Οταν ρωτήθηκε αν προτιμά τον Ντόναλντ Τραμπ ή την Κάμαλα Χάρις, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν χαμογέλασε με νόημα. «Ο αγαπημένος μας, αν μπορούμε να το θέσουμε έτσι, είναι ο σημερινός πρόεδρος, ο κ. Μπάιντεν», είπε στο ακροατήριό του στο Οικονομικό Φόρουμ του Βλαδιβοστόκ τον περασμένο Σεπτέμβριο. «Αλλά εγκατέλειψε την κούρσα και συνέστησε σε όλους τους υποστηρικτές του να στηρίξουν τη Χάρις. Λοιπόν, θα το κάνουμε, θα την υποστηρίξουμε», πρόσθεσε, σε φανερά ειρωνικό τόνο.
Ετσι κι αλλιώς, καθετί που λέει ο ρώσος πρόεδρος σπανίως μπορεί να «διαβαστεί» χωρίς να χρειαστεί να αναζητήσει κανείς τα κρυφά του νοήματα. Εν προκειμένω, πάντως, παρά τη δήλωσή του, είναι γνωστό ότι η Μόσχα πιστεύει πως θα είχε πολύ περισσότερα να κερδίσει από μια δεύτερη προεδρία Τραμπ, επισημαίνει σε ανάλυσή της η Washington Post.
Το Κρεμλίνο και η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Ρωσίας έχουν διευθύνει πολλαπλές εκστρατείες παραπληροφόρησης με στόχο την υποψήφια των Δημοκρατικών Χάρις και τον υποψήφιο αντιπρόεδρο Τιμ Γουόλζ. Επιπλέον το ρωσικό καθεστώς έχει αμφισβητήσει την εγκυρότητα της ψηφοφορίας, σύμφωνα με αμερικανούς αξιωματούχους και έγγραφα που έχουν έχουν έλθει ήδη στη δημοσιότητα, αναφέρει η Washington Post.
Για τον Πούτιν, οι εκλογές στις ΗΠΑ έρχονται σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς ο συνεχιζόμενος για τρίτη χρονιά πόλεμος στην Ουκρανία τον έχει θέσει υπό τεράστιες πιέσεις.
Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το Κρεμλίνο προσπάθησε να υπονομεύσει τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία και ο Τραμπ ταιριάζει με την ατζέντα της Μόσχας, καθώς έχει επανειλημμένα επικρίνει τις δαπάνες των ΗΠΑ για βοήθεια προς το Κίεβο.
Στη Μόσχα, ωστόσο, η διάθεση μέχρι στιγμής είναι εμφανώς πιο αδιάφορη από ό,τι στις προηγούμενες αμερικανικές εκλογές.
Το 2016, η Κάτω Βουλή του ρωσικού κοινοβουλίου, η Δούμα, ξέσπασε σε χειροκροτήματα όταν ο Τραμπ ανακηρύχθηκε νικητής των εκλογών. Συντηρητικοί ακτιβιστές οργάνωσαν πάρτι στη Μόσχα, ενώ Ρώσοι προπαγανδιστές προανήγγειλαν τη νίκη του Τραμπ ως μια νέα εποχή για τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας. Ο Πούτιν συνεχάρη τον Τραμπ για τη νίκη του με τηλεγράφημα, στο οποίο εξέφραζε την ελπίδα ότι ο νέος πρόεδρος θα συνεργαστεί μαζί του προκειμένου «να ξεφύγουν οι ρωσοαμερικανικές σχέσεις από την τρέχουσα κατάσταση κρίσης».
Στα οκτώ χρόνια που μεσολάβησαν, όμως, οι σχέσεις αυτές έχουν επιδεινωθεί, ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πέρυσι, ο Πούτιν δεν επικύρωσε την Συνθήκη για την απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών. Και ο διάλογος μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον για ζητήματα στρατηγικής ασφάλειας είναι σχεδόν ανύπαρκτος.
Ο Τραμπ ανέφερε και πάλι ότι θα μπορούσε να βελτιώσει τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, μιλώντας συχνά με θαυμασμό για τον Πούτιν και λέγοντας στον Τάκερ Κάρλσον την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου ότι θα απομάκρυνε τη Ρωσία από τη συμμαχία της με την Κίνα. Επίσης, έχει ισχυριστεί πολλές φορές ότι θα μπορούσε να σταματήσει τις μάχες στην Ουκρανία από την πρώτη κιόλας ημέρα της προεδρίας του. Στη Μόσχα, ωστόσο, η αισιοδοξία είναι συγκρατημένη, γράφει η Washington Post. Ελάχιστοι ρώσοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι ο Τραμπ μπορεί να φέρει την ανατροπή στις σχέσεις των δύο χωρών, ειδικά μετά τις ελάχιστες αλλαγές που έγιναν κατά την πρώτη θητεία του.
«Φυσικά και θέλουν τον Τραμπ –αυτό είναι ξεκάθαρο– αλλά το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών δεν θα αλλάξει το παιχνίδι για τη Ρωσία», είπε ένας πρώην αξιωματούχος του Κρεμλίνου, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας στην Post. «Οι σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας βρίσκονται σε αδιέξοδο. Και όλοι είναι όμηροι αυτής της κατάστασης. Ακόμα και ο Πούτιν», συμπλήρωσε.
Τα ρωσικά κρατικά ΜΜΕ προσπάθησαν να απεικονίσουν τις επερχόμενες εκλογές ως το έναυσμα για έναν «νέο εμφύλιο πόλεμο» στην Αμερική, ενώ οι ρώσοι προπαγανδιστές επιτίθενται στη Χάρις και υπερασπίζονται τον Τραμπ, λένε οι αναλυτές, ανακυκλώνοντας την παραπληροφόρηση από ακροδεξιά Μέσα στις ΗΠΑ. Η Χάρις συχνά απεικονίζεται ως ασυνάρτητη. Οι τηλεοπτικοί παρουσιαστές τη χλευάζουν για το γέλιο της και η ειδησεογραφική κάλυψη ανακυκλώνει την παραπληροφόρηση που ισχυρίζεται ψευδώς ότι η Χάρις έχει εμπλακεί σε σχέσεις μοιχείας και την κατηγορεί ότι υπερασπίζεται τη «ριζοσπαστική ατζέντα LGBTQ+».
Γενικά, όμως, και οι δύο υποψήφιοι εξακολουθούν να παρουσιάζονται ως οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, εκείνου της παγκόσμιας ηγεμονίας της Αμερικής· απλώς έχουν διαφορετικές στρατηγικές.
«Οι Ρώσοι δεν φαίνεται να έχουν τις ίδιες ψευδαισθήσεις όπως το 2016», είπε στην Post ο Φράνσις Σκαρ, δημοσιογράφος στο BBC Monitoring, o οποίος παρακολουθεί και αναλύει τα ρεπορτάζ και τις αναφορές των ρωσικών ΜΜΕ. «Το μήνυμα στους ρώσους τηλεθεατές είναι ότι ο Τραμπ είναι καλύτερος, αλλά τα τηλεοπτικά κανάλια δεν τον προωθούν ανοιχτά».
Ο Μιχαήλ Ζβίντσουκ, ιδρυτής του καναλιού Rybar στο Telegram, ο οποίος έχει κατηγορηθεί από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για παρέμβαση στις εκλογές και προώθηση ρωσικών συμφερόντων, είπε στην Post ότι οι Ρώσοι που πιστεύουν ότι η προεδρία Τραμπ θα επιφέρει ευνοϊκές αλλαγές είναι «αφελείς και ανόητοι». «Στο Rybar, γνωρίζουμε καλά ότι δεν υπάρχουν Δημοκρατικοί ή Ρεπουμπλικάνοι. Υπάρχει ένα ενιαίο κόμμα πίσω από τις κλειστές πόρτες», είπε. «Η ρητορική θα αλλάξει, αλλά η ουσία όχι».
Παρότι οι υποτιθέμενοι «σκοτεινοί δεσμοί» μεταξύ του Τραμπ και του Πούτιν έχουν συζητηθεί πολύ, η Ρωσία θεώρησε ότι κέρδισε ελάχιστα από την πρώτη θητεία του, κατά την οποία εφαρμόστηκε μια νέα σειρά σκληρών κυρώσεων σχετικά με τον ρωσικό αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream προς τη Γερμανία. Πολλοί στη Μόσχα φοβούνται ότι ο Τραμπ θα παραμείνει όμηρος του αμερικανικού κατεστημένου ασφαλείας, που στρέφεται σαφώς κατά του Πούτιν, και δεν θέλουν να τον επαινέσουν ανοιχτά, από φόβο ότι θα αυτό θα τους γυρίσει μπούμερανγκ.
«Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είναι ο ίδιος με τον ρώσο πρόεδρο. Δεν έχει την ίδια εξουσία και ορισμένες από τις αποφάσεις του μπορούν να μην περάσουν από το Καπιτώλιο. Αυτό μας κάνει πιο προσεκτικούς σχετικά με την προοπτική να έρθει ο Τραμπ στην εξουσία», είπε στην Post ένας ρώσος ακαδημαϊκός.
Μέσα στη ρωσική ελίτ, πάντως, υπάρχει μια αυξανόμενη προσδοκία ότι ο Τραμπ θα κερδίσει και αυτό ίσως οδηγήσει σε μια ευκαιρία να τερματιστεί ο πόλεμος με την Ουκρανία με τους όρους της Μόσχας.
«Οι επενδυτές αναμένουν ότι ο Τραμπ θα εκλεγεί», είπε στην Post ένας ρώσος επιχειρηματίας. Ο Σεργκέι Μάρκοφ, πολιτικός αναλυτής που συνδέεται με το Κρεμλίνο, είπε ότι όχι μόνο περιμένει μια νίκη του Τραμπ, αλλά ότι «στις 7 Νοεμβρίου, αναμένω ότι ο Τραμπ θα καλέσει τον Πούτιν και τον Ζελένσκι και θα προτείνει τον τερματισμό του πολέμου».
Η Χάρις, εν τω μεταξύ, είναι ένας άγνωστος παράγοντας, αν και η γενική προσδοκία είναι ότι εάν νικήσει, θα συνεχιστεί η ισχυρή υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία. Κομβικό σημείο για την εξωτερική πολιτική της, σύμφωνα με την Ρost, θεωρείται η επιλογή των στενών κυβερνητικών συνεργατών της σε αυτόν τον τομέα.
Εγγραφα που αποκαλύφθηκαν τον Σεπτέμβριο από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ περιελάμβαναν ένα εσωτερικό σχέδιο του Κρεμλίνου για την προώθηση εκστρατείας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπέρ της «διασφάλισης της νίκης του Πολιτικού Κόμματος Α των ΗΠΑ», καθώς οι απόψεις του περιλαμβάνουν «σχεδιασμό για την ειρήνη στην Ουκρανία σε αντάλλαγμα με εδάφη». Τα εσωτερικά έγγραφα του Κρεμλίνου καθιστούν σαφές ότι το Πολιτικό Κόμμα Α είναι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.
Μια νίκη Τραμπ θα μπορούσε να ελλοχεύει κινδύνους για τη Ρωσία, επειδή δεν είναι δεδομένο ότι ο Πούτιν θα συναινέσει σε οποιαδήποτε συμφωνία προτείνει ο Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου. Και μια διαφωνία του, θα επιδεινώσει περεταίρω τις σχέσεις των δύο χωρών.
Ο Τζέι Ντι Βανς, υποψήφιος αντιπρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων, πρότεινε ένα σχέδιο στο οποίο η Ρωσία θα διατηρήσει τα εδάφη που έχει ήδη καταλάβει και θα δημιουργηθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ασφαλείας κατά μήκος της τρέχουσας γραμμής του μετώπου. Είπε επίσης ότι η Ουκρανία θα πρέπει να αποδεχθεί την ουδετερότητα.
Δύο πρώην σύμβουλοι του Τραμπ πρότειναν επίσης ένα σχέδιο που προβλέπει προσωρινή κατάπαυση του πυρός κατά μήκος των σημερινών γραμμών μάχης, ενώ η Ουκρανία θα λάβει περαιτέρω δυτικές προμήθειες όπλων μόνο εάν ξεκινήσει ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία. Αν και αυτές οι προτάσεις έχουν αντιμετωπίσει έντονη κριτική για την παράδοση ουκρανικού εδάφους στη Ρωσία, οι αναλυτές λένε ότι δεν είναι σαφές εάν η Ρωσία θα μπορούσε να αποδεχτεί αυτούς τους όρους.
Ο Πούτιν δεν θα είναι ικανοποιημένος έως ότου οι ΗΠΑ συμφωνήσουν στα συνολικά του σχέδια για επανασχεδιασμό του παγκόσμιου χάρτη ασφάλειας, εκτιμούν οι αναλυτές. Μέχρι τότε, η Ρωσία θα συνεχίσει να προσπαθεί να αποδυναμώσει τις ΗΠΑ, προσθέτουν.
Πράγματι, ένα μετεκλογικό χάος θα ωφελούσε πολύ τη Μόσχα, είπε στην Post ο πρώην αξιωματούχος του Κρεμλίνου. «Οσο χειρότερα είναι τα πράγματα στις ΗΠΑ, τόσο το καλύτερο για εμάς», κατέληξε.