Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, με κυριότερο την ξηρασία, που έχει πλήξει την Ιβηρική χερσόνησο, οδηγούν στα άκρα και τις τιμές του ελαιολάδου στις διεθνείς αγορές. Οπως επισημαίνουν οι Times του Λονδίνου, μόνο τον Απρίλιο οι τιμές χονδρικής αυξήθηκαν κατά 11% ξεπερνώντας τα 6.200 δολάρια τον μετρικό τόνο για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο.
Την ίδια στιγμή, οι ισπανοί παραγωγοί προειδοποιούν ότι οι τιμές θα εκτοξευθούν σε ακόμη ψηλότερα επίπεδα, καθώς η παραγωγή προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω κατά τη νέα ελαιοκομική περίοδο, εξαιτίας της πρωτοφανούς ξηρασίας. Να σημειωθεί ότι η Ισπανία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου στον κόσμο, καθώς από εκεί προέρχεται το 40% της παγκόσμιας παραγωγής.
Τι σημαίνει για τον καταναλωτή
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι οι τιμές λιανικής για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο να κινούνται επίσης αυξητικά. Στην αγορά των ΗΠΑ, προς την οποία γίνονται και οι μεγαλύτερες εξαγωγές από την Ισπανία, την Τυνησία και την Ελλάδα, οι τιμές λιανικής αγγίζουν ήδη τα 20 δολάρια το λίτρο.
Στην Ελλάδα οι τιμές για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο κυμαίνονται από 7 έως και 10 ευρώ το λίτρο, ενώ στα ελαιόλαδα βιολογικής παραγωγής οι τιμές είναι υπερδιπλάσιες.
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στις περισσότερες χώρες το ελαιόλαδο θεωρείται «είδος πολυτελείας». Πωλείται σε μικρές συσκευασίες, κάτω του μισού λίτρου, και οι τιμές δεν είναι συγκρίσιμες με τον «ελληνικό τενεκέ», όπου οι τιμές εξακολουθούν να είναι προσιτές.
Κατά μέσο όρο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή (Eurostat), οι αυξήσεις στις τιμές του ελαιολάδου για τον καταναλωτή έχουν αυξηθεί κατά 49% τον τελευταίο χρόνο.
Οι προβλέψεις
Το ανησυχητικό όμως είναι ότι η έκρηξη τιμών στο ελαιόλαδο, που ξεκίνησε πέρυσι λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων (τον πόλεμο στην Ουκρανία, την απότομη αύξηση της ζήτησης με το άνοιγμα της παγκόσμιας οικονομίας μετά από την πανδημία και τη μειωμένη παραγωγή στην Ιβηρική), προβλέπεται να συνεχιστεί εξαιτίας της παρατεταμένης ξηρασίας στην Ισπανία.
Οι εξελίξεις στις διεθνείς αγορές έχουν οδηγήσει στα ύψη και τις τιμές των ελληνικού ελαιολάδου, με τους παραγωγούς να βλέπουν το εισόδημά τους να αυξάνεται. Τελευταίο παράδειγμα, η τιμή που πέτυχε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Μολάων-Πακίων στη Λακωνία, ο οποίος πούλησε όση ποσότητα ήταν δηλωμένη προς πώληση (οξύτητας 0,3 και εσοδείας 2022/2023) στην τιμή των 6,30 ευρώ το κιλό!
Την ίδια στιγμή, όμως, παραγωγοί από άλλες περιοχές, για παράδειγμα την Κρήτη, δεν βιάζονται να πουλήσουν, καθώς περιμένουν νέα άνοδο των τιμών, αφού οι ποσότητες παρθένου ελαιολάδου στη χώρα μας που είναι αποθεματοποιημένες είναι λίγες, παρά το γεγονός ότι η παραγωγή εφέτος ήταν αυξημένη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η παραγωγή στην Ελλάδα την περίοδο 2022/2023 αυξήθηκε στις 330.000 τόνους, από 232.000 τόνους το 2021/2022.
Αντίθετα, στην Ισπανία, από 1,5 εκατομμύριο τόνους την περίοδο 2021/2022, η παραγωγή μειώθηκε σε 680.000 τόνους την περίοδο 2022/2023 – και οι Ισπανοί φοβούνται τα ακόμα χειρότερα.