Πράσινο φως στις εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» ενυπόθηκων δανείων (συντομότερα servicers) να προχωρούν σε πλειστηριασμούς ακινήτων και να προβαίνουν σε πράξεις εκτέλεσης ως δικαιούχοι διάδικοι, άναψε η Ολομέλεια του Αρειου Πάγου.
Σύμφωνα με δικαστικές πηγές, με συντριπτική πλειοψηφία 56-9 (σ.σ. και σε χρόνο ρεκόρ γαι τα δεδομένα της ελληνικής Δικαιοσύνης) η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, σε διάσκεψη κεκλεισμένων των θυρών, απεφάνθη ότι οι διαχειριστές των funds που εδρεύουν στην Ελλάδα μπορούν να γίνονται διάδικοι και να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς με τη δική τους επωνυμία (και όχι ως πληρεξούσιοι των funds), ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στα funds που έχουν εξαγοράσει «κόκκινα» δάνεια από τις τράπεζες, να πραγματοποιούν πλειστηριασμούς ακινήτων στο όνομα τους.
Κατά τις ίδιες πάντα πηγές, τις οποίες επικαλείται και η δικαστική συντάκτης του ΣΚΑΪ και της «Καθημερινής», Ιώαννα Μάνδρου, η απόφαση αναμένεται να καθαρογραφεί προσεχώς (σε περίπου έναν μήνα), προκειμένου να καταστεί γνωστό το πλήρες σκεπτικό της και για να παράγει ουσιαστικές έννομες συνέπειες, δηλαδή να εφαρμοστεί.
Με τη δημοσίευση της απόφασης, αναμένεται κύμα πλειστηριασμών, καθώς λόγω του αμετάκλητου χαρακτήρα της, αίρεται η όποια αμφισβήτηση περί νομιμοποίησης των servicers να προχωρούν σε πλειστηριασμούς (βλ. χιλιάδες ανακοπές που έχουν καταθέσει δικηγόροι δανειοληπτών αμφισβητώντας τη δυνατότητα των λεγόμενων servicers να εκπροσωπούν τα funds στα δικαστήρια και να μπορούν να διενεργούν διαδικαστικές πράξεις, μεταξύ των οποίων και πλειστηριασμούς ακινήτων).
Η υπόθεση είχε φθάσει προς εκδίκαση στις 26 Ιανουαρίου ενώπιον της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, στην οποία μετείχαν περί τους 70 ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, ενώ την εισαγγελική έδρα εκπροσώπησε ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος.
Στη συνεδρίαση της Ολομέλειας στις 26 Ιανουαρίου 2023 ο αντιεισαγγελέας Παναγιώτοπουλος υποστήριξε ότι οι εταιρείες διαχείρισης μπορούν να διενεργούν πλειστηριασμούς. Σύμφωνα με τον ίδιο οι εταιρείες διαχείρισης (εντολοδόχοι των funds) είναι γνωστής έδρας, εποπτεύονται από την Τράπεζας της Ελλάδος (σ.σ υποχρεούνται να τηρούνται τον κώδικα δεοντολογίας των τραπεζών αλλά και τον νόμο περί προστασίας καταναλωτή όπως ρητά προβλέπει ο νόμο του 2015) σε αντίθεση με τα funds στο εξωτερικό, που δε μπορούν να ελεγχθούν εύκολα από τους δανειολήπτες.
Αντίθετα, η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, Επιμελητήρια και άλλοι φορείς τάχθηκαν κατά της δυνατότητας των servicers να ενεργούν ως διάδικοι, επικαλούμενη τη σχετική νομοθεσία του 2003 (ν.3156/2003).
Από την πλευρά τους, νομικοί εκπρόσωποι τραπεζών και άλλων εταιρειών υποστήριξαν ότι μεταγενέστερος νόμος του 2015 (ν. 4354/2015 για τα «κόκκινα» δάνεια, ο οποίος προβλέπει ειδική νομιμοποίηση στους servicers, ώστε να μπορούν να πραγματοποιούν δικαστικές πράξεις αντί του δικαιούχου της απαίτησης) επιτρέπει στους διαχειριστές την εκτέλεση διαδικαστικών πράξεων μεταξύ των οποίων και οι πλειστηριασμοί.
Υπέρ της άποψης αυτής αποφάσισε η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, κάνοντας δεκτή σχετική εισήγηση της ανωτάτης δικαστικής λειτουργού Κανέλας Τζαβέλα η οποία υποστήριξε ότι οι διαχειριστές των funds που εδρεύουν στην Ελλάδα μπορούν να ενεργούν δικαστικές πράξεις (να γίνονται διάδικοι), και να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς με τη δική τους επωνυμία.
Η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αποτέλεσε αφορμή για μία ακόμη επίθεση του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση (παρ’ όλο που ο προαναφερθείς νόμος 4354/2015 ψηφίστηκε επί των ημερών της κυβέρνησης Τσίπρα), με την αρμόδια τομεάρχη Εφη Αχτσιόγλου να μιλά για δανειολήπτες στο έλεος μαζικών πλειστηριασμών «με επιλογή της κυβέρνησης».
«Οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας ήταν ούτως ή άλλως πλήρως απελευθερωμένοι με πολιτική επιλογή και ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Με τη δικαστική αυτή απόφαση -το σκεπτικό της οποίας δεν είναι ακόμη γνωστό- στερούνται οι δανειολήπτες μίας δικονομικής δυνατότητας να παρεμποδίζουν υπό προϋποθέσεις την εκτέλεση πλειστηριασμού», σημειώνει στη σχετική δήλωσή της η κυρία Αχτσιόγλου.
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί την κυβέρνηση ότι άφησε εντελώς ανεξέλεγκτα τα funds να διενεργούν πλειστηριασμούς, χωρίς καν υποχρέωση προηγούμενης πρότασης ρύθμισης προς τον οφειλέτη, ενώ όπως επισημαίνει, πλέον ακόμη και οι μέχρι χθες ενήμεροι δανειολήπτες κινδυνεύουν πλέον με πλειστηριασμούς, καθώς με την έκρηξη των επιτοκίων αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους.
Και μπαίνοντας σε προεκλογικό mοde, υπόσχεται ότι αν κερδίσει τις εκλογές, το κόμμα της θα νομοθετήσει τόσο για την προστασία της πρώτης κατοικίας όσο και για ένα πλαίσιο πραγματικής δυνατότητας ρύθμισης των χρεών των πολιτών τόσο προς το Δημόσιο όσο και προς τις τράπεζες – κάτι βέβαια που ποτέ δεν έκανε την πενταετία της Πρώτης Φοράς Αριστερά.
«Η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, που λήφθηκε με ταχύτητα ασφαλιστικών μέτρων, ανοίγει διάπλατα το δρόμο στα funds για πλειστηριασμούς. Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν καταναλωτές και επιχειρήσεις δεν απειλούνταν με τόσο μαζικούς πλειστηριασμούς. Ποτέ, όμως, δεν ήταν και τόσο απροστάτευτοι όσο σήμερα», υπογραμμίζει από τη πλευρά του το ΠΑΣΟΚ.
Η κυβέρνηση, τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση της Χαριλάου Τρικούπη, »δεν μπορεί να κρύβεται πλέον πίσω από έναν ανεπαρκή και αναποτελεσματικό εξωδικαστικό μηχανισμό. Κανένας, άλλωστε, εξωδικαστικός μηχανισμός δεν μπορεί να καλύψει το κενό από την κατάργηση της προστασίας της κατοικίας και την εξάλειψη κάθε διαπραγματευτικής δύναμης των οφειλετών που η ίδια προκάλεσε».
Και στο πλαίσιο αυτό γνωστοποιείται ότι το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής καταθέτει και πάλι τροπολογία στη Βουλή για την επαναφορά της προστασίας της κύριας κατοικίας, με την επισήμανση ότι η αποδοχή της από όλα τα κόμματα «συνιστά πράξη ευθύνης απέναντι στους πολίτες».
Οξύτερη ήταν η αντίδραση της Ελληνικής Λύσης που ξεκινά το σχετικό σχόλιό της κάνοντας λόγο για «θλιβερή πλειοψηφία» της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου που τάχθηκε υπέρ των funds, στηριζόμενη σε νόμους του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ.
Με αυτή την απόφαση, σημειώνεται χαρακτηριστικά, «ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για εκατοντάδες χιλιάδες κατασχέσεις σπιτιών Ελλήνων πολιτών από funds “αγνώστου διαμονής και μίας λίρας”», ενώ «προκαλεί θλίψη ότι στον Αρειο Πάγο βρέθηκαν μόλις εννέα ανώτατοι δικαστικοί επιπέδου Τερτσέτη και Πολυζωίδη».