Το ότι η Γερμανία πρέπει να αρχίσει να σέβεται περισσότερο τα κράτη της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης και να πάψει να μοιράζει συμβουλές και να συμπεριφέρεται ωσάν να είναι παντογνώστης, υποστήριξε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Politico, όχι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, ούτε η κυβέρνηση της Πολωνίας, αλλά ο πολυσυζητημένος πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και νυν πρόεδρος της γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής.
«Γιατί οι Γερμανοί θεωρούν ότι μπορούν να παραδίδουν μαθήματα δημοκρατίας στους Πολωνούς;», διερωτήθηκε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, πριν επαινέσει «το θάρρος και την επιμονή» των λαών της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης. «Σκεφτείτε τον Βάτσλαβ Χάβελ», είπε, αναφερόμενος στον τελευταίο πρόεδρο της Τσεχοσλοβακίας και τον πρώτο της Τσεχίας ο οποίος πρωτοστάτησε στην πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη. Εάν δεν υπήρχαν οι Πολωνοί, οι Ούγγροι, οι Τσέχοι, οι Σλοβάκοι «τίποτα από όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατά», πρόσθεσε ο Σόιμπλε, περιστρέφοντας το χέρι του στον αέρα μέσα στο γραφείο του στη Μπούντεσταγκ. «Με το “όλα αυτά” ο Σόιμπλε δεν αναφέρεται μόνο στο τέλος του κομμουνισμού στην Ευρώπη αλλά και στην επανένωση της Γερμανίας και στις δεκαετίες ειρήνης και ευημερίας που απολαμβάνει (παρά κάποιες αναταράξεις στην πορεία) από τότε», εξηγεί ο Μάθιου Κάρνιτσνιγκ, επικεφαλής ανταποκριτής του Politico στην Ευρώπη.
Ο Ορμπαν και το κράτος Δικαίου
Οσον αφορά το κράτος δικαίου το οποίο ενίοτε τίθεται εν αμφιβόλω στην ΕΕ, «είναι απόλυτα θεμιτό να υφίστανται διαφορετικές απόψεις. Οταν συναντώ τον Ορμπαν, του λέω ακριβώς τι θεωρώ πως κάνει λάθος», είπε ο 78χρονος Γερμανός πολιτικός, επισημαίνοντας πως αποτελεί αρμοδιότητα των ευρωπαϊκών δικαστηρίων να αποφαίνονται για επίμαχα ζητήματα, είτε αυτά αφορούν την Ουγγαρία είτε τη Γερμανία.
Την ώρα που η πλειονότητα των ηγετών των κρατών-μελών τη ΕΕ βάλλει κατά του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας με αφορμή τον «ντροπιαστικό», σύμφωνα με την γερμανίδα πρόεδρο της Κομισιόν, νόμο που απαγορεύει την «προώθηση» της ομοφυλοφιλίας στους ανηλίκους, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υποστηρίζει πως το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης αποτελεί μεγαλύτερο κίνδυνο για το μέλλον της Ευρώπης, σε σχέση με οτιδήποτε συμβαίνει σε ένα μεμονωμένο κράτος-μέλος. «Πρέπει να αλλάξουμε την άποψη που επικρατεί στην Ευρώπη στο πλαίσιο της οποίας ο καθένας θεωρεί πως είναι τρόπον τινά καλύτερος ενώ οι άλλοι δεν είναι τόσο καλοί», εξήγησε ο πάλαι ποτέ άτεγκτος γερμανός πολιτικός.
«Οποιος θυμάται τον Σόιμπλε ως τον εφιάλτη της Ελλάδας και των λοιπών δημοσιονομικών παραβατών της ευρωζώνης κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους που παραλίγο να σβήσει το ευρώ πριν από μία δεκαετία, πιθανώς να σκέφτεται ότι τώρα υποκρίνεται. Τότε, ως υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, χλευαζόταν στη νότια Ευρώπη ως ο κατεξοχήν σφιχτοχέρης και υπερόπτης Γερμαναράς », δεν παρέλειψε να επισημάνει στο κείμενό του ο Μάθιου Κάρνιτσνιγκ. «Εκτέλεσε ακόμα και χρέη πρωταγωνιστή στα πλακάτ της ελληνικής ακροαριστεράς στο επιτυχημένο δημοψήφισμα του 2015 για τη απόρριψη των όρων διάσωσης της Ελλάδας», πρόσθεσε. Ωστόσο σύμφωνα με το ίδιο τον Σόιμπλε, έκανε ό,τι έκανε με αντικειμενικό και «ευγενή» σκοπό να προστατέψει και να κρατήσει ζωντανή την Ευρώπη. «Ανεξάρτητα από τη γνώμη του καθενός για τον Σόιμπλε – και οι επικριτές του είναι πολλοί, τόσο εντός όσο και εκτός της Γερμανίας – λίγοι δεν θα αποδεχόντουσαν ότι ο καλύτερος τρόπος για να τον περιγράψει κανείς είναι ως άνθρωπο του καθήκοντος», υποστηρίζει o Κάρνιτσνιγκ.
