Το σίγουρο είναι ότι ο χρόνος δεν είναι με το μέρος της κυβέρνησης. Με δεδομένο ότι μέχρι την επόμενη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης (24 Μαΐου) θα πρέπει να έχει ψηφιστεί το δεύτερο πακέτο μέτρων, η κυβέρνηση το καταθέτει στη Βουλή με τη διαδικασία του κατεπείγοντος.
Το πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνει σειρά σκληρών συμπληρωματικών μέτρων, όπως ο περίφημος «κόφτης», δηλαδή ο μηχανισμός προληπτικών περικοπών δημοσιονομικών δαπανών, προκειμένου να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, αλλά και το μπαράζ έμμεσων φόρων και οι ιδιωτικοποιήσεις.
Ετσι, έπειτα από πολύωρη σύσκεψη στο Μαξίμου τη Δευτέρα, αποφασίστηκε να κατατεθεί το νομοσχέδιο το αργότερο μέχρι την Τετάρτη, να συζητηθεί στις αρμόδιες Επιτροπές την Πέμπτη και την Παρασκευή, 19 και 20 Μαΐου αντιστοίχως, και στη συνέχεια θα προωθηθεί στην Ολομέλεια όπου θα διεξαχθεί διήμερη συζήτηση η οποία θα κλείσει με τη διαδικασία της ψηφοφορίας την Κυριακή 22 Μαΐου.
Οι ιδιωτικοποιήσεις «ενώνουν»
Αναλυτές προεξοφλούν αντιδράσεις κυβερνητικών βουλευτών – ειδικά στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων, καθώς υπάρχουν 19+11 ιδιωτικοποιήσεις που πρέπει να ψηφιστούν. Ενδεικτικό είναι το κύριο άρθρο των Νέων στο φύλλο της Τρίτης υπό τον τίτλο «Ο φόβος των βουλευτών»: «Οι κυβερνώντες, πέραν του φόβου των δανειστών, έχουν και τον φόβο των βουλευτών τους. Αυτών που ανατράφηκαν πολιτικά την τελευταία πενταετία και εξελέγησαν νομίζοντας ότι θα σκίσουν τα Μνημόνια» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Παρά τη δεδομένη δυσανεξία των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για τις ιδιωτικοποιήσεις, ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ Στέργιος Πιτσιόρλας προέβλεψε το βράδυ της Δευτέρας σε συνεδρίαση του ΕΒΕΑ ότι ο στόχος για αποκρατικοποιήσεις ύψους δύο δισ. ευρώ ως το τέλος του χρόνου είναι εφικτός. Μίλησε για «καθημερινή μάχη» ώστε να επιτευχθούν οι αποκρατικοποιήσεις – μάχη απέναντι σε ποιους, άραγε, μήπως στους κυβερνητικούς βουλευτές; Και εκτίμησε τέλος ότι τα 6 δισ. ευρώ ως το 2018 είναι ένας επίσης εφικτός στόχος, υποσχόμενος παράλληλα πως το ΤΑΙΠΕΔ θα αποτελέσει βασικό πυλώνα στο νέο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων που προβλέπεται.
Επιβεβαίωση Μητσοτάκη από Γαλλία
Ειδικά σε αυτήν την περίπτωση, των ιδιωτικοποιήσεων, μοιάζει να σπεύδει να συνδράμει τον ΣΥΡΙΖΑ η Νέα Δημοκρατία. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής, η ΝΔ προσανατολίζεται μεν στην καταψήφιση επί της αρχής του δεύτερου πακέτου μέτρων της κυβέρνησης, αλλά εξετάζει το ενδεχόμενο να στηρίξει τις διατάξεις που αφορούν στο νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων καθώς και στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων.
Ολα τούτα ξεπερνούν την έννοια της εικασίας, καθώς ο αρχηγός Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, το μεσημέρι της Τρίτης ουσιαστικά επιβεβαίωσε τη στάση που θα κρατήσει το κόμμα του στη ψηφοφορία. Συγκεκριμένα, από τη Γάλλια όπου βρίσκεται για σειρά επαφών, και σε συνέντευξη που παραχώρησε στο γαλλικό κανάλι France24, τόνισε ευθαρσώς: «Θα καταψηφίσουμε τα μέτρα για τους φόρους, θα στηρίξουμε όμως τις όποιες λίγες μεταρρυθμίσεις»,
Στο επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη αναμένουν την τελική μορφή των διατάξεων που θα έρθουν στη Βουλή, πλην όμως εμφανίζονται αποφασισμένοι να καταψηφίσουν τόσο τον μηχανισμό αυτόματων περικοπών, που τον θεωρούν ως το τίμημα της αναξιοπιστίας της κυβέρνησης Τσίπρα, όσο και, προφανώς, τις αυξήσεις έμμεσων φόρων που απαιτήθηκαν μετά τον εκτροχιασμό της οικονομίας από τον Ιανουάριο του 2015.
Ως προς τις ιδιωτικοποιήσεις, από τη ΝΔ σημειώνεται ότι το κόμμα είναι επί της αρχής θετικό και, υπό αυτή την έννοια, η τάση είναι να στηρίξει τη σχετική διάταξη, αρκεί ο τελικός έλεγχος του νέου υπερταμείου να παραμένει σε ελληνικά χέρια και να μην «ακουμπά» κρίσιμα εθνικά και πολιτιστικά αγαθά. Αντίστοιχη τάση καταγράφεται και για το ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, αφού τόσο ο Κωστής Χατζηδάκης όσο και ο Νίκος Δένδιας είχαν, επί κυβερνήσεως Σαμαρά, επιχειρήσει να δρομολογήσουν λύση διεξόδου από τη σημερινή κατάσταση.
Αργά το βράδυ της Δευτέρας ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης είπε για τα «κόκκινα δάνεια» ότι μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2018 προστατεύεται η πώληση «κόκκινων» και «πράσινων» δανείων σε ξένα funds, είτε στεγαστικά, είτε καταναλωτικά δάνεια που συνδέονται με την πρώτη κατοικία και έχουν υποθήκη έως 140.000 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, οι τελικές αποφάσεις για τη στάση της Νέας Δημοκρατίας στα συγκεκριμένα πεδία δεν πρόκειται να ληφθούν πριν από την επίσημη κατάθεση των διατάξεων στη Βουλή, την ίδια στιγμή που στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας διατυπώνονται διαφορετικές προσεγγίσεις. Βουλευτές θεωρούν ότι η ΝΔ θα πρέπει να στηρίξει κάποιες διατάξεις που, ενδεχομένως, και η ίδια θα εισηγούνταν, ώστε να καταρρεύσει και το επιχείρημα του Πρωθυπουργού περί μετατροπής της σε «κόμμα διαμαρτυρίας». Αλλοι, πάλι, σε χαμηλούς τόνους είναι η αλήθεια, προκρίνουν αρνητική στάση, κυρίως επικαλούμενοι την επικοινωνιακή εκμετάλλευση της όποιας θετικής ψήφου από την κυβέρνηση.
Το βαρύ φορτίο του πολυνομοσχεδίου
Να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι προαπαιτούμενο προκειμένου να υπάρξει πρόοδος στην προγραμματισμένη για τις 24 Μαΐου σύνοδο του Eurogroup έτσι ώστε να δοθεί το «πράσινο φως» για ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος και κατ’ επέκταση για αποδέσμευση δανειακών δόσεων στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους πιστωτές.
Θα περιλαμβάνει αύξηση έμμεσων φόρων σε μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες, τις περαιτέρω κινήσεις του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων και το μηχανισμό αυτόματης περικοπής δαπανών ή αλλιώς «κόφτη», ο οποίος αποτέλεσε βασική προϋπόθεση για την επίτευξη συμφωνίας και με το ΔΝΤ. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, Αθήνα και πιστωτές έχουν συμφωνήσει ως προς την μορφή που θα λάβει ο μηχανισμός αυτός και την λειτουργία του.
Αν η Ελλάδα είναι εντός των δημοσιονομικών στόχων που έχουν τεθεί σε συμφωνία με τους πιστωτές τον Απρίλιο του 2017, με βάση τα στοιχεία που θα δημοσιοποιήσει η Eurostat, τότε ο μηχανισμός δεν θα τεθεί σε εφαρμογή. Αν τα δημοσιονομικά στοιχεία, όμως, της χώρας είναι εκτός στόχων, τότε με προεδρικό διάταγμα θα περικοπούν δαπάνες, τις οποίες θα επιλέξει η ελληνική κυβέρνηση.
Ο μηχανισμός αυτόματης περιστολής δαπανών θα τίθεται σε εφαρμογή μόνο στην περίπτωση που δεν εκδοθεί προεδρικό διάταγμα περικοπής δαπανών, και θα «κόβει» δαπάνες από όλους τους τομείς που Αθήνα και πιστωτές έχουν συμφωνήσει, με έμφαση σε μισθούς και συντάξεις.
Παράλληλα, έχει προβλεφθεί να μην υποστούν περικοπές ιδιαίτερα ευαίσθητοι τομείς όπως είναι πχ τα επιδόματα ανεργίας ή τα μέτρα ανακούφισης για τους πιο αδύναμους.
Αθήνα και πιστωτές έχουν συμφωνήσει, σύμφωνα πάντα με ελληνικές κυβερνητικές πηγές, να επανεξετάσουν το μείγμα των περικοπών που θα εφαρμοστεί σε περίπτωση εφαρμογής του μηχανισμού, πριν την κατάρτιση του επόμενου προϋπολογισμού τον Οκτώβριο του 2016. Όπως και να έχει, ο μηχανισμός θα τίθεται σε εφαρμογή, όπως διευκρινίζεται από κυβερνητικές πηγές, μόνο όταν υπάρχει απόκλιση από συμφωνημένους στόχους και όχι στη βάση εκτιμήσεων για τη μελλοντική πορεία της ελληνικής οικονομίας. Θα υπάρχει επίσης δυνατότητα εφαρμογής και στο σκέλος των δαπανών και στο σκέλος των εσόδων.
Στο πολυνομοσχέδιο, που κατατίθεται στη Βουλή με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, θα περιλαμβάνονται, επίσης, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, και αλλαγές στη διαδικασία του «Πόθεν Εσχες». Συγκεκριμένα, καθήκοντα Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για το «Πόθεν Εσχες», θα αναλάβει στο εξής ο Πρόεδρος της εκάστοτε Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της ελληνικής Βουλής. Επίσης, θα αυξηθούν τα μέλη της Επιτροπής «Πόθεν Εσχες» με δικαστικούς και θα εξετάζουν μόνο υποθέσεις που αφορούν πολιτικούς και αιρετούς.