Η πολιτική αντιπαράθεση στην Τουρκία οξύνεται. Η σύλληψη και η καταδίκη του βουλευτή της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφου Ενις Μπερμπέρογλου ήταν το τελευταίο κρούσμα αυταρχισμού του καθεστώτος Ερντογάν και αυτή τη φορά η αντιπολίτευση δεν έμεινε απαθής. Ο επικεφαλής του κεμαλικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ξεκίνησε από την Αγκυρα πορεία διαμαρτυρίας ( «Πορεία της Δικαιοσύνης» την ονόμασε) προς την Κωνσταντινούπολη.
Ο Κιλιτσντάρογλου εξελέγη αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος το 2010 και γρήγορα απέκτησε το προσωνύμιο «Γκάντι». Οχι γιατί έχει οποιαδήποτε ιδεολογική ή πολιτική συγγένεια με τον μεγάλο ινδό πολιτικό αλλά για τη φυσική του ομοιότητα με εκείνον. Ο Κιλιτσντάρογλου κάθε άλλο παρά «περιστερά» είναι. Τον περασμένο Δεκέμβριο είχε επιτεθεί στον Ερντογάν γιατί δεν επεμβαίνει «για να πάρει από την Ελλάδα 18 βραχονησίδες οι οποίες είναι τουρκικές».
Υπήρξε επί μακρόν ένας γραφειοκράτης που κατέλαβε ανώτατα αξιώματα στο Δημόσιο και μόνο στο τέλος της καριέρας του αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική. Οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι τον μέμφονται ότι ως αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος πολιτεύθηκε περισσότερο ως γραφειοκράτης παρά ως πολιτικός. Οι επικριτές του τον κατηγορούν για παθητικότητα και αδυναμία να εκμεταλλευτεί τα λάθη του Ερντογάν και να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά την κοινωνική δυσαρέσκεια προς την τουρκική κυβέρνηση. Το παλαιότερο κόμμα της Τουρκίας επί των ημερών του δεν κατάφερε να λάβει ποτέ περισσότερο από 25%.
Αλλά τώρα η υπομονή του -ή η παθητικότητά του- έφτασε στα όριά της. Η σύλληψη στις 14 Ιουνίου του βουλευτή του κόμματός του και πρώην διευθυντή της Χουριέτ, Ενις Μπερμπέρογλου, μετά την καταδίκη του σε 25 χρόνια φυλάκισης για κατασκοπεία ήταν η αφορμή.
Ο Μπερμπέρογλου είχε κατηγορηθεί ως η πηγή μίας είδησης που πριν από δύο χρόνια προκάλεσε αμηχανία στην τουρκική κυβέρνηση. Επρόκειτο για ένα βίντεο που κατέγραφε την πορεία ενός φορτηγού φορτωμένου με όπλα το οποίο υπό την προστασία των μυστικών υπηρεσιών κατευθύνονταν προς τα σύνορα με τη Συρία. Η αποκάλυψη έφερε τότε στο φως τις υπόγειες σχέσεις της Αγκυρας με τους ισλαμιστές της Συρίας και την ανάμειξή της στον πόλεμο κατά του Ασαντ. Κατά τη συνήθη πρακτική ακολούθησε κύμα συλλήψεων. Ο Τζαν Ντουντάρ αρχισυντάκτης της εφημερίδας Τζουμχουριέτ κατέληξε για εκατό ημέρες στη φυλακή, όπως και πολλοί άλλοι δημοσιογράφοι.
Ο Κιλιτσντάρογλου ξεκίνησε με οπαδούς του μια μακρά πορεία διαμαρτυρίας από την Αγκυρα προς την Κωνσταντινούπολη. Το ταξίδι των 500 χιλιομέτρων θα διαρκέσει σχεδόν ένα μήνα. Ο Κιλιτσντάρογλου την ονόμασε «Πορεία της Δικαιοσύνης», ίσως για να προκαλέσει συνειρμούς με την ιστορική «Πορεία του Αλατιού» του Μαχάτμα Γκάντι το 1930.
Η σύλληψη του Μπερμπέρογλου είναι μόνο η αφορμή. Οι λόγοι της «επανάστασης» είναι ευρύτεροι: ξεκινούν από τη φυλάκιση των επικεφαλής του φιλοκουρδικού κόμματος για «τρομοκρατία» και τις συλλήψεις δεκάδων δημοσιογράφων και φτάνουν ως τις κατηγορίες για νοθεία στο πρόσφατο δημοψήφισμα και τα 2,5 εκατομμύρια ψηφοδέλτια την εγκυρότητα των οποίων αμφισβητεί η αντιπολίτευση.
Ο Ερντογάν την Τετάρτη επιτέθηκε στον πολιτικό του αντίπαλο κατά τη διάρκεια ενός δείπνου με εκπροσώπους του Τύπου. Ο τούρκος πρόεδρος είπε ότι η πορεία είναι παράνομη και προειδοποίησε ότι «θα υπάρξουν συνέπειες για εκείνους που παραβιάζουν την εθνική ασφάλεια». Ο Κιλιτσντάρογλου δεν άφησε την απειλή αναπάντητη: «Είναι λόγια ενός δικτάτορα». Τη σκυτάλη παρέλαβαν οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες οι οποίες αναφέρουν ότι στην πορεία του Κιλιτσντάρογλου μετέχουν «τρομοκράτες, πράκτορες του Φετουλάχ Γκιουλέν και προβοκάτορες του Πάρκου Γκεζί».
Η πορεία του Κιλιτσντάρογλου που ξεκίνησε από το κέντρο της τουρκικής πρωτεύουσας θα φτάσει στις αρχές Ιουλίου στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης στις φυλακές του Μαλτεπέ, όπου βρίσκεται φυλακισμένος ο Μπερμπέρογλου. Την «Πορεία του Αλατιού» του Γκάντι το 1930 ακολούθησε η σύλληψη 60.000 ατόμων (αν και οι Βρετανοί αναγκάστηκαν γρήγορα να τους απελευθερώσουν όλους). Θα έχει ενδιαφέρον να αναμένουμε την αντίδραση του Ερντογάν.
Στην Τουρκία ο αριθμός των φυλακισμένων έχει εκτοξευθεί τα τελευταία πέντε χρόνια. Σχεδόν 200.000 άτομα είναι σήμερα έγκλειστα στις 372 φυλακές της χώρας και η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τις… αυξημένες ανάγκες χτίζει βιαστικά και άλλες.
Θα φανεί σύντομα αν η πορεία του Κιλιτσντάρογλου, η οποία στηρίζεται και από την αριστερή αντιπολίτευση, θα προκαλέσει νέο κύμα συλλήψεων ή θα καταφέρει να επιβάλει κάποια όρια στον αυταρχισμό του Ερντογάν.