Ο βετεράνος της Μπούντεσταγκ
Πρώτη φορά εξελέγη βουλευτής το 1972, με αποτέλεσμα να είναι, σήμερα, το μακροβιότερο μέλος του γερμανικού κοινοβουλίου. Δεκαοχτώ χρόνια μετά, το 1990, κατά τη διάρκεια μίας προεκλογικής εκστρατείας, ένας ανισόρροπος κατάφερε, πυροβολώντας τον, να τον καθηλώσει στην αναπηρική καρέκλα. Το τραγικό γεγονός, ωστόσο, δεν τον εμπόδισε να διαχειριστεί την επανένωση της Γερμανίας, να αναλάβει καίρια χαρτοφυλάκια και να αναδειχθεί αρχηγός των Χριστιανοδημοκρατών της Γερμανίας. Πολλοί τον θεωρούσαν διάδοχο του Χέλμουτ Κολ, ωστόσο ένα χρηματοδοτικό σκάνδαλο τον υποχρέωσε να παραιτηθεί το 2000. Ο άνθρωπος που τον διαδέχθηκε ήταν η νυν καγκελάριος (έως τον Σεπτέμβριο) της Γερμανίας.
Παρότι διαφωνούσε συχνά με την Ανγκελα Μέρκελ, είτε επρόκειτο για το ενδεχόμενο αποπομπής της Ελλάδας από την ευρωζώνη είτε για το Προσφυγικό, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παρέμεινε πιστός στη καγκελάριο. Εκείνη, όμως, δεν τον αντάμειψε όπως εκείνος θα ήθελε, αρνούμενη πλειστάκις να του προσφέρει την προεδρία της Γερμανίας, και το 2017 του ζήτησε να εγκαταλείψει το υπουργείο του για να αναλάβει χρέη προέδρου της βουλής της Γερμανίας. Παρόλο που κατέχει (σύμφωνα με το πρωτόκολλο) το δεύτερο ανώτερο πολιτειακό αξίωμα, τα καθήκοντά του είναι κατά κύριο λόγο διοικητικά: ο άλλοτε πανίσχυρος «τσάρος» της γερμανικής (και κατά πολλούς ευρωπαϊκής) οικονομίας εκτελεί πια χρέη ουσιαστικά διαιτητικά.
Ομως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εξακολουθεί να έχει και, κυρίως, να εκφράζει τις όποιες απόψεις του. Αναφερθείς, για παράδειγμα, στην αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος, σημείωσε πως τόσο η Κομισιόν όσο και τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν αντέδρασαν σωστά. Θεωρεί πως οι Βρυξέλλες πρέπει να καταστούν πιο ευέλικτες, όσον αφορά τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τις επιμέρους πραγματικότητες εντός της επικράτειας της ΕΕ, ειδικά όταν το ζήτημα είναι η αποδοχή, ή μη, συγκεκριμένων εθνοτικών ή θρησκευτικών ομάδων. «Εάν κάποιος δηλώνει ότι “λόγω των παραδόσεων της χώρας μας δύσκολα μπορούμε να εξηγήσουμε στο λαό μας ότι πρόκειται να υποδεχτούμε μεγάλο αριθμό μουσουλμάνων ή ανθρώπων από μουσουλμανικές χώρες”, ο άλλος πρέπει να πει “Εντάξει, ας μιλήσουμε, οπότε, για το πώς αλλιώς μπορείς να συνδράμεις”», είπε ο Σόιμπλε.
Το Ταμείο Ανάπτυξης
Και, δεδομένου ότι επί χρόνια κρατούσε τα ηνία όχι μόνον της γερμανικής αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας, δεν παρέλειψε να εκφράσει τις ανησυχίες του, όσον αφορά το πώς τα κράτη-μέλη της ΕΕ πρόκειται να ξοδέψουν τα πολλά δισεκατομμύρια που δικαιούνται από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάπτυξης. «Εάν χρησιμοποιήσουμε αυτά τα 750 δισεκατομμύρια για να βουλώσουμε τρύπες στον προϋπολογισμό αντί να επενδύσουμε στο μέλλον, τότε δεν θα αλλάξει τίποτα», προειδοποίησε.
Ωστόσο ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παραμένει αισιόδοξος για το μέλλον της Ευρώπης. Θεωρεί ιδιαίτερα θετική την αποκατάσταση των σχέσεων της με τις ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν ενώ πιστεύει πως το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες πρέπει να σκληρύνουν τη στάση τους απέναντι στο Πεκίνο. «Κανένας δεν πρέπει να αποπειράται να κυβερνήσει τον κόσμο», ανέφερε, υπογραμμίζοντας πως η Κίνα δεν μπορεί να μην συμμορφώνεται με τις όποιες διεθνείς συμφωνίες. «Η Αμερική χρειάζεται περισσότερη συνεργασία με την Ευρώπη και όταν οι Αμερικανοί έχουν δίκιο, τότε έχουν δίκιο», υπογράμμισε.