Ο Δημήτρης Μαραμής, με τις παρτιτούρες στα χέρια | Νικηφόρος Βιδάλης
Επικαιρότητα

Η μουσική που γράφτηκε για τη Ροτόντα

Θα ακούγεται ένα φωνητικό έργο σαν λειτουργία, νότες χωρίς λόγια αλλά με φωνητικά, που γιγαντώνουν στον αντίλαλο και πεθαίνουν στις παύσεις. Ο συνθέτης μίλησε στο Protagon και αποκάλυψε ορισμένες από τις καινοτομίες της σκηνοθεσίας του
Χριστίνα Ταχιάου

Είχα ξεχάσει τελείως το άρθρο με τίτλο «Φιάσκο στη Ροτόντα» που είχα γράψει πριν από δυο χρόνια. Αφορούσε μια εκδήλωση απαγγελίας του έργου «Ασμα Ασμάτων» από ηθοποιούς του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, κατά τη διάρκεια της οποίας το κοινό ούτε άκουγε ούτε έβλεπε. Ο χώρος ήταν τελείως ακατάλληλος για τέτοιου είδους εκδήλωση, με τις καρέκλες να έχουν τοποθετηθεί ανάποδα και την ηχώ να δημιουργεί μια πολύ άσχημη ατμόσφαιρα.

Το θυμήθηκα τώρα, που ο συνθέτης Δημήτρης Μαραμής μού μιλούσε με ενθουσιασμό για το έργο του με τίτλο «Η Μουσική της Ροτόντας», που παρουσιάζεται το απόγευμα της Τρίτης, στο εκπληκτικό μνημείο της Θεσσαλονίκης. «Έγραψα το έργο ειδικά για την ακουστική της Ροτόντας», λέει στο protagon. «Το έργο είναι για 4 φωνές και έγχορδα, μια σύνθεση με πλαίσιο την ακουστική του μνημείου. Ο αντίλαλος που, στην ουσία, είναι ένα μειονέκτημα για μια συναυλία μέσα στη Ροτόντα, θα χρησιμοποιηθεί ως προτέρημα». Πώς γίνεται αυτό; «Με τις παύσεις», απαντά αινιγματικά. «Οι παύσεις, οι σιωπές λειτουργούν καταλυτικά. Είναι μια μουσική που αγαπά τις παύσεις, μουσική χωρίς λόγια αλλά με φωνητικά, που γιγαντώνουν στον αντίλαλο και πεθαίνουν στις παύσεις».

Το έργο γράφτηκε ειδικά για την ακουστική αυτού του χώρου

Είναι πολύ περιορισμένο το κοινό που θα έχει την ευκαιρία να ζήσει τη μοναδική αυτή εμπειρία. Για λόγους προστασίας του μνημείου, δόθηκαν (με προτεραιότητα στις δηλώσεις συμμετοχής) πολύ λίγες προσκλήσεις. Η Ροτόντα είναι ένα υπέροχο μνημείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Κτίστηκε στα χρόνια του καίσαρα Γαλερίου, γύρω στα 306 μ.Χ. και η μετατροπή του σε χριστιανικό ναό (αφιερωμένο πιθανότατα στους Ασωμάτους ή Αρχαγγέλους) συντελέστηκε στη διάρκεια των παλαιοχριστιανικών χρόνων, άγνωστο πότε ακριβώς. Διαθέτει μοναδικά ψηφιδωτά. Το 1590-1 μετατράπηκε σε τζαμί από τον Σεΐχη Σουλεϊμάν Χορτατζή Εφέντη. Οι σεισμοί που έπληξαν την πόλη της Θεσσαλονίκης το 1978, προξένησαν σοβαρές βλάβες στο μνημείο. Από τότε, μπήκαν σκαλωσιές σε όλο το εσωτερικό του. Ωστόσο, σε όλο αυτό το διάστημα το μνημείο ήταν επισκέψιμο, ενώ πραγματοποιούνταν εργασίες αναστήλωσης και αποκατάστασης.

