Η παράδοση θέλει τα μεγάλα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ να καλούν προβεβλημένα πρόσωπα από την πολιτική, τις τέχνες και τις επιχειρήσεις κατά την τελετή αποφοίτησης. Είναι ένας τρόπος να ακούσουν οι νέοι συμβουλές και προτροπές πριν βγουν για τα καλά στη ζωή.
Οι απόφοιτοι του Χάρβαρντ άκουσαν χθες Πέμπτη τη Ανγκελα Μέρκελ, που μίλησε πολύ για τα προβλήματα του πλανήτη και για τη ζωή της στην Ανατολική Γερμανία, άκουσε πολλά χειροκροτήματα, αλλά δεν είπε ούτε μία φορά το όνομα του Ντόναλντ Τραμπ.
Η καγκελάριος της Γερμανίας ζήτησε «να γίνει ο,τιδήποτε ανθρωπίνως δυνατό» για να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή», ενώ υποσχέθηκε ότι και η ίδια θα αφιερώσει όλες της τις δυνάμεις για το θέμα αυτό.
«Ο καθένας μας πρέπει να παίξει το ρόλο του και -αυτό το λέω με μια δόση αυτοκριτικής- θα πρέπει να τον παίξει καλύτερα», είπε στην ομιλία της, την οποία εκφώνησε κυρίως στα γερμανικά.
H καγκελάριος εξήρε τα οφέλη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, την διατλαντική σύμπραξη, την πολυμέρεια και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Μπορούμε να βρούμε τις σωστές απαντήσεις σε δύσκολα ζητήματα αν προσπαθήσουμε να δούμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των άλλων», υπογράμμισε.
«Οι ελευθερίες δεν είναι δεδομένες. Η δημοκρατία δεν είναι κάτι που μπορούμε να πάρουμε σαν δεδομένο, ούτε η ειρήνη, ούτε η ευημερία», τόνισε για να προσθέσει ότι «αν σπάσουμε τα τείχη που μας κρατούν, αν βγούμε έξω και έχουμε το θάρρος να αγκαλιάσουμε μια νέα αρχή, όλα είναι πιθανά», είπε σε άλλο σημείο.
Δεν έλειψαν και οι αναφορές στη ζωή της στην Ανατολική Γερμανία.
Είπε ότι εκνευριζόταν με το να βλέπει καθημερινά το Τείχος του Βερολίνου καθώς επέστρεφε από την εργασία στο σπίτι της. Ισως το παρακάνει η καγκελάριος – ένας Ανατολικογερμανός δεν θα μπορούσε να φτάσει πολύ κοντά στο Τείχος χωρίς να ρισκάρει τη ζωή του, αλλά καταλαβαίνουμε όλοι τα αισθήματά της. «Το τείχος περιόριζε τις δυνατότητές μου, αλλά δεν μπορούσε να κάνει ένα πράγμα, να βάλει όρια στις μύχιες σκέψεις μου, την προσωπικότητα, τα όνειρά μου», είπε.
Η αναπάντεχη πτώση του Τείχους άνοιξε μια μεγάλη πόρτα στη ζωή της 35χρονης χημικού. Αυτό εξάλλου ήταν και το νόημα της ομιλίας προς τους φοιτητές, να μην φοβηθούν να περπατήσουν σε άγνωστα πεδία που ανοίγονται μπροστά τους.
Εξέφρασε ακόμη τη λύπη της για τις επιθέσεις στο ελεύθερο εμπόριο, τα «τείχη όλων των ειδών» και τα «ψέματα που παρουσιάζονται ως αλήθειες». Φυσικά πίσω από τις λέξεις κρυβόταν η επίθεση στον Ντόναλντ Τραμπ, στο όνομα του οποίου δεν αναφέρθηκε ούτε μία φορά.
Μια έμμεση αλλά αινιγματική αναφορά έκανε και στην προοπτική να αποχωρήσει από την εξουσία το 2021 ή ίσως και νωρίτερα.
«Οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να δώσουμε τέλος σε πράγματα, προκειμένου να αισθανθούμε την μαγεία που έχουν νέα ξεκινήματα», είπε για να προσθέσει: «Ποιος ξέρει τι θα μου φέρει η ζωή μετά την σταδιοδρομία μου στην πολιτική; Είναι κάτι εντελώς ανοικτό. Ένα μόνο πράγμα είναι βέβαιο: θα είναι κάτι διαφορετικό, κάτι καινούργιο». Αλλά όπως πάντα, κράτησε καλά κλεισμένα τα χαρτιά της.
Η τελική της συμβουλή: «Γκρεμίστε τα τείχη της άγνοιας και της στενομυαλιάς, τίποτε δεν οφείλει να παραμείνει ως έχει».