσωπικότητες» ή πως οι χιμπαντζήδες έφτιαχναν και χρησιμοποιούσαν δικά τους εργαλεία.
Το 1991, η δρ. Γκούντολ, μαζί με μια ομάδα 12 μαθητών στην Τανζανία, ιδρύουν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Roots & Shoots», με σκοπό την ενθάρρυνση των παιδιών και νέων να βρουν πρακτικές λύσεις σε προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία (πλέον εφαρμόζεται σε πάνω από 140 χώρες).