Οι δημοσιογράφοι όλου του κόσμου που είναι επιφορτισμένοι με την κάλυψη των διεθνών ειδήσεων δεν ασχολούνται πλέον με τη Συρία. Αλλά η κατάσταση στην εμπόλεμη χώρα εξακολουθεί να είναι τραγική, μας υπενθυμίζει η συντακτική ομάδα του Economist, και χιλιάδες άνθρωποι συνεχίζουν να εγκαταλείπουν την κατεστραμμένη πατρίδα τους καθημερινά, με στόχο να φτάσουν αρχικά στην Τουρκία και στη συνέχεια στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Ετσι, δυστυχώς, έχουν τα πράγματα σήμερα στη Συρία.
«Ή Ασαντ ή καίμε τη χώρα». Είναι αυτή η φράση που οι μαχητές του σύρου δικτάτορα έγραφαν στους τοίχους των πόλεων που ανακτούσαν από τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες. Και τήρησαν την υπόσχεσή τους και ο ηγέτης τους πρόκειται να αναδειχθεί αργά ή γρήγορα νικητής του πολέμου.
«Ενάντια σε κάθε προσδοκία το τέρας νίκησε» σημειώνει το έγκυρο λονδρέζικό περιοδικό. Αλλά η νίκη του Ασαντ είναι κούφια, κενή περιεχομένου, μια νίκη που επήλθε έπειτα από οκτώ χρόνια πολέμου, 500 χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια εκτοπισμένους και πρόσφυγες.
Το τελευταίο κεφάλαιο του αιματηρού εμφυλίου πολέμου γράφεται αυτές τις ημέρες στην επαρχία του Ιντλίμπ. Τρία εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται υπό πολιορκία με τις δυνάμεις του Ασαντ να έχουν στο στόχαστρό τους πολιτοφυλακές μαχητών της Αλ Κάιντα αλλά επίσης νοσοκομεία, σχολεία και αμάχους. Ενδεικτικό του κυνισμού του επί 19 συναπτά έτη προέδρου της Συρίας είναι το γεγονός πως οι μαχητές της Αλ Κάιντα, τους οποίους σφυροκοπούν σήμερα τα κυβερνητικά στρατεύματα, το 2011 πολεμούσαν στο πλευρό του Ασαντ κατά των πρώτων ανταρτών που πήραν τα όπλα.
«Μια κοινωνία πιο υγιής και ομοιογενής». Ετσι περιέγραψε ο σύρος δικτάτορας τον αντίκτυπο της φυγής εκατομμυρίων σουνιτών από τη χώρα. Αποτελεί, όμως, γεγονός πως επίσης εκατομμύρια άνθρωποι που παρέμειναν στη Συρία υπέστησαν ανείπωτες βιαιότητες και το μοναδικό που αισθάνονται πλέον είναι μνησικακία για τον Ασαντ.
Ο πόλεμος θα τερματιστεί μετά την επικείμενη ανακατάκτηση του Ιντλίμπ αλλά οι εντάσεις αναμφίβολα θα συνεχιστούν. Η διαφθορά, η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες που προκάλεσαν την εξέγερση πλήθους αγανακτισμένων πολιτών πριν από οκτώ χρόνια σίγουρα δεν ανήκουν στο παρελθόν. Και σήμερα προβλέπεται πως το καθεστώς θα εστιάσει κυρίως στην ανοικοδόμηση των περιοχών όπου κατοικούν οι υποστηρικτές του Ασαντ. Οι συνοικίες των σουνιτών που δεν υπέκυψαν, θα καταστραφούν και θα ανοικοδομηθούν προς όφελος όλων όσοι παρέμειναν πιστοί στις καθεστωτικές δυνάμεις. Οι άνθρωποι που συναπαρτίζουν τον στενό κύκλο του Ασαντ θα εκμεταλλευτούν τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της χώρας και θα πλουτίσουν. Και στις φυλακές, από τις οποίες εξαφανίστηκαν (βασανίστηκαν και θανατώθηκαν) στα χρόνια του πολέμου 14.000 κρατούμενοι, παραμένουν επίσημα έγκλειστοι ακόμα 128.000 άνθρωποι, αρκετοί από τους οποίους ενδέχεται να μην είναι πλέον ζωντανοί. Οι εκτελέσεις συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό. Οι ψυχολόγοι μιλούν για μια «εξαντλημένη κοινωνία», οι αντικαθεστωτικοί έχουν γονατίσει και ο Ασαντ θα μπορούσε να παραμείνει στην εξουσία για πολλά ακόμη χρόνια.
Οσον αφορά τον αντίκτυπο στην ευρύτερη περιοχή είναι επίσης καταστροφικός. Η Συρία κατέληξε να αποτελεί, μετά τον Λίβανο, το νέο μέτωπο του υφέρποντος πολέμου ανάμεσα στο Ιράν και στο Ισραήλ και η Τουρκία δεν σταματά να δηλώνει πως θα διευθετήσει οριστικά, ακόμα και με τα όπλα εάν χρειαστεί, το ζήτημα των κούρδων «τρομοκρατών» της Βόρειας Συρίας (και συμμάχων των Αμερικανών), οι οποίοι πολέμησαν με ανυπέρβλητο θάρρος τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους.
Συγχρόνως, η παρουσία προσφύγων από τη Συρία στην Τουρκία, στην Ιορδανία και στον Λίβανο έχει αρχίσει να παίρνει διαστάσεις μονιμότητας, γεγονός που αποσταθεροποιεί τις εν λόγω χώρες, με τους πολίτες τους να εμφανίζονται πλέον αγανακτισμένοι. Ενδέχεται, επίσης, οι προσφυγικοί καταυλισμοί των κατατρεγμένων Σύρων να καταλήξουν να αποτελούν τις νέες δεξαμενές από τις οποίες θα μπορούσαν να αντλήσουν νέους μαχητές η Αλ Κάιντα και το ISIS.
Οσον αφορά τον ρόλο της Δύσης, θα μπορούσε να έχει καταστρέψει τον Ασαντ αλλά προτίμησε τελικά να παραμείνει σε απόσταση ασφαλείας. Πλέον, όμως, πολλοί δυτικοί ηγέτες εμφανίζονται έτοιμοι να αρχίσουν εκ νέου να συνομιλούν μαζί του για λόγους πραγματιστικούς αλλά και γιατί ενδέχεται να επιθυμούν να συμμετάσχουν στην ανοικοδόμηση της χώρας.
Ο Economist επισημαίνει πως είναι προτιμότερο να απέχουν και να αφήσουν την ανοικοδόμηση της Συρίας στους Ρώσους και τους Ιρανούς. Αντιθέτως είναι επιτακτική ανάγκη να εστιάσουν τις όποιες προσπάθειές τους στους πρόσφυγες και στις χώρες που τους φιλοξενούν. «Οι Σύροι υπέφεραν τα πάνδεινα. Με τη νίκη του Ασαντ η δυστυχία τους θα συνεχιστεί» καταλήγει ο Economist.