Τον έξυπνο τίτλο «ΚΜΣΤ και ΜΜΣΤ: Ο “πολιτικός γάμος”, που “γεννά” το μητροπολιτικό MOMus» επέλεξε η συνάδερφος Βίκυ Χαρισοπούλου από το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για να δώσει την είδηση της «συνέργειας» δυο μουσείων υπό έναν νέο Οργανισμό. Επειδή, σίγουρα, αναρωτιέστε για τη σημασία των αρχικών, εξηγούμε: ΚΜΣΤ σημαίνει Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ΜΜΣΤ σημαίνει Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και MOMus θα είναι ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης.
Ναι, εκεί που η Αθήνα παλεύει να λειτουργήσει ένα Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, η Θεσσαλονίκη διαθέτει δυο, εδώ και πολλά χρόνια. Και είναι πολύ περήφανη γι αυτό. Το ΚΜΣΤ είναι δημόσιο, το ΜΜΣΤ ιδιωτικό και έχουν ως προίκα εκπληκτικές συλλογές: το πρώτο, τη Συλλογή Κωστάκη με τα αριστουργήματα της ρωσικής πρωτοπορίας και το δεύτερο τη Συλλογή Ιόλα. Το ΚΜΣΤ ιδρύθηκε το 1997 ενώ το ΜΜΣΤ, ο καρπός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, υπάρχει από το 1979, όταν ακόμη η έννοια «σύγχρονη τέχνη» στην Ελλάδα ήταν κάτι το εξωτικό. Το ΜΜΣΤ, το οποίο βασίζεται κυρίως σε ιδιωτικές χορηγίες, αντιμετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα λόγω της κρίσης κι αναγκάστηκε να αναστείλει, για ένα διάστημα, τη λειτουργία του το 2015. Έτσι, αναθερμάνθηκε ένα παλαιότερο σχέδιο της συνέργειας των δυο μουσείων.
Το προξενιό των δυο μουσείων κράτησε χρόνια. Πρώτος ασχολήθηκε με αυτό ο Παύλος Γερουλάνος, ως Υπουργός Πολιτισμού, ενώ και ο διάδοχός του, Κώστας Τζαβάρας, επέδειξε ενδιαφέρον. Στη συνέχεια, το σχέδιο ατόνησε, αλλά ο Νίκος Ξυδάκης το επανέφερε και μάλιστα «το πήρε ζεστά». Έτσι, το απόγευμα της Τετάρτης, με κουμπάρα τη Λυδία Κονιόρδου, σε μια σεμνή τελετή στο Δημαρχείο της Θεσσαλονίκης, επισφραγίστηκε η σχέση αυτή.
Το «δαχτυλίδι» του γάμου θα είναι ένας νέος Οργανισμός, κάτι που μένει να έρθει νομοθετικά. Σύμφωνα με το πρώτο σχέδιο που έχει ετοιμαστεί, προβλέπεται η αναδιάρθρωση της λειτουργίας των Μουσείων, καθώς και των «μικρών τέκνων» τους, του «Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης» και του «Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης», καθώς και αυτή του «Mουσείου Άλεξ Μυλωνά», που βρίσκεται στην Αθήνα κι είναι κοινωφελές ίδρυμα. Εκτός από το διοικητικό συμβούλιο του νέου Οργανισμού, θα δημιουργηθεί και μια πενταμελής Εφορεία για κάθε Μουσείο, ενώ προβλέπεται η δημιουργία μιας θέσης Art Manager, ο οποίος θα έχει την ευθύνη και το κόστος της εύρυθμης λειτουργίας του Οργανισμού, χωρίς να εμπλέκεται στην καλλιτεχνική δράση.
Επειδή οι αρμόδιοι υποσχέθηκαν διαβούλευση για το νομοσχέδιο, ακόμη δεν μπορούμε να μιλήσουμε για την τελική μορφή του σχήματος αυτού που μοιάζει χαοτικό. Πολύ περισσότερο, επειδή απέρριψαν την χρήση των εννοιών «συνένωση», «συγχώνευση» ή «απορρόφηση» του ιδιωτικού από το δημόσιο. Ναι, αλλά κάπως πρέπει και να συνεννοούμαστε και η έννοια «συνένωση δυνάμεων» για την οποία μας μίλησαν δεν συνεπάγεται τη δημιουργία ενός νέου Οργανισμού και μικρών εποπτικών φορέων σε δυο μουσεία και στα «μικρά τέκνα» αυτών, όπως προτείνουν.
Υπάρχει, όμως, ένα πολύ σοβαρό ζήτημα στη Θεσσαλονίκη, για το οποίο κανείς δε μιλάει. Ένας ελέφαντας στο δωμάτιο, που λέμε. Ο ελέφαντας αυτός ονομάζεται «ΥΦΑΝΕΤ». Πρόκειται για ένα παλιό εργοστάσιο, το οποίο αγοράστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού το 2006 (πριν από 11 χρόνια, δηλαδή…) έναντι 10,2 εκατομμυρίων ευρώ, από την Εθνική Τράπεζα. Η ΥΦΑΝΕΤ αγοράστηκε προκειμένου να στεγάσει το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και τη Συλλογή Κωστάκη, η οποία στριμώχνεται στη Μονή Λαζαριστών. Πλην όμως, ουδέποτε έγινε κάποια περαιτέρω κίνηση, καθώς το εργοστάσιο της ΥΦΑΝΕΤ φιλοξενεί από τις 20 Μαρτίου 2004 την ομώνυμη κατάληψη. Κανείς δεν παίρνει την ευθύνη να κάνει κάποια κίνηση εκκένωσης του χώρου, διότι γνωρίζει ότι αυτό είναι casus belli, πόσω μάλλον για τη σημερινή κυβέρνηση. Έτσι, η Υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, «δε γνωρίζει» τι είναι η ΥΦΑΝΕΤ. Δε γνωρίζει, δηλαδή, πώς το ελληνικό κράτος θα αξιοποιήσει ένα κτίριο για το οποίο δαπάνησε 10 εκατομμύρια ευρώ.
Οι καταληψίες, πάντως, ξέρουν και το φωνάζουν: «ΥΦΑΝΕΤ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ».