Σε σύσταση που εκδόθηκε την Δευτέρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να καταργήσουν αμέσως τυχόν υφιστάμενα συστήματα ιθαγένειας επενδυτών και να διασφαλίσουν ότι εφαρμόζονται αυστηροί έλεγχοι για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχουν τα συστήματα διαμονής επενδυτών. Η σύσταση αποτελεί μέρος της ευρύτερης πολιτικής της Κομισιόν για την ανάληψη αποφασιστικής δράσης σε αυτά τα συστήματα. Το τρέχον πλαίσιο της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας υπογραμμίζει για άλλη μια φορά αυτούς τους κινδύνους.
Ορισμένοι ρώσοι ή λευκορώσοι υπήκοοι που υπόκεινται σε κυρώσεις ή υποστηρίζουν σημαντικά τον πόλεμο στην Ουκρανία ενδέχεται να έχουν αποκτήσει την ιθαγένεια της ΕΕ ή προνομιακή πρόσβαση στην ΕΕ, μεταξύ άλλων να ταξιδεύουν ελεύθερα στον χώρο Σένγκεν, στο πλαίσιο αυτών των συστημάτων. Για την αντιμετώπιση αυτών των άμεσων κινδύνων η Επιτροπή συνιστά επίσης σήμερα στα κράτη μέλη να αξιολογήσουν εάν η ιθαγένεια που χορηγείται στο πλαίσιο ενός συστήματος «χρυσού διαβατηρίου» σε Ρώσους ή Λευκορώσους υπηκόους που περιλαμβάνονται στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία θα πρέπει να αποσυρθεί. Οι άδειες παραμονής που χορηγούνται στο πλαίσιο ενός συστήματος διαμονής επενδυτών σε ρώσους ή λευκορώσους υπηκόους που υπόκεινται σε κυρώσεις θα πρέπει να ανακληθούν αμέσως, έπειτα από ατομική αξιολόγηση και σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, τα θεμελιώδη δικαιώματα και την εθνική νομοθεσία των κρατών μελών.
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς ανέφερε ότι «οι ευρωπαϊκές αξίες δεν πωλούνται. Θεωρούμε ότι η πώληση ιθαγένειας μέσω «χρυσών διαβατηρίων» είναι παράνομη βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ και εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλειά μας. Ανοίγει την πόρτα στη διαφθορά, το ξέπλυμα χρήματος και τη φοροαποφυγή. Όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη θα πρέπει να τερματίσουν αμέσως τα συστήματα ιθαγένειας επενδυτών. Επιπλέον, θα πρέπει να αξιολογήσουν εάν πρέπει να ανακαλέσουν τυχόν «χρυσά διαβατήρια» που έχουν ήδη χορηγηθεί σε άτομα υπό κυρώσεις και σε άλλα που υποστηρίζουν σημαντικά τον πόλεμο του Πούτιν».
Η σημερινή σύσταση τονίζει ότι:
Οποιοδήποτε κράτος μέλος εξακολουθεί να λειτουργεί προγράμματα ιθαγένειας επενδυτών πρέπει να τα τερματίσει αμέσως. Τέτοια συστήματα δεν είναι συμβατά με την αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας και με την έννοια της ιθαγένειας της ΕΕ που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες της ΕΕ. Τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη θα πρέπει να διενεργήσουν αξιολογήσεις προκειμένου να καθορίσουν εάν η υπηκοότητα που είχε χορηγηθεί προηγουμένως σε Ρώσους ή Λευκορώσους υπηκόους που υπόκεινται σε κυρώσεις ή υποστηρίζουν σημαντικά τον πόλεμο στην Ουκρανία θα πρέπει να αφαιρεθεί.
Σχέδια Κατοικίας Επενδυτών
Τα συστήματα διαμονής επενδυτών εγείρουν εγγενείς κινδύνους ασφάλειας, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, φοροδιαφυγής και διαφθοράς για τα κράτη μέλη και για την ΕΕ συνολικά. Η επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας υπογράμμισε για άλλη μια φορά αυτούς τους κινδύνους.
Στη σύσταση που εκδόθηκε σήμερα, η Επιτροπή ζητεί από τα κράτη μέλη τα εξής:
*Διενέργεια αυστηρών ελέγχων πριν από την έκδοση οποιασδήποτε άδειας διαμονής μέσω επένδυσης.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουν τα συστήματα διαμονής επενδυτών να δημιουργούν κινδύνους ασφάλειας, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, φοροδιαφυγής και διαφθοράς. Αυτό περιλαμβάνει τη θέσπιση και τη διενέργεια ελέγχων που σχετίζονται με τις συνθήκες διαμονής και ασφάλειας πριν από την έκδοση τέτοιων αδειών , καθώς και την επαλήθευση εάν η διαμονή είναι συνεχής.
*’Αμεση απόσυρση ή απόρριψη της ανανέωσης των αδειών διαμονής που έχουν χορηγηθεί στο πλαίσιο ενός συστήματος επενδυτικής διαμονής στη Ρωσία ή στη Λευκορωσία
*Αναστολή της έκδοσης διαμονής στο πλαίσιο σχετικών προγραμμάτων επενδυτών σε όλους τους Ρώσους και Λευκορώσους υπηκόους.
Όλα τα μέτρα πρέπει να εφαρμόζονται σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, τα θεμελιώδη δικαιώματα και το εθνικό δίκαιο των κρατών μελών.
Σχέδια Ιθαγένειας Επενδυτών
Κάθε άτομο που έχει την ιθαγένεια κράτους μέλους της ΕΕ είναι ταυτόχρονα και πολίτης της ΕΕ. Η ιθαγένεια της ΕΕ δίνει αυτόματα το δικαίωμα στην ελεύθερη κυκλοφορία, την πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της ΕΕ και το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις ευρωπαϊκές και τοπικές εκλογές. Αυτό επηρεάζει όλα τα κράτη μέλη, και οι κίνδυνοι τέτοιων συστημάτων έχουν τονιστεί για άλλη μια φορά στο πλαίσιο της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας.
Επόμενα βήματα
Η σύσταση είναι μόνο ένα στοιχείο της συνολικής πολιτικής της Επιτροπής για την ανάληψη αποφασιστικών μέτρων τόσο για τα επενδυτικά προγράμματα ιθαγένειας όσο και για την κατοικία. Η Επιτροπή ενδέχεται να λάβει πρόσθετα μέτρα στο μέλλον, όπως απαιτείται.
Η Επιτροπή ζητεί από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της σύστασης που υποβλήθηκε σήμερα έως τα τέλη Μαΐου και να ενημερώνουν τακτικά την Επιτροπή στη συνέχεια.