Ο Φάουστο Μπερτινότι, ο πρώην ηγέτης του ιταλικού κόμματος «Κομμουνιστική Επανίδρυση, Ευρωπαϊκή Αριστερά» και νυν «κινηματικός» (Γένοβα 2001, Κίτρινα Γιλέκα, Black Lives Matter, κ.λπ.) μίλησε στη (συνδρομητική) Repubblica για την Κούβα και είπε ότι για αυτό το νησί της Καραϊβικής με το επαναστατικό παρελθόν νιώθει «αγάπη και ευγνωμοσύνη» όσον αφορά τη συμβολή του στη σοσιαλιστική υπόθεση, ωστόσο ήρθε πλέον η ώρα να γίνουν αλλαγές και εκεί.
Οι κυβερνώντες στη Αβάνα πρέπει να ακούσουν τον κόσμο που συναθροίζεται στις πλατείες ώστε να μη χάσουν την εξουσία. Δεν το είπε τόσο άγαρμπα βέβαια, μα κάπως πιο… ρομαντικά: «Χρειάζεται μία νέα επανάσταση για να σωθεί η Κουβανική Επανάσταση». Μόνο που οι πραγματικές επαναστάσεις δεν είναι ποτέ αναίμακτες και δεν σώζουν μα γκρεμίζουν.
Ο Μπερτινότι είχε στενές σχέσεις με τον Κάστρο, λέει η Repubblica, οι οποίες όμως πάγωσαν όταν η «Επανίδρυση» εναντιώθηκε στην ισχύουσα στην Κούβα θανατική ποινή. Πάντως λέει ότι την Κουβανική Επανάσταση την αγάπησε ειλικρινώς και ότι της είναι ευγνώμων «για εκείνο που αντιπροσώπευε για εκατομμύρια ανθρώπων σαν και αυτόν».
Μόνη, δίχως στήριγμα…
Αναλύοντας τον σημερινό κόσμο της παγκοσμιοποίησης, ο Μπερτινότι διαπιστώνει ότι «η Κούβα προσπάθησε –αλλά όλο και πιο δύσκολα– να είναι πιστή στον εαυτό της», όμως ο κόσμος των δύο μπλοκ, ο κόσμος του Ψυχρού Πολέμου, δεν υπάρχει πια, η κατάσταση έχει άρδην αλλάξει, η παγκοσμιοποίηση είναι η κυρίαρχη. Η Κίνα, είπε, ανεμίζει ακόμη μία κόκκινη σημαία, αλλά είναι αυτοκρατορία. Η Κούβα, λοιπόν, υπαινίσσεται ο Μπερτινότι, είναι μόνη πάνω στη Γη. Δεν έχει στήριγμα. Αρα πρέπει οι ηγέτες της να ακούσουν τον λαό, αλλιώς θα χάσουν τα πάντα. Λόγια που δεν γίνεται να παρερμηνευθούν.
O συντάκτης της Repubblica έπιασε το νήμα από την άκρη του και ρώτησε αν «η [κομμουνιστική] ουτοπία» οδεύει στο τέλος της. Ο Μπερτινότι του απάντησε πρώτα εκθειάζοντας τα θετικά του κουβανέζικου συστήματος («εκπαίδευση, εξαιρετική δημόσια υγεία, αλληλεγγύη, διεθνισμός») και κατόπιν καυτηριάζοντας τις οικονομικής και οργανωτικής φύσεως κλασικές σοσιαλιστικές παθογένειες («τη μαύρη αγορά, την ανισότητα, τη γραφειοκρατία»). Περί λαϊκής ελευθερίας δεν έγινε λόγος, αλλά ελέχθη η φράση για «την επανάσταση μέσα στη Επανάσταση».
Αραγε πώς γίνεται κάτι τέτοιο; Πρέπει το κράτος «να επιστρέψει στην αρχική γλώσσα του, την οποία εξέφραζε το σύνθημα ‘‘όλη η εξουσία στον λαό’’». Ο Μπερτινότι πιστεύει ότι ο διάλογος ανάμεσα σε εξουσία και λαό αυτήν την ώρα είναι απαραίτητος επειδή η Κούβα έχει, κατ’ αυτόν, τη δυνατότητα να μην ακολουθήσει το παράδειγμα των πρώην δορυφόρων της Σοβιετικής Ενωσης, να μην περάσει από τον σοσιαλισμό στον καπιταλισμό.
Σαν τι να κάνει, δηλαδή; Κάτι παλιό προτείνει ο Μπερτινότι: «Η ‘‘Ανοιξη της Πράγας’’ εξακολουθεί να είναι ένα μάθημα εξόδου από κάποια κρίση του σοσιαλιστικού συστήματος». Προϋπόθεση για το αίσιον τέλος (που, σημειωτέον, δεν είχε η ‘‘Ανοιξη’’) είναι η δυναμική «από τα αριστερά και από τη βάση».
Τιμωρούν την Κούβα, όχι τον Ερντογάν
Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά του Ιταλού στο αμερικανικό εμπάργκο κατά της Κούβας, όχι για την αυτονόητη καταδίκη του φυσικά, αλλά για τις παρατηρήσεις που τη συνοδεύουν: «Προκαλεί αγανάκτηση να τιμωρεί την Κούβα η Δύση μιλώντας ταυτόχρονα περί αυτοδιάθεσης των λαών και ενώ στο ΝΑΤΟ υπάρχει η Τουρκία του Ερντογάν και στην Ευρωπαϊκή Ενωση η Ουγγαρία του Ορμπαν». Ομως «η Κούβα δεν υπέκυψε ποτέ στον Μεγάλο Αδελφό». Και αυτή η στάση της εκτιμήθηκε από όλη τη Λατινική Αμερική, είπε.
Η συνέντευξη του Μπερτινότι έκλεισε με τη διαδήλωση της πίστης του στον σοσιαλισμό: «Και στον σημερινό κόσμο υπάρχει η κυριαρχία του κεφαλαίου. Για να μη φθάσουμε να μιλάμε για το τέλος του κόσμου, πρέπει να βρούμε τον τρόπο να τελειώσουμε τον καπιταλισμό».