Μπορεί να μην είναι άνθρωποι της δράσης, αλλά οι σεναριογράφοι του Χόλιγουντ κάνουν καθημερινές διαδηλώσεις υποστηρίζοντας την απεργία τους | REUTERS/Mike Blake
Επικαιρότητα

Η μεγάλη του Χόλιγουντ απεργία απειλεί να το γονατίσει

Οι σεναριογράφοι απεργούν εδώ και δυόμιση μήνες, ενώ και οι ηθοποιοί ετοιμάζονται να ενωθούν μαζί τους, σε μια απεργιακή σύμπραξη που θα είναι μόλις η δεύτερη μετά το μακρινό 1960. Κοινό αίτημα των δύο κλάδων, εκτός από καλύτερες αμοιβές, οι περιορισμοί στη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στις παραγωγές
Protagon Team

Είναι κοινό μυστικό ότι τα μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ δίνουν ψίχουλα στους σεναριογράφους τους – γεγονός ελαφρώς σουρεαλιστικό, αν σκεφτεί κανείς ότι χωρίς κείμενο δεν υπάρχει σινεμά, τηλεόραση, άρα και Χόλιγουντ. Και ενώ η απεργία του σωματείου των συγγραφέων συνεχίζεται μετά από δυόμισι μήνες, το αντίστοιχο των ηθοποιών προετοιμάζεται για τη δική του απεργιακή πρεμιέρα.

Η συλλογική σύμβαση εργασίας του Screen Actors Guild-American Federation of Television and Radio Artists (SAG-AFTRA), του συνδικαλιστικού σωματείου των ηθοποιών που εργάζονται στο Χόλιγουντ, λήγει τα μεσάνυχτα (τοπική ώρα) της 12ης Ιουλίου, μετά από παράταση της προθεσμίας, η οποία καθυστέρησε την πιθανότητα μιας γιγαντιαίας απεργίας για σχεδόν δύο εβδομάδες.

Αν οι διαπραγματεύσεις των ηθοποιών με τους παραγωγούς αποβούν άκαρπες –όπως δείχνουν όλα τα μέχρι στιγμής δεδομένα–, θα ενωθούν με τους σεναριογράφους του Writers Guild of America (WGA), το οποίο προχώρησε σε απεργία στις 2 Μαΐου, αφού απέτυχε να καταλήξει σε συμφωνία με την Alliance of Motion Picture and Television Producers (AMPTP), μια ομάδα-ομπρέλα που εκπροσωπεί στούντιο όπως η Disney, το Netflix, η Amazon και η Apple.

Εάν η συγκυρία το επιτρέψει, θα είναι η πρώτη φορά που τα συνδικάτα που εκπροσωπούν συγγραφείς και ηθοποιούς θα απεργούν ταυτόχρονα από το 1960 – όταν πρόεδρος του σωματείου ηθοποιών ήταν ο μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν. Το τρίτο μεγάλο σωματείο του κλάδου, το Directors Guild of America (DGA), που εκπροσωπεί τους σκηνοθέτες, έχει ήδη διαπραγματευθεί επιτυχώς συλλογική σύμβαση και δεν θα συμμετάσχει στην απεργία.

Δεκάδες παραγωγές έχουν ήδη ακινητοποιηθεί από τότε που οι σεναριογράφοι ξεκίνησαν την απεργία τους, συμπεριλαμβανομένων των δημοφιλών σειρών «Stranger Things», «Billions» και «Blade» της Marvel. Εάν πραγματοποιηθεί η απεργία των ηθοποιών, ίσως υπάρξουν ακόμη περισσότερες καθυστερήσεις, ενώ ορισμένες σειρές μπορεί να ακυρωθούν εντελώς.

Για το κοινό, αυτό πιθανότατα σημαίνει ότι η επόμενη σεζόν της αγαπημένης τους τηλεοπτικής εκπομπής θα καθυστερήσει και πολλές τηλεοπτικές σειρές ενδέχεται να εξαφανιστούν για πάντα, αναφέρει ρεπορτάζ του BBC από το Χόλιγουντ.

Παρότι τα γυρίσματα ορισμένων διεθνών παραγωγών θα συνεχιστούν, θα είναι περιορισμένα, καθώς η SAG-AFTRA αντιπροσωπεύει περισσότερους από 160.000 ερμηνευτές σε όλο τον κόσμο – όπως η βραβευμένη συγγραφέας, κωμικός και ηθοποιός Φίμπι Γουόλερ-Μπριτζ, που μίλησε για την απεργία στην πρεμιέρα της τελευταίας ταινίας του Ιντιάνα Τζόουνς, στο Λονδίνο. «Πραγματικά, ελπίζω να μπορέσουμε να πετύχουμε μια συμφωνία. Οι συγγραφείς είναι οι πιο σημαντικοί άνθρωποι σε αυτόν τον κλάδο, το πιστεύω ειλικρινά αυτό» είπε.

Οπως και οι συγγραφείς που ήδη απεργούν, οι ηθοποιοί ισχυρίζονται ότι οι υπηρεσίες ροής δεν έχουν μοιραστεί τον πλούτο τους, παρότι έχουν οδηγήσει το ψυχαγωγικό τους περιεχόμενο σε έκρηξη. Η ατελείωτη αναζήτηση νέων συνδρομητών είναι ένα μη βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο, υποστηρίζουν, και τα στελέχη των στούντιο καρπώνονται τεράστιους μισθούς, ενώ πολλοί ηθοποιοί και σεναριογράφοι δεν μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς.

Σεναριογράφοι, ηθοποιοί και αλληλέγγυοι σε πικετοφορία έξω από τα κεντρικά γραφεία του Netflix, στο Λος Αντζελες (Shutterstock/Jack Quillin)

Οι ηθοποιοί και οι συγγραφείς έβγαζαν χρήματα από τις επαναλήψεις που πρόβαλλαν τα τηλεοπτικά δίκτυα εθνικής εμβέλειας. Ελάμβαναν μια επιταγή στο ταχυδρομικό τους κουτί κάθε φορά που μια ταινία ή μια τηλεοπτική σειρά στην οποία δούλεψαν, επαναμεταδιδόταν – γεγονός που επέτρεπε στους ηθοποιούς να επιβιώσουν ανάμεσα στα διάφορα πρότζεκτ τους, σε έναν κλάδο όπου η δουλειά ήταν πάντα της γιορτής ή της πείνας.

Αλλά οι υπηρεσίες ροής ανέτρεψαν τα επαγγελματικά ήθη του Χόλιγουντ, και τώρα οι ηθοποιοί και οι σεναριογράφοι λαμβάνουν ελάχιστα ή καθόλου χρήματα όταν κάποιος παρακολουθεί τη δουλειά τους σε μια υπηρεσία ροής – η οποία, παράλληλα, είναι παραδοσιακά λιγότερο αποδοτική οικονομικά σε σύγκριση με τη συμβατική τηλεόραση των εθνικών δικτύων.

Οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται υπό άκρα μυστικότητα, επομένως δεν είναι ξεκάθαρο ποιες μπορεί να είναι οι διαφωνίες ή αν επίκειται συμβιβαστική συμφωνία. Με συντριπτική πλειοψηφία, τα μέλη των σωματείων των ηθοποιών ψήφισαν υπέρ της απεργίας εφόσον δεν επιτευχθεί συμφωνία – και τις τελευταίες ώρες πολλοί επώνυμοι ερμηνευτές γράφουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι είναι αποφασισμένοι για απεργία στο πλευρό των σεναριογράφων συναδέλφων τους.

«Αν μπορούσαν να μας αντικαταστήσουν, θα το είχαν κάνει πριν από πολλά χρόνια» λέει ο συγγραφέας και ηθοποιός Ανταμ Κόνβερ, ενώ συμμετέχει σε πικετοφορία έξω από τα κεντρικά γραφεία του Netflix. «Θα μας αντικαταστήσουν με ριάλιτι; ‘Η με αστέρια του YouTube; Ε, λοιπόν, ας το δοκιμάσουν» λέει, προσθέτοντας ότι οι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο ανοίγουν την τηλεόραση για να παρακολουθήσουν σειρές όπως το «Stranger Things» και αθλητικές μεταδόσεις.

Σε μια αιφνιδιαστική κίνηση, πολλοί από τους πρωτοκλασάτους ηθοποιούς του Χόλιγουντ υπέγραψαν μια επιστολή προς το σωματείο τους, υποστηρίζοντας τη λύση της απεργίας, εάν δεν καταφέρουν να υπογράψουν ένα «μεταμορφωτικό» νέο συμβόλαιο με τα στούντιο. Η επιστολή, που κυκλοφόρησε ευρέως στο Λος Αντζελες, έχει υπογραφεί από αστέρες όπως η Μέριλ Στριπ, ο Μαρκ Ράφαλο και η Τζένιφερ Λόρενς. Εχει λάβει ήδη περισσότερες από 1.000 υπογραφές, σύμφωνα με το περιοδικό Deadline.

Τόσο οι σεναριογράφοι όσο και οι ηθοποιοί επιζητούν όχι μόνο καλύτερες αμοιβές, αλλά και περιορισμούς στη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στις παραγωγές, κάτι που θεωρούν ότι αποτελεί «υπαρξιακή» απειλή για τον κλάδο. Οι ηθοποιοί ισχυρίζονται ότι η ΤΝ θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σενάριο καταστροφής όπου τα deep fake λογισμικά και οι νεκροί ηθοποιοί θα μπορούσαν να είναι τα αστέρια του αύριο, μέσω προσώπων και φωνών που δημιουργούνται στον υπολογιστή.

Για πολλούς στον χώρο του θεάματος αυτή είναι μια ζοφερή προοπτική: η δημιουργία ταινιών από υπολογιστή, χωρίς να συμμετέχουν συνεργείο, κάμερες, ηθοποιοί ή συγγραφείς.

Η μουσικός και καλλιτέχνης Κιμ Γκόρντον, ιδρυτής του πρωτοποριακού αμερικανικού ροκ συγκροτήματος Sonic Youth και μέλος του Screen Actors Guild, δηλώνει ότι δεν θα σκεφτόταν ποτέ να επιτρέψει μια εκδοχή ΤΝ του εαυτού της. «Είναι σημαντικό να ανησυχούμε για αυτό» λέει η Γκόρντον, ενώ μετέχει στην πικετοφορία έξω από τα γραφεία του Netflix. «Αλλά πιστεύω ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει ποτέ τη δημιουργικότητα».