Το θέμα της ημέρας στα σόσιαλ μίντια, τουλάχιστον όσον αφορά στην πόλη της Αθήνας, είναι ένα χρώμα. Ροζ. Το χρώμα που έχει ταυτιστεί με οτιδήποτε πικάντικο – και συνήθως παράνομο – στα πρωτοσέλιδα του ελληνικού Τύπου. Μην βιαστείτε, δεν υπάρχει σκάνδαλο εδώ. Απλώς, μια εικαστική παρέμβαση στη γκρίζα μουντίλα της Αθήνας, στα μπετά και τα τσιμέντα που μας περιβάλλουν, στις κακόγουστες διαφημίσεις και τις πινακίδες neon, έγινε αφορμή για κουβέντα.
Αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκη κακό. Αλλωστε η διελκυστίνδα είναι το εθνικό μας σπορ. «Μας έπνιξαν τα αυτοκίνητα» τη μια μέρα, «τι τον θέλαμε τον Μεγάλο Περίπατο» την άλλη… Γνωστά… Επί του προκειμένου, όμως…
Η τοιχογραφία του Αριστείδη Λάππα με τίτλο «She Who Protects» κοντά στην Ομόνοια, «υμνεί τη διαφορετικότητα αναδεικνύοντας τον ζωντανό χαρακτήρα μιας πόλης που συνεχώς αλλάζει. Είναι ένα έργο που καθρεφτίζει τον πολύχρωμο χαρακτήρα της Αθήνας και το διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο των σύγχρονων Αθηναίων», σύμφωνα με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, που χρηματοδότησε την εικαστική πινελιά.
Δεν το είδαν όλοι έτσι, όμως. «Το ροζ είναι αυτό που είναι: ίσως το χειρότερο χρώμα που μπορεί να μπει σε τοίχο, ακόμα χειρότερο και από το ΄90s λαχανί», σχολίασε κάποιος. «Τι μας ενοχλεί λοιπόν και μία ασαφής φιγούρα με μούσι και περικεφαλαία σε έντονο ροζ φόντο, που πιάνει το μεγαλύτερο ποσοστό της θέας;». Για «Τίρανα της μετα-Χότζα εποχής» και «κουλτούρα επιβολής γούστου» διαβάσαμε κάπου αλλού.
«Μια άλλη Αθηνά»
«Αυτό το έργο συνομιλεί με μια εικόνα που ήταν κρεμασμένη σε ένα μεγάλο πανό στο κτίριο ενός πολυκαταστήματος στην πλατεία Ομονοίας. Ηταν μια εικόνα που ήθελε να ανακοινώσει στον κόσμο τον χαρακτήρα αυτής της πόλης. Στους ανθρώπους που κάθε μέρα περνούσαν από μπροστά της αλλά και σε όσους ερχόντουσαν από μακριά για να την ανταμώσουν. Μια εικόνα της θεάς Αθηνάς πάνω στην ιωνική κολόνα, το γλυπτό του Λεωνίδα Δρόση που στέκεται ψηλά στην Ακαδημία Αθηνών, λίγα μέτρα πάνω από την πλατεία. Εχοντας πια κατέβει το πανό, αυτό το άσπρο γλυπτό παραμένει να είναι η εικόνα που δίνει το όνομα στην πόλη μας. Μια εικόνα βασισμένη σε ένα πρότυπο που επιλέχτηκε να μας ορίζει. Αλλά εκεί, κάτω από την κολόνα, είναι μια άλλη θέα που δίνει τον χαρακτήρα της στην πόλη. Το πνεύμα που υπάρχει στα στενά τον δρόμων, στα μπαρ και τις στοές. Ο αέρας που γεμίζει τα πνευμόνια της με ζέστη» λέει από την πλευρά του ο δημιουργός της τοιχογραφίας, Αριστείδης Λάππας.
Το έργο του είναι μια μεταφορά της Προμάχου Αθηνάς του Λεωνίδα Δρόση, αλλά και εκείνης του Φειδία, σε μια πόλη που έχει αποχωριστεί τον λευκό χιτώνα με τις πτυχώσεις και την αιγίδα με το γοργόνειο προ πολλού. Είναι μια Αθηνά σύγχρονη, πολύχρωμη σαν την πόλη που χάρισε το όνομά της. Πάντα πάνοπλη, με δόρυ και ασπίδα αλλά όχι τρομακτική, ούτε απόμακρη. Κινείται μέσα στο πλήθος, συνδιαλέγεται και γίνεται ένα με αυτό. Γίνεται η ίδια εικόνα του πλήθους. Πολύχρωμη, ντυμένη με μοτίβα που βλέπουμε γύρω μας καθημερινά.
«Βλέποντας την Αθηνά ως ένα σύμβολο εμπλουτισμένο από αναφορές και συνδέσεις με ιστορίες από διάφορους πολιτισμούς, ίσως τη φέρνει πιο κοντά με την Αθήνα του τώρα. Μια πόλη που κατοικείται από άτομα ερχόμενα από χίλιους και δυο δρόμους, μια πόλη που τους ανήκει. Αυτή η Αθήνα είναι ντυμένη με τα πολύχρωμα υφάσματα από την Ανατολή, την Αφρική και τα χωριά τον Βαλκανίων. Μέρη από τα οποία η ίδια η μυθολογική της ιδέα προέρχεται» λέει ο δημιουργός της επίμαχης τοιχογραφίας και προσθέτει: «Με αυτό το έργο θέλησα να αναπαραστήσω μια Αθηνά που να αντιπροσωπεύει, να φροντίζει και να προστατεύει την Αθήνα του τώρα. Μια πόλη με πολλές ιστορίες, χρώματα και όνειρα».
Μέσα από αναθέσεις της Στέγης, έργα σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών αναγεννιούνται σε μεγάλη κλίμακα. Τα πρώτα που ανήκουν ήδη στον αστικό ιστό είναι το «Φιλί» του Ηλία Παπαηλιάκη στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο, και το «Κύμα / Νεύμα» της Σοφίας Στεβή στην πλατεία Μαβίλη.
Συντελεστές
Αριστείδης Λάππας, εικαστικός, Οργάνωση Παραγωγής Ιδρύματος Ωνάση: Μαρία Βασαριώτου, Εκτέλεση Παραγωγής: UrbanAct, υλοποίηση: Life in Colour