Όταν έφυγαν οι σκαλωσιές και αποκαλύφθηκε το μνημείο αποκαταστημένο, η Θεσσαλονίκη ένιωσε λες και της έκαναν ένα δώρο. «Είναι ένα απίστευτο μνημείο πανελληνίως και παγκοσμίως μόνο με το Πάνθεον της Ρώμης μπορεί να παραλληλιστεί», λέει ο Δημήτρης Μαραμής. «Ωστόσο, δεν είναι πολύ γνωστό σε σχέση με τη μοναδικότητά του. Αγαπώ τα μνημεία και θεωρώ ότι με την εκδήλωση θα αναδειχθεί η μουσική μου αλλά θα αναδειχθεί και ο ίδιος ο χώρος».

Ο συνθέτης μας αποκάλυψε ορισμένες από τις καινοτομίες της σκηνοθεσίας του. Οι καρέκλες θα έχουν τοποθετηθεί σε δυο ημικύκλια, το ένα απέναντι από το άλλο. Έτσι, οι θεατές θα κοιτάζουν τους απέναντι θεατές και τα μνημείο. Δεν θα βλέπουν τους ερμηνευτές, ούτε τους μουσικούς. Ο ήχος θα έρχεται πίσω από τις πλάτες τους. «Πιστεύω ότι με αυτόν τον τρόπο η μουσική θα τους οδηγεί να κοιτάζουν το μνημείο αλλά τους ίδιους τους ανθρώπους. Θα ακούγεται ένα φωνητικό έργο σαν λειτουργία, με παύσεις, χωρίς να φαίνονται οι performers κι όλο αυτό θα οδηγεί σε μια εσωτερική ακρόαση».

Το απόλυτα εμβληματικό κτίριο της Θεσσαλονίκης

Εκτός από τα φωνητικά, θα ακουστούν τέσσερα ποιήματα μελοποιημένα του Νίκου – Αλέξη Ασλάνογλου. Ένας εκ των στίχων λέει: «αυτή τη μουσική που κάνει τη σιωπή και κλαίει».

Η εκδήλωση διοργανώνεται από το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Ερμηνευτές είναι οι σολίστ στο τραγούδι: Ελένη Δημοπούλου, Μέλα Γεροφώτη, Αρσένιος Γαβριηλίδης και Νίκος Κύρτσος.

Συμμετέχει το Μικρό Μουσικό Σύνολο.

Διευθύνει ο συνθέτης Δημήτρης Μαραμής

Ο Δημήτρης Μαραμής σπούδασε πιάνο και σύνθεση στο Royal Welsh College of Music & Drama στη Βρετανία. Έχει συνεργαστεί με πολιτιστικούς θεσμούς όπως: Εθνική Λυρική Σκηνή, Εθνικό Θέατρο, Κ.Θ.Β.Ε., Καμεράτα, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών & Θεσσαλονίκης, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών (Ελληνικό Σχέδιο), κ.α. Έχει παρουσιάσει το έργο του στο εξωτερικό: Η.Π.Α., Βρετανία, Γερμανία, Ισπανία, Ελβετία και θα παρουσιάσει νέα έργα στο Βέλγιο (Βρυξέλλες) και Λουξεμβούργο το 2017. Έχει κυκλοφορήσει οχτώ προσωπικούς δίσκους: Τα Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα, Κυριακές μες στο Χειμώνα, Σκοτεινός Έρωτας, Σκηνές από Βουβή Ταινία, Ταγκό για Τρεις, Ay Amor, Αισθηματική Ηλικία και ο Μαγικός κόσμος του Φεδερίκο. Έχει συνεργαστεί δισκογραφικά με τους Μάριο Φραγκούλη, Μαρία Φαραντούρη, Ζαχαρία Καρούνη, Θοδωρή Βουτσικάκη και άλλους. Έχει γράψει μουσική για σαράντα θεατρικές παραστάσεις ως τώρα, για κινηματογράφο και για εκπαιδευτική τηλεόραση. Έχει βραβευτεί για τη θεατρική μουσική που συνέθεσε στην παράσταση Ερωτόκριτος το 2011 σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